Het AstraZeneca-vaccin, dat bestaat uit een stukje genetisch materiaal van het coronavirus ingebouwd in een verzwakt verkoudheidsvirus, wordt normaliter geïnjecteerd in een spier, maar soms komt een deel van het middel in de bloedbaan terecht. Dan is er een kans dat het een bepaald eiwit in het bloed aantrekt, wat in zeldzame gevallen zorgt voor een reactie van het immuunsysteem. Die reactie zorgt ervoor dat antistoffen het geïnjecteerde verkoudheidsvirus aanvallen, wat kan leiden tot de bloedstolsels.

Volgens de onderzoekers uit Wales en de Verenigde Staten zijn daarmee nog niet alle vragen opgehelderd, zeiden ze donderdag tegen de BBC. Zo is het onduidelijk waarom sommige mensen vatbaarder zijn voor de bijwerking dan anderen.

Een woordvoerder van de farmaceut legt aan de BBC uit dat de kans op de bloedstolsels groter is na een coronabesmetting dan na een vaccinatie. Het AstraZeneca-vaccin heeft volgens schattingen wereldwijd een miljoen levens gered.

Hartspier

Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot nu toe 231 meldingen ontvangen van ontsteking van de hartspier (myocarditis) en het hartzakje (pericarditis) na coronavaccinatie. Bijna de helft van deze patiënten werd opgenomen in het ziekenhuis. Een groot deel was echter weer hersteld op het moment van melden.

Het centrum stelt dat het vaccin niet altijd de oorzaak is van een ontsteking van de hartspier of het hartzakje na een coronaprik. „Het kan ook een andere oorzaak hebben, zoals een (corona)infectie of immuunziekte.” De organisatie wijst er ook op dat er in totaal ongeveer 24 miljoen vaccins zijn gegeven.

Van het totale aantal meldingen gaat het in 166 van de gevallen om pericarditis en 65 keer om myocarditis. Het betreft 156 meldingen na vaccinatie met Pfizer/BioNTech en 38 meldingen na inenting met het Moderna-vaccin. Daarnaast kregen 21 mensen pericarditis of myocarditis nadat ze waren geprikt met AstraZeneca en 15 na het Janssen-vaccin.

Volgens het Bijwerkingencentrum is er één man overleden aan hartproblemen na myocarditis en één man aan problemen met het hart na pericarditis. Beiden kregen het Pfizer/BioNTech-vaccin en waren rond de 40 jaar.

Een man en een vrouw (50 tot 55 jaar), beide met myocarditis, zijn overleden ná het Janssen-vaccin. Van dit vaccin is het geen bekende bijwerking.