Ds. Klaas Henk Ubels (61) is een dankbaar mens. Nog steeds kan hij zich geen mooiere loopbaan als predikant voorstellen dan als predikant bij de krijgsmacht. „Bij de marine heb ik het leven in al zijn volheid ervaren, zowel persoonlijk als ook als predikant. Predikant zijn is vooral omzien naar mensen, tijd en aandacht hebben voor de ander. Bij de krijgsmacht is er alle gelegenheid om dat ook echt in de praktijk te brengen. Je trekt vaak langdurig met elkaar op, tijdens vaarperiodes, oefeningen en missies ver van huis. Dat biedt alle gelegenheid om dicht bij de ander te zijn. Dat doet mensen goed, vooral als er in de contacten iets mag doorschijnen van Gods omzien naar mensen. Dominee bij de krijgsmacht is het mooiste kerkelijke ambt. Voor mij behoort de krijgsmachtpredikant tot de elite onder de predikanten.”

Wat doet een hoofdkrijgsmachtpredikant iedere dag? Wat is zijn verantwoordelijkheid?

„Als hkp ben je verantwoordelijk voor het ambtsinhoudelijk functioneren van de predikanten bij defensie. Dat doe je namens het interkerkelijk CIO-M (Contact In Overheidszaken, afdeling militairen), waarin negen protestantse kerken en de Oud-Katholieke Kerk vertegenwoordigd zijn. Als hkp maak je ook deel uit van het bestuurscollege van de zeven Diensten Geestelijke Verzorging bij de krijgsmacht. Je onderhoudt contacten met leidinggevenden in kerken, universiteiten, andere diensten geestelijke verzorging in binnen- en buitenland en met kamerleden.”

Predikant zijn in het leger, bij de krijgsmacht, dat vraagt wellicht een laag christelijke eelt op de domineesziel?

„Ja, met eelt op de pastorale ziel bedoel ik dan dat je eerst wel wat levenservaring mag hebben opgedaan voordat je in de soms rauwe wereld van defensie als zielzorger aan de slag kunt. Je moet wel weten wie je zelf bent, wat je eigen identiteit is. Je bent predikant met een bijzondere opdracht en je moet je eigen positie goed kennen.

Vader

Klaas Henk Ubels werd in 1989 beroepbaar gesteld. Het eerste beroep kwam van de gereformeerde kerk in Dirkshorn, een dorp in Noord-Holland. Maar ook toen al wist hij dat hij niet naar een gemeente, maar naar de krijgsmacht zou gaan.

„Mijn vader was ook predikant en heeft als jaarling nog dienst gedaan in de krijgsmacht. Ook daarna ging hij nog regelmatig voor enkele weken als reservist mee op oefening. Als hij dan thuis kwam met al die verhalen, boeide dat mij veel meer dan wanneer hij uit de gemeente thuiskwam. Daar is het zaadje van mijn voorkeur al gelegd. Er zijn wel mensen die aan een krijgsmachtpredikant vragen waarom het in de gemeente is mis gegaan, maar zo ligt dat dus niet.”

Maar geestelijke zorg zal niet populair zijn onder de maten.

„Geestelijk verzorgers gaan doorgaans niet voor de populariteitsprijs, maar zijn vaak wel geliefd bij de militairen. Dat komt door de persoonlijke aandacht die je voor de ander hebt. De mannen weten dat je ambtsgeheim een borging is voor vertrouwelijkheid. Bij geestelijke verzorging in het leger is er aandacht is voor het ‘niet-functionele’ 
van ieder mens. Je hebt een bijzondere band met mensen. En daar is toch waardering voor.”

Ds. Ubels richtte zich in het leger op drie v’s: verzorgen, vieren en vormen. „Geestelijke verzorging helpt mensen in de krijgsmacht mens te blijven door het geven van verzorging, het bieden van vorming en het houden van vieringen. Bij verzorging moet je aan pastorale aandacht denken op kazernes en aan geestelijke zorg voor, tijdens en na afloop van militaire uitzendingen. Ook geven we, gevraagd en ongevraagd, weleens advies aan commandanten met het oog op de zorg voor militairen binnen hun eenheid.

Vorming vindt plaats tijdens lessen en meerdaagse conferenties. Dan gaat het over vragen die de persoonlijke integriteit en ontwikkeling betreffen. We spreken daarom over morele vorming tijdens scharniermomenten in de militaire loopbaan.

En als we het over vieringen hebben, bedoelen we de bezinningsbijeenkomsten tijdens oefeningen en uitzendingen. Dat worden ook wel mijmermomenten genoemd, of soul-time, tijd voor de ziel. Het zijn gelegenheden om even tot jezelf te komen.”

U zou best meer een maatschappelijk werker geweest kunnen zijn dan een dominee met de Bijbel in de hand.

„Gelukkig heeft de krijgsmacht haar eigen bedrijfsmaatschappelijk werk. Dat is ook een vak apart. Geestelijk verzorgers worden door de kerk uitgezonden. Onze ambtsinhoudelijke verantwoordelijkheid ligt buiten defensie. Militairen kunnen in het volste vertrouwen bij ons op verhaal komen. Bij een maatschappelijk werker moet je eerst een afspraak maken, bij een geestelijk verzorger kun je altijd terecht. Wij zijn ook minder oplossingsgericht dan het maatschappelijk werk. Als geestelijk verzorger ben ik eerder mensgericht, geïnspireerd door Gods liefde voor mensen.”

U gaat met de flo, maar houdt de status van predikant. U gaat er met de camper op uit, zegt u, maar u blijft misschien ook preken?

„Misschien wel. In elk geval hoop ik als emeritus predikant met mensen onderweg te blijven. En dat kan straks ook met mijn D-rijbewijs in de camper.”