Er is een groep Nederlanders bij wie we op dit moment dit belangrijke principe kunnen oefenen. Ze zijn ook ruim vertegenwoordigd onder christenen. Het zijn de fanatieke complotdenkers. Gedurende langere tijd geloofden zij nieuwsberichten waarvan nu wel duidelijk is dat ze onjuist waren.

Aan het begin van de coronacrisis zorgde dit voor een ontkenning van corona. Het woord ”verzinsel” klonk veelvuldig. Toen veel Nederlanders de gevolgen van de ziekte van dichtbij meemaakten, verdween dit woord naar de achtergrond.

In een later stadium werd er veel over de vaccinatie gesproken. Aan het vaccin werden afschuwelijke kenmerken toegeschreven. In de praktijk bleek dat hiervan maar weinig terug te zien was bij gevaccineerde collega’s en gemeenteleden. Onder gevaccineerden bleken zelfs kritische denkers aanwezig die helemaal niets van dwang moesten hebben. De door Jaap Dieleman voorspelde onthoofdingen werden nergens gesignaleerd.

Nog weer later werd de focus gericht op de QR-code. Dit digitale toegangsbewijs was het begin van een nieuw hoofdstuk. Onder complotdenkers in christelijke hoek werd vaak de link gelegd met het teken van het beest uit Openbaring. De code zou ervoor zorgen dat er spoedig niet meer gekocht en verkocht kon worden. Het tegendeel gebeurde. Uitgerekend in de mainstrain media waren kritische reacties te lezen op het in stand houden van de QR-code, toen het aantal dodelijke slachtoffers van corona drastisch daalde. Er kwam geen verbod op kopen, integendeel: de winkeldeuren gingen weer open.

De meningsverschillen rond corona waren voor veel gezinnen en kerken niet makkelijk. Er werden verhitte discussies met elkaar gevoerd, die vaak maar weinig opleverden. Hulpverleners kwamen terecht in complexe familiesituaties waarbij de enige uitweg het totaal verzwijgen van corona leek.

Met alle kennis die we inmiddels hebben, is het niet zo moeilijk om deze discussies te heropenen. Het is een betere weg om de ander een eervolle aftocht te bieden en samen dankbaar te zijn voor het huidige verloop van de pandemie. Het kan hierbij misschien helpen om te beseffen dat wij, op andere momenten, er ook vaak naast zaten met onze mening. We zijn allen kleine mensen, met een beperkt zicht op de werkelijkheid.

Discussiëren over moeilijke thema’s helpt vaak bijzonder weinig. En dat heeft een reden. Bij meningsverschillen gaat het nooit alleen maar over feiten. Het gaat ook over onze diepe menselijke behoeften. Thema’s zoals angst en vertrouwen spelen hierin een belangrijke rol.

In de discussies over corona was dit ook het geval. Onderliggend ging het over de vraag of je de overheid echt kunt vertrouwen bij ingrijpende maatregelen. Of dat je voortdurend op je hoede moet zijn voor het kwade. Het gaat over angst die vanbinnen bij iemand leeft. En die werkelijkheid leek te worden in deze fase van de geschiedenis.

In een discussie zal iemand wiens argumenten onderuitgehaald zijn, direct op zoek gaan naar nieuwe feiten. Je kunt zodoende de strijd winnen en de oorlog verliezen. Kwetsbare onderwerpen komen alleen aan bod in een gesprek waarin de ander zich helemaal veilig en gerespecteerd voelt. Zelfs bij het hebben van lastige vragen of een afwijkende mening.

De schadelijke effecten van de coronapandemie lijken op dit moment voor het grootste gedeelte voorbij. Laten we als christenen niet terugvallen in dezelfde discussies, waarbij slechts de fronten verschuiven. Beter kunnen we elkaar gaan ontmoeten en spreken over datgene wat ons werkelijk bezighoudt. En dan mag het ook best eens over kwetsbare thema’s zoals angst en vertrouwen gaan.

En laten we vooral –nu dit weer kan– uit volle borst met elkaar gaan zingen. Over een grote Koning, bij Wie we in onze diepste angsten alleen ons houvast en onze veiligheid vinden.

De auteur is docent en contextueel therapeut.