Israël wil een neutrale positie houden vanwege de Russische militaire aanwezigheid in Syrië. Het Israëlische leger komt daar geregeld in actie om te voorkomen dat pro-Iraanse milities posities innemen. Of Israël de neutraliteit kan volhouden, is niet te zeggen. Het is moeilijk voor te stellen dat zoiets nog kan als het Russische leger massavernietigingswapens tegen de Oekraïners inzet.

Oekraïne zou graag zien dat Israël wapens levert aan het binnengevallen land. Het gaat met name om luchtafweersystemen, om Russische vliegtuigen en raketten neer te halen. Die zaaien dood en verderf onder de Oekraïense burgers.

Wat Israël wel doet, is Joodse immigranten en niet-Joodse vluchtelingen uit Oekraïne opvangen. Het heeft tientallen tonnen goederen aan humanitaire hulp geleverd, waaronder medische middelen, waterzuiveringsmateriaal, tenten, dekens en warme kleding. Bovendien heeft het een veldhospitaal gegeven aan Oekraïne, met afdelingen voor kinderen en volwassenen, met een IC, verloskamer en eerste hulp.

Sabbat

De officiële neutraliteit biedt voordelen. Begin maart zei premier Bennett dat Israël contact heeft met alle partijen. Hij ziet het als een morele plicht te helpen een diplomatieke oplossing te vinden.

Als hij erin slaagt een substantiële bijdrage te leveren aan het diplomatieke proces, dan is dat uiteraard positief voor hemzelf en zijn land. Slaagt hij niet, dan heeft hij in elk geval aan zijn morele verplichting voldaan.

Al voordat de oorlog uitbrak, vroeg de Oekraïense regering Bennett hulp om de spanningen met Rusland te verminderen. Daarop deed Bennett een voorstel aan de Russische president Vladimir Poetin om te helpen. De Russische alleenheerser ging daarmee akkoord en op zaterdag 5 maart voerde Bennett een drie uur durend gesprek met hem in het Kremlin.

Uit het feit dat de Joods-orthodoxe premier het bezoek op een sabbat aflegde, blijkt dat hij dacht dat er een kans bestond levens te redden. Washington, Parijs en Berlijn wisten af van het bezoek. Ook Turkije heeft inmiddels bemiddeld tussen Oekraïne en Rusland.

Sindsdien heeft Bennett telefoongesprekken gevoerd met Poetin en president Volodimir Zelenski van Oekraïne. Over de details daarvan is weinig bekend, maar de premier zelf zei dat de Russen niet langer proberen Zelenski af te zetten en Oekraïne volledig te demilitariseren. Oekraïne op zijn beurt zou afzien van de poging zich bij de NAVO aan te sluiten.

Bennett heeft ook gezegd bereid te zijn naar Kiev te gaan om de vrede te bevorderen tussen Rusland en Oekraïne. Maar hij wil niet naar Kiev voor „een fotogelegenheid.” Hij gaat dus alleen als hij denkt dat zijn bezoek beide zijden wezenlijk kan helpen de oorlog te beëindigen.

Risico’s

Het Israëlische veiligheidsagentschap Shin Bet is volgens berichten in de Israëlische media al bezig een veiligheidsplan te maken als Bennett opeens zou besluiten een bezoek te brengen aan Zelenski. Aan een bezoek zijn risico’s verbonden omdat de Russen voortdurend vuren op burgerdoelen.

Waarom het gesprek dan niet ergens anders laten plaatsvinden? Zelenski is voorlopig aan zijn schuilplaats gebonden, want als hij deze zou verlaten kunnen de Russen proberen hem te doden.

Zelenski zei zondag in een videoboodschap dankbaar te zijn voor de poging van Bennett om rechtstreekse besprekingen tussen de Oekraïners en de Russen te bereiken. Hij acht het denkbaar dat deze in Jeruzalem worden gehouden. „Dat is, indien mogelijk, de juiste plaats om vrede te bereiken.”