Het Constitutionele Hof in Italië gaat beslissen of het land een vorm van euthanasiewetgeving krijgt. De prolife-beweging is niet gerust op de afloop.
Ze werden deze week kriskras door Italië opgehangen: posters met teksten als: ”De 70-jarige Maria heeft een tumor. Ze kan zichzelf doden. Maar wat als zij je oma is?” Achter de posters zitten leden van Pro Vita e Famiglia, een lekenorganisatie die strijdt tegen euthanasie.
Begin deze maand nam ook paus Franciscus afstand van euthanasie, en dat was opmerkelijk omdat hij niet vaak openlijk een prolifestandpunt inneemt. „Euthanasie is bedoeld om de persoonlijke vrijheid te vergroten,” zei hij tegen leden van Italiaanse Vereniging voor Medische Oncologie, „maar in werkelijkheid gaat er een utilitaire visie op de mens achter schuil, die dan wordt gezien als een lastige kostenpost.”
Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn streng verboden in Italië. Wie helpt bij zelfdoding riskeert een gevangenisstraf van twaalf jaar. Sinds twee jaar is de wet op het zogenaamde biotestament van kracht. Daarbij zijn artsen verplicht de wilsverklaring te respecteren van terminale patiënten die een behandeling willen beëindigen. Daaronder valt ook het stopzetten van het toedienen van eten en drinken.
Prolifesympathisanten onder Italiaanse rooms-katholieken (en een enkele protestant) zijn bang dat de grenzen nog meer zullen worden opgezocht. Dinsdag doet het Constitutionele Hof uitspraak over levensbeëindiging. Het hof riep een jaar geleden politici op om de wetgeving rond zelfdoding aan te passen (preciezer: het verbod daarop te beëindigen), omdat er hiaten in de wettekst zouden staan. De regering die vorige maand viel, was er al die tijd niet uitgekomen. Nu ligt de bal weer bij het Constitutionele Hof. „Er zijn twee opties,” zegt Antonio Brandi, president van Pro Vita e Famiglia, vrijdag in Rome. „Het Hof kan zelf het wetsartikel aanpassen, of ze kan het parlement nogmaals oproepen om met een wetsaanpassing te komen.”
Het is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk als de rechter op de stoel van de wetgever zou gaan zitten. Die optie ligt niet erg voor de hand. Waarschijnlijker is dat de rechter extra uitstel geeft aan het parlement. Brandi denkt dat de parlementariërs zes tot twaalf maanden meer tijd krijgen.
De president van Pro Vita kan echter niet gerust zijn op de nieuwe regering als het gaat om euthanasie. Het kabinet bestaat uit de Vijfsterrenbeweging, die niet veel op heeft met religie, en uit de centrumlinkse Democratisch Partij. Volgens verschillende opiniepeilingen zou een meerderheid van de Italianen voor een zekere vorm van legalisering van euthanasie zijn. In juli hief ook het Nationale Comité van de Bioetica, een ministrieel adviesorgaan, het taboe op euthanasie op. Het zegt nu voor wetgeving rond hulp bij zelfdoding te zijn. Het was voor het eerst dat een meerderheid van deze 25 leden tellende commissie zich op die manier uitsprak.
Brandi moet alle zeilen bijzetten wil hij het tij keren. Pro Vita zegt actief daarmee bezig te zijn, onder andere door confronterende postercampagnes, maar ook door het op touw zetten van een grote demonstratie in Rome. Ook wil men onder politici gaan lobbyen. Volgens Brandi weten veel mensen niet wat euthanasie werkelijk inhoudt. „Er wordt altijd gesproken van euthanasie als een ultieme vorm van persoonlijke vrijheid en vooruitgang. Mooie vooruitgang is dat!” Brandi zegt tal van voorbeelden te kennen van comapatiënten die door de medische stand waren opgegeven, maar later toch uit hun coma ontwaakten. „Omdat de familie niet toegaf aan medische druk, kregen ze hun geliefde terug. En dat zou persoonlijke vrijheid zijn?”
