Tot 30 juni volgend jaar kunnen de lidstaten hun steunregelingen waar nodig nog uitbreiden voor ondernemingen die nog steeds door de crisis worden getroffen, schrijft het dagelijks EU-bestuur. De tijdelijke regeling zou op 31 december aflopen.

De commissie spreekt van een „geleidelijke en gecoördineerde uitfasering van crisismaatregelen”, om een abrupte impact op de economie te voorkomen. Daarnaast voert de commissie een aantal nieuwe versoepelingen in die zijn gericht op het herstel van de economie.

Zo staat Brussel tot en met 31 december 2022 bepaalde overheidsinvesteringen toe om de groene en de digitale transities te versnellen. Als voorwaarde geldt dat die „voor een brede groep begunstigden” zijn en dat de omvang beperkt is. Nog een jaar langer, tot 31 december 2023, wordt solvabiliteitssteun aan kleinere bedrijven waaronder start-ups toegestaan. De lidstaten kunnen bijvoorbeeld garant staan zodat deze bedrijven gemakkelijker geld kunnen lenen.

De commissie verlengt ook de bestaande tijdelijke ‘coronaregel’ dat lidstaten terug te betalen steun aan bedrijven zoals garanties en leningen mogen omzetten in andere vormen van steun, zoals rechtstreekse subsidies, tot en met 30 juni 2023.

De Europese staatssteunregels werden op 19 maart 2020 in verband met de coronacrisis tijdelijk versoepeld. Dit is de zesde keer dat de tijdelijke regeling wordt aangepast. Volgens EU-commissaris Margrethe Vestager van Mededinging blijft de commissie de ontwikkelingen rond Covid-19 en andere risico’s voor het economisch herstel „nauwlettend” volgen.

„Toen de pandemie vorig jaar toesloeg, veranderde ons leven bijna van de ene op de andere dag. We werden gevraagd om thuis te blijven, winkels en kantoren werden gesloten, fabrieken stopten met draaien. Zonder buitengewone publieke steun zouden levensvatbare bedrijven het niet hebben overleefd”, aldus Vestager.

Nederland

De Europese Commissie heeft tot nu toe 37,7 miljard euro aan Nederlandse coronasteun goedgekeurd onder de tijdelijk versoepelde Europese staatssteunregels. Dat staat in een overzicht van het dagelijks EU-bestuur. Volgens Vestager heeft Brussel sinds maart vorig jaar in totaal 3,1 biljoen euro aan allerlei vormen van staatssteun in de 27 EU-landen toegestaan om ondernemingen en sectoren op de been te houden en de economie voor instorten te behoeden.

Nederland diende vanaf 3 april 2020 meer dan 20 aanvragen ter goedkeuring in Brussel in voor allerlei soorten steun, waaronder 3,4 miljard euro aan leningen en garanties voor KLM, honderden miljoenen voor het midden- en kleinbedrijf, meer dan een half miljard voor de reissector en 1,5 miljard ter compensatie van openbaar vervoerbedrijven. In totaal keurde de commissie vorig jaar 17,5 miljard euro aan coronamaatregelen goed en dit jaar 201,5 miljard.

Chips

Daarnaast overweegt de Europese Commissie in sommige gevallen staatssteun toe te staan voor „financieringstekorten” bij Europese halfgeleidersproducenten. Volgens Vestager heeft de EU leveringszekerheid nodig van chips en is de EU nu te afhankelijk van het buitenland. De staatssteun zou aan strenge voorwaarden moeten voldoen, zei de Deense in de commissie economische en monetaire zaken van het Europees Parlement.

Wereldwijd kampen onder meer autofabrikanten met een groot tekort aan halfgeleiders waardoor her en der de productie is teruggeschroefd of tijdelijk stilgelegd. De EU wil meer investeren in chips en technologie en het wereldwijde marktaandeel van de Europese chipsector tegen 2030 verdubbelen tot 20 procent. Afgelopen maandag bezocht een hoge delegatie met Vestager en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie samen met premier Mark Rutte de chipmachinemaker ASML in Veldhoven. De onderneming verwacht de komende jaren sterk te groeien door de grote vraag naar computerchips en machines om die te maken.

Vestager zei in de parlementscommissie dat het bezoek aan ASML „indrukwekkend” was. Ze zei dat het bedrijf „geen rivalen heeft wereldwijd” en Europa een „enorme positie” geeft.