Het was een hele teleurstelling voor het plattelandsstadje Zjarkent toen men erachter kwam dat de president slechts met een helikopter over was komen vliegen. Alle voorbereiding voor niets. Althans, iedereen was eigenlijk wel blij dat het stadje, dat in de Sovjettijd Panfilov heette, een keertje een schoonmaakbeurt had gekregen.

Bij alle verkiezingen kreeg de Kazachse president zo’n 97 tot 99 procent van de stemmen. Bijna lachwekkend. Maar veel mensen haalden hun schouders op: er valt toch niets aan te veranderen. Ondertussen doopte Nazarbajev de hoofdstad Astana om tot Nur-Sultan en er verschenen ook standbeelden van de president. Hoe langer Nazarbajev aan de top van het land stond, hoe meer hij een cultus rondom zijn persoon stimuleerde. Op gegeven moment was het gezicht van Nazarbajev overal.

„Eén vaderland, één lot, één Vader van de Natie”, stond op gigantische billboards met een breed lachende Nazarbajev. Veel feestdagen, straatnamen, parken en monumenten werden ingesteld ter ere van de Jelbasi – de Vader van de Natie. Met de titel Vader van de Natie maakt Nazarbajev duidelijk dat hij Kazachstan leidde door de overgang van communisme naar democratie. In plaats van burgeroorlog en geweld, maakte Nazarbajev het land onafhankelijk en gaf het een identiteit.

Die identiteit wijkt op papier echter af van de werkelijkheid: Kazachstan is qua grondstoffen één van de rijkste landen ter wereld en doet niet onder voor oliestaten als Dubai, Koeweit en Qatar. Maar de oliedollars kwamen dertig jaar lang vooral in de zakken van Nazarbajev en zijn naaste familie. Zij bezitten miljarden dollars en veel villa’s en landerijen in onder andere Engeland, Spanje en Zwitserland.

Iedereen doorzag de corruptie van Nazarbajev en zijn clan, terwijl de economie maar langzaam groeide. Modale inkomens lagen tussen de 200 en 300 dollar per maand, nauwelijks genoeg om van te leven. Toch weten de meeste inwoners diep in hun hart dat als zij op de stoel van de president hadden gezeten, ze ook een imperium van landgoederen en buitenhuizen hadden opgebouwd in het buitenland. De corruptie zit namelijk in alle lagen van de bevolking. Daarom zegt men: „Laat die man nou maar gewoon zitten; hij heeft zijn zakken al vol. De volgende moet eerst zijn zakken vullen, voordat hij eens aan het volk denkt.”

Na de opstand, begin dit jaar, lijkt het tijdperk-Nazarbajev toch echt voorbij. Opvolger Kasim-Zjomart Tokajev lijkt de macht stevig naar zich te hebben toegetrokken en eist dat de elite meebetaalt aan de ontwikkeling van het land.