Commissie: Asielbeleid Nederland en andere EU-landen rammelt
Nederland en andere Europese lidstaten moeten meer doen om de rechten van mensen te beschermen die naar de Europese Unie reizen. Dat schrijft de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) in een kritische brief. „Om beleid op rechtmatige wijze uit te voeren moet de grondhouding van lidstaten veranderen van ‘waar komen we mee weg’ naar ‘wat moeten we doen?’”, aldus de onafhankelijke commissie die het parlement en de regering adviseert over dit soort thema’s.
De ACVZ onderzocht mensenrechtenschendingen aan de Europese buitengrenzen, en vooral zogenoemde push- en pullbacks. Dat zijn acties waarbij migranten worden weggestuurd door een van de Europese lidstaten (pushbacks) of teruggehaald door een ander land (pullbacks) zonder dat ze een asielverzoek hebben kunnen indienen. De commissie noemt dit soort acties „ontoelaatbaar en in strijd met internationale standaarden en Europese waarden. We zijn door een ondergrens gegaan aan de EU-grens.”
Volgens de ACVZ is het lastig om vast te stellen wat er precies gebeurt aan de Europese buitengrenzen. Deels komt dat doordat het gebeurt op moeilijk toegankelijke plekken, zoals militair terrein of op zee. Ook zijn er veel verschillende instanties bij betrokken. Tegelijk is het te moeilijk voor slachtoffers van illegale pushbacks om hun recht te halen, stelt de adviescommissie.
De mogelijkheden om te klagen zijn beperkt, en juridische bijstand is nauwelijks geregeld. De commissie wijst erop dat Nederland hiermee juridisch nog meer in de problemen kan komen. Het „patroon van wegkijken en onderling afschuiven van verantwoordelijkheid door lidstaten, en ook de EU-instellingen” moet volgens de ACVZ doorbroken worden. Maar het ontbreekt aan „politieke wil”.
De commissie adviseert dat Nederland zich sterker gaat inzetten om de situatie aan de grenzen te verbeteren, bijvoorbeeld met materiële steun of geld. Verder zou Nederland zich volgens de ACVZ moeten inzetten om in samenwerking met de andere lidstaten het beleid te veranderen, de rechtspositie van de migranten te verbeteren en de monitoring aan te scherpen.