De sociaaldemocraten behaalden 25,7 procent van de stemmen en bleven daarmee de CDU nipt voor. De christendemocraten kwamen uit op 24,1 procent. Dat is 8,8 procent minder dan in 2017 en daarmee een „bitter verlies”, aldus de secretaris-generaal van de CDU.

De SPD steeg met 5 procent ten opzichte van 2017. De Groenen behaalden met 14,8 procent zelfs het beste resultaat uit hun geschiedenis. De liberale partij FDP won licht en kwam uit op 11,5 procent, de rechts-populistische AfD verloor 2,3 procent en eindigde op 10,3 procent van de stemmen. In de deelstaten Thüringen en Saksen eindigde de partij toch nog op de eerste plaats. Die Linke zakte naar 4,9 procent en belandde daarmee onder de kiesdrempel van 5 procent. Toch verdwijnt de partij niet uit de Bondsdag omdat drie leden van de linkse partij rechtstreeks in hun kiesdistrict zijn gekozen.

Olaf Scholz, de leider van de SPD, reageerde zondagavond al verheugd toen zijn partij in de exitpolls aan kop ging. Hij zei toen dat een groot deel van de kiezers wil dat hij de nieuwe bondskanselier van Duitsland wordt. „De burgers willen verandering”, aldus Scholz in een interview met omroep ARD. „Ze willen dat de kandidaat van de SPD de volgende kanselier wordt. Dat zie je heel duidelijk aan de peilingen, maar ook aan de verkiezingsuitslag.” Uit die uitslag put Scholz „kracht om zo snel mogelijk een regering te vormen.”

Volgens onderzoeksinstituut Forschungsgruppe Wahlen is het grote verlies van de CDU te wijten aan een „historisch zwakke kandidaat” en een verzwakt partij-imago.

Het partijbestuur wees in april Armin Laschet aan als kanselierskandidaat, terwijl de Beierse premier Markus Söder veel beter scoorde in de peilingen. Na Laschets slechte optreden tijdens de waterramp is het met zijn campagne nooit meer goed gekomen.

Scholz benadrukte dat hij net als de vertrekkende kanselier Angela Merkel solide en betrouwbaar is. Dat zijn eigenschappen waar Duitsers aan hechten. Spannend was zijn campagne niet, maar hij maakte in ieder geval geen fouten. Voortdurend toonde hij zijn sociale gezicht door te stellen dat hij als bondskanselier onder andere het minimumloon zal verhogen.

Coalitie

Wordt Scholz de nieuwe bondskanselier? Zelfs met de verkiezingsoverwinning op zak is dat niet zeker. Omdat geen van de partijen de absolute meerderheid in de Bondsdag heeft behaald, moeten ze een coalitie vormen. De meest voor de hand liggende coalitiepartners voor zowel SPD als CDU zijn de Groenen en de FDP. Zij zijn de ”Kanzlermacher”, zoals de Duitsers dat noemen. Maar wie maken zij tot kanselier? Wordt dat Scholz? Dat ligt het meest voor de hand, omdat de SPD het grootst is. Zijn voorkeur gaat uit naar een coalitie met FDP en de Groenen. In de deelstaat Rijnland-Palts blijkt zo’n coalitie prima te functioneren. De liberalen zouden echter op landelijk niveau het liefst met de CDU in een regering stappen. De Groenen geven de voorkeur aan de SPD. De verwachting is dat het coalitieoverleg maanden gaat duren.

Het zal er bij de besprekingen om gaan wat de SPD ervoor over heeft om de FDP en de Groenen binnen te halen. De twee kleinere partijen kunnen eisen gaan stellen. Ze kunnen zelfs de SPD en de CDU tegen elkaar uitspelen. Als de CDU dan het meest te bieden heeft, staat de SPD zomaar met lege handen.