Een Italiaanse medisch-ethische toetsingscommissie heeft bepaald dat een geheel verlamde man recht heeft op medische hulp bij zelfdoding. De 43-jarige patiënt, een voormalige vrachtwagenchauffeur uit Pesaro (Midden-Italië) die sinds tien jaar aan bed is gekluisterd, had om zulke hulp gevraagd. De man voldoet aan de voorwaarden voor hulp bij zelfdoding, zoals de onomkeerbaarheid van zijn ziekte en het lijden van ondraaglijke pijn.

Als de man inderdaad wordt geholpen, zal hij de eerste Italiaan in eigen land zijn die op legale wijze hulp bij zelfdoding ondergaat. Dat liet de Associazione Luca Coscioni dinsdag weten. Deze vereniging staat de legalisering van euthanasie voor.

De vrachtwagenchauffeur uit Pesaro is, met hulp van de vereniging, de eerste persoon in Italië die met succes een beroep doet op een vonnis van de Hoge Raad uit september 2019. De raad bepaalde daarin dat hulp bij zelfdoding in bepaalde specifieke en extreme gevallen is toegestaan. Er staat ook dat de betreffende patiënt bewust ervoor moet kiezen en een duidelijke wil moet hebben om in aanmerking te komen voor hulp bij zelfdoding. Hierbij verleent een arts het middel dat de patiënt zelf moet innemen.

Het vonnis gaat verder dan de huidige wetgeving. Euthanasie is in Italië verboden. Wel is het sinds januari 2018 voor Italianen mogelijk om een wilsbeschikking op te stellen. Daarin kan een individu bij leven en welzijn bepalen of hij passieve euthanasie wil ondergaan mocht hij niet meer wilsbekwaam zijn. Twee jaar na invoering had maar 0,7 procent van de bevolking zo’n wilsbeschikking opgesteld.

Coma

Ook wat betreft deze wilsverklaring zit er rek. Een ziekenhuis in Feltre, dat in de buurt van Venetië ligt, maakt zich momenteel op om de sondevoeding aan de 31-jarige Samantha D’Incà te stoppen. De vrouw brak een jaar geleden haar heup bij een val op de oprit van haar ouderlijke woning. Door een fout bij de heupoperatie, waarbij haar hersens verstoken waren van zuurstof, raakte ze in coma. Sindsdien wordt de vrouw met een sonde gevoed, al kan ze zelf ademen.

Hoewel D’Incà geen biotestament, zoals de wilsbeschikking in Italië wordt genoemd, heeft opgesteld, willen haar ouders dat de behandeling wordt gestopt. De reden is dat hun kind zich in een onomkeerbare vegetatieve toestand bevindt, aldus het dagblad Corriere del Veneto. De ouders hebben begin november groen licht gekregen van een speciale medisch-ethische commissie om de behandeling te stoppen. Eerder had de rechtbank al toestemming gegeven. Het is een kwestie van tijd eer de sonde bij D’Incà wordt verwijderd.

Vreselijk einde

Ivano Renosto (63), lid van een beweging die vertaald ”Met Christus voor het leven” heet, hield afgelopen zaterdag een manifestatie voor het ziekenhuis om artsen te overtuigen D’Incà in leven te houden. „Als de sonde wordt weggenomen, zal Samantha een vreselijk einde tegemoet gaan, net zoals Terry Schiavo”, zegt Renosto. Bij de Amerikaanse Schiavo werd in 2005 na een lange juridische strijd ook de voedingssonde verwijderd. „Er zijn lacunes in de wetgeving over het levenseinde. Dat heeft ertoe geleid dat rechters zich uitspreken in individuele zaken. We gaan in de richting van een wet die euthanasie gaat regelen, net zoals in Nederland.”

Het ligt voor de hand dat het Italiaanse parlement zich weer over dit thema gaat uitspreken. Het vonnis van de Hoge Raad zou moeten worden geïncorporeerd in de huidige wetgeving. Bovendien wordt vermoedelijk een referendum over euthanasie gehouden. Afgelopen zomer haalden voorstanders van legalisering meer dan een miljoen handtekeningen op, voldoende om zo’n bindend referendum uit te schrijven.