Zonder vergunning mag geen enkele organisatie of persoon op het internet ook maar iets –video, audio of tekstbericht– versturen met religieuze inhoud. Dat is de strekking van een nieuwe Chinese wet die dinsdag van kracht werd. Ook het organiseren van religieuze activiteiten op het web, zoals het uitzenden van een kerkdienst, is niet langer toegestaan. Zelfs het doorsturen van een link naar een preek is verboden, blijkt uit de 36 artikelen tellende wet.

Niets mag. Eenvoudiger kan ds. Jerry An de nieuwe maatregelen dan ook niet samenvatten. De in de Verenigde Staten woonachtige predikant werkt voor de organisatie ReFrame Ministries, verbonden aan de Christian Reformed Church. Hij helpt predikanten en kerkleiders in China met een online bediening. Daarnaast verspreidt hij met behulp van een team in China christelijke content op sociale media.

Tien jaar geleden al zag de predikant, die in 1998 vanuit China naar de Verenigde Staten verhuisde en daar tot bekering kwam, enorme mogelijkheden in nieuwe media, zoals WeChat. Het was destijds pionieren, maar in de afgelopen jaren is de christelijke inhoud bijna overal aanwezig op Chinese sociale media, zegt hij. De kanalen van ReFrame Ministries kenden tot vorig jaar honderdduizenden volgers.

Bang maken

Maar aan die christelijke aanwezigheid op sociale media lijkt een einde te komen. Met de nieuwe wetgeving probeert de Chinese president Xi Jinping meer controle te krijgen over deze enorme stroom aan informatie. Tijdens een conferentie over religieuze zaken in december klaagde hij nog dat er onvoldoende toezicht was.

Maar volgens ds. An slaan de nieuwe maatregelen nergens op. Die moeten voorkomen dat ook maar iemand zonder toestemming religieuze informatie op het web plaatst. Maar het is onmogelijk om dat te voorkomen, zegt hij. Laat staan om al die mensen te beboeten of te arresteren. De predikant verwacht dan ook dat de overheid enkele vooraanstaande figuren flink zal aanpakken. Om als voorbeeld te stellen en zo de mensen bang te maken.

En de wet heeft nu al zijn uitwerking, ziet de predikant. Toen de maatregelen in december werden aangekondigd, hebben veel christenen uit voorzorg hun WeChat-accounts verwijderd of de naam daarvan veranderd. Tegelijkertijd vinden christenen nog altijd mogelijkheden om religieuze berichten te delen. Sommige gevoelige woorden zoals ”Christus” en ”God” worden vervangen door synoniemen of cijfers, legt de predikant uit. „Het is ontzettend verontrustend dat het op deze manier moet,maar er kan gelukkig nog steeds gecommuniceerd worden.”

Met name voor grotere organisaties en kerken is de wetgeving het meest problematisch, zegt ds. An. „Die zijn veel kwetsbaarder.” ReFrame Ministries ondervond het vorig jaar al aan den lijve hoe de Chinese autoriteiten de teugels strakker aantrokken. In minder dan een maand waren alle grote kanalen van zijn organisatie op WeChat door de overheid verwijderd. De organisatie verloor honderdduizenden volgers. „Alles wat we opgebouwd hadden, was plotseling verdwenen.”

Ondanks dat christenen zwaar getroffen worden door de nieuwe wetgeving, zijn ze zeker niet het enige doelwit, zegt An. De nieuwe maatregelen maken deel uit van een bredere campagne om de controle over het internet aan te scherpen. In het afgelopen jaar werden ‘verwijfde’ boybands, influencers en leiders van de grote technologiebedrijven aangepakt. Chinese christenen zitten volgens de predikant in hetzelfde schuitje.

Patriottisme

Sinds dinsdag mogen alleen nog door de staat goedgekeurde religieuze organisaties met een speciale vergunning online religieuze informatie verspreiden. De inhoud van de berichten moet aan strenge eisen voldoen. Berichtgeving mag niet gebruikt worden om „aan te zetten tot ondermijning van de staatssoevereiniteit, of om zich te verzetten tegen de leiding van de Communistische Partij.” De inhoud moet juist „bevorderlijk zijn voor sociale harmonie” en „religieuze burgers leiden in patriottisme en naleving van wetten.”

De maatregelen vragen om een nieuwe strategie van ReFrame Ministries, zegt ds. An. De organisatie gaat zich nu minder richten op sociale media en meer op het uitgeven van boeken. En dan met name digitale edities. Tegenwoordig heeft haast iedereen een internetverbinding, zegt de predikant. Christelijke werken zullen hun weg blijven vinden naar China, verzekert hij.