Boost voor luchttaxi’s

Autofabrikant Rolls-Royce lanceert tijdens COP26 een razendsnel elektrisch vliegtuig: de Spirit of Innovation. De vliegmachine voor één persoon moet uiteindelijk 500 kilometer per uur gaan vliegen. De Spirit of Innovation deed afgelopen zomer de eerste testvlucht.

Lucie Bertin, medewerker van Rolls-Royce, is enthousiast dat het vliegtuig nu officieel de lucht in mag. „Dit is een grote stap voorwaarts. Dit gaat een boost geven aan de elektrische luchttaxi. Luchttaxi’s gaan binnen een paar jaar op korte en middellange afstand –tot zo’n 150 kilometer– maximaal acht personen vervoeren.” Tot 2030 verwacht ze geen elektrische vliegtuigen voor meer dan twintig personen. „De batterij wordt anders te zwaar. Voor grotere vliegtuigen is een vervangende brandstof nodig. Bijvoorbeeld waterstof.”

Van huis en haard verdreven

De 30-jarige Juma Xipaia –met imponerende verentooi– is het eerste vrouwelijke opperhoofd van een Braziliaanse indianenstam. Tijdens een lezing hield ze een vlammend betoog om de inheemse bevolking hun waardigheid, hun land en hun leven te laten behouden.

De ontbossing van regenwouden heeft verschillende oorzaken. Behalve landbouw, de aanleg van infrastructuur en mijnbouw is ook de aanleg van ‘groene’ waterkrachtcentrales een boosdoener. Zo moest Xipaia’s dorp wijken voor Belo Monte, een grote waterkrachtcentrale. „Belo Monte staat voor ons gelijk aan de dood. Stel je voor dat je wordt verteld dat je geen rechten hebt. Dat je uit je huis verdreven wordt en dat als je later terugkomt alles weg is. Je huis, de plek waar je opgroeide. Belo Monte vernietigde alles voor ons.”

Het leven van Xipaia is continue in gevaar. In Brazilië wordt namelijk de ene na de andere milieuactivist vermoord. Alleen in 2017 al lieten er 57 het leven. Xipaia kreeg doodsbedreigingen en wordt beveiligd.

Ze zag meer dan de helft van de bossen in de omgeving waar ze opgroeide verdwijnen. „Daarmee is het alsof ze ons hart doormidden hebben gesneden.”

Daarom is ze hier met een boodschap. „Ik ben hier om ”nee” te zeggen tegen alle bedrijven en overheden die proberen ons land, ons leven en onze waardigheid te stelen. We vragen om gerechtigheid. We zullen ons onze mond niet laten snoeren. We blijven vechten voor onze toekomst en die van onze kinderen.”

Het is voor het eerst dat er tijdens een klimaattop zo veel aandacht is voor de oorspronkelijke bevolking van regenwouden. Ook tijdens de opening van de top op maandag kwamen verschillende inheemsen aan het woord.

Springkussen dat de lucht zuivert

Een enorm springkussen in de groene zone lokt kinderen aan. Maar helaas mogen ze er niet op. Want voor echt springen is-ie niet stevig genoeg. „Het is meer kunst”, vertelt Scott Oram van het duurzaamheidsteam van farmaceutisch bedrijf GlaxoSmithKline (GSK). „We willen mensen laten zien dat luchtvervuiling gezondheidseffecten kan hebben.”

Het springkussen bevat buizen met algen. Als je het kussen indeukt, komt de lucht erin in beweging. Bellen borrelen omhoog door de groene algensoep. Daarbij filteren de algen fijnstof uit de lucht en maken van CO2 weer zuurstof, net als planten dat doen door fotosynthese. Oram: „Dit zou op grote schaal kunnen in vervuilde steden, maar logischer en voordeliger is het om bomen te planten. Die zuiveren de lucht ook. We willen vooral laten zien wat er kan.”

Geluid van oude luchtbelletjes

Wayne Binitie staat voor zijn eigen kunstwerk: een soort grot waar een smeltend brok ijs van de Zuidpool hangt. Het is een ijscapsule zoals die naar boven komen als wetenschappers in de ijskap boren. Het ijs zit boordevol minuscule kleine luchtbelletjes. Lucht met aanmerkelijk lagere CO2-concentraties dan de lucht die iedereen tegenwoordig inademt.

Wanneer zo’n ijscapsule boven aarde komt knappen de luchtbelletjes. Kunstenaar Binitie laat juist dat geluid klinken in de grot. Het is het geluid van lucht van ver vervlogen tijden.

Volgens Binitie is de mensheid op een cruciaal punt beland als het gaat om klimaatverandering. „Nu dienen we gezamenlijk te handelen. Het geeft geen garanties, maar kunst zou kunnen helpen om mensen aan het denken te zetten.”

Walrussen tellen vanuit de ruimte

Walrussen –die op de Noordpool leven– merken de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve. Zo is er veel minder zee-ijs en verzuurt het oceaanwater. Het Noordpoolgebied warmt bijna drie keer sneller op dan het wereldwijde gemiddelde.

Wetenschappers willen graag weten wat klimaatverandering met de walrussen doet. Waar leven ze, hoeveel zijn er? Daarom zijn ze samen met het Wereldnatuurfonds de actie ”Walrus from space” gestart. Ze vragen publiek om walrusdetective te worden en dertig minuten mee te speuren naar walrussen die op de duizenden satellietbeelden staan die vanuit de ruimte zijn genomen.

Het enige dat je nodig hebt is een computer of een tablet. Vanaf tien jaar mag je (onder begeleiding) meedoen met de actie.