Verschillende seminars op Nederlandse universiteiten over het Israëlisch-Palestijnse conflict hebben we bijgewoond. Ook daar bleek dat over geen enkel land zo veel vooroordelen bestaan als over Israël. Daarom willen wij studenten uitdagen om kritischer te zijn en oproepen om de situatie in dit land met eigen ogen te zien en te beoordelen.

Het is pijnlijk dat verschillende Nederlandse universiteiten zo veel ruimte bieden aan zeer eenzijdige en activistische bijeenkomsten over de kwestie ”Israël en de Palestijnen”. Schokkend is het dat sprekers op deze evenementen oproepen om de banden met de Israëlische universiteiten te verbreken. Waarom? Juist van academies hadden wij verwacht dat zij een open blik zouden hebben op de diversiteit van het Midden-Oosten, waarvan Israël onlosmakelijk deel uitmaakt.

Natuurlijk is er vrijheid van meningsuiting binnen de academie, maar deze vrijheid lijkt nu te worden misbruikt door activisten. Het is zorgwekkend dat activisme een plaats krijgt onder een academische noemer. Nog zorgwekkender is dat de aanwezigen zonder morren de visie van activisten accepteren. De universiteit moet juist een vrijplaats zijn voor meningsuitwisseling. Tegengestelde meningen hóren bij een universiteit. Bediscussieer, bevraag, bekritiseer, dát is een houding die past! Seminars waarop één narratief ”de juiste” is, horen niet op een universiteit.

Sommige academici beweren dat de mogelijkheid om in Israël te studeren ethische en politieke implicaties heeft voor academici. Zij framen Israël –ten onrechte– als ”apartheidsstaat” en beschouwen de universiteiten als medeplichtig aan de situatie op de Westelijke Jordaanoever. Deze visie roept sterke beelden op en vindt dus snel gehoor onder de aanwezige studenten. Andere meningen krijgen geen ruimte en worden openlijk weggehoond. Ondertussen willen steeds meer Arabische staten met Israël samenwerken, zeker op academisch niveau, omdat zij het nut van samenwerking en dialoog inzien. Waarom zouden Nederlandse universiteiten dit dan afwijzen?

Geschiedvervalsing

Een van ons, Luuk Smit, deed aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem onderzoek voor zijn masterscriptie. Hem bleek dat er geen ”rassenscheiding” is in de publieke ruimtes van Israël, noch op Israëlische universiteitscampussen. Arabische studenten waren in groten getale aanwezig op de campus in Jeruzalem. Bovendien werden er voortdurend discussies gehouden, ook over brandende politieke onderwerpen.

Natuurlijk is er racisme. Maar Arabieren en Joden studeren samen aan universiteiten, werken er, gaan eropuit, bouwen een carrière op en vinden hun plek in de Israëlische samenleving. Joden en Arabieren worden wetenschappers, artsen, advocaten, rechters en leden van de regering. Wij negeren het feit dat er een conflict gaande is niet. Ontkennen dat de Joden inheems zijn in deze regio, iets wat zonder blikken of blozen gebeurt binnen academies, is echter simpelweg geschiedvervalsing. De oproep om de banden met Israëlische universiteiten te verbreken, hoort naar onze mening bij een gecoördineerd plan.

Israël heeft, naast het herbergen van het Joodse volk, ontegenzeggelijk ook een andere functie: tegenstanders bij elkaar brengen en mobiliseren. Daarom, Nederlandse studenten, leer van jullie Palestijnse leeftijdsgenoten: de Birzeit Universiteit in Ramallah, op de Westelijke Jordaanoever, heeft banden met de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. Dit is de ware academische geest: van elkaar leren, naar elkaar luisteren en discussiëren!

De kans om in Israël te studeren, is een kans om je geest te verruimen en te ontdekken dat sommige in Nederland gevoerde discussies in Israël in een heel ander daglicht komen te staan. De poging om deze kans te blokkeren, is dan ook ongehoord. Waarom mogen studenten niet zelf gaan kijken en zich laten informeren over hoe het in Israël echt toegaat? Het is toch te zot voor woorden dat bijvoorbeeld een studente Midden-Oostenstudies voor haar scriptieonderzoek niet naar Israël mag, omdat haar begeleider niets te maken wil hebben met dat land?

Vrijheid

Gelukkig is er nog altijd veel waardering voor academische vrijheid binnen ons hoger onderwijs. De kans op een boycot van Israëlische universiteiten is nihil. Voor Israëliërs blijven er mogelijkheden om hierheen te komen om ons te vertellen hoe de vork in hun land in de steel zit. En Nederlandse studenten houden de mogelijkheid om in contact te komen met de unieke Israëlische cultuur. Laten we hopen dat Nederlandse academici in de dop de vrijmoedigheid blijven houden om eropuit te trekken en vraagtekens te zetten bij dichtgetimmerde vooroordelen. Uiteindelijk is de academische geest gelukkig altijd sterker dan de boycotcultuur.

Luuk Smit studeerde geschiedenis en volgde een minor Hebreeuws aan de Universiteit van Amsterdam. Jos Hummelen studeerde aan de Universiteit Utrecht. Beiden zijn stafmedewerker bij CIDI, waar zij onder meer de podcast Mizrach produceren.