De Commissie laat aan het hof over hoe hoog de dwangsom moet worden. EU-bronnen willen zich niet wagen aan een voorspelling over de orde van grootte. Het hof kan bijvoorbeeld meewegen hoe groot het Poolse bnp is, maar ook hoe ernstig het de overtreding vindt en welke gevolgen die heeft voor bijvoorbeeld rechters ter plaatse, zeggen ingewijden.

De som zou iedere dag dat Polen nalaat de uitspraak van het hof uit te voeren verder oplopen. Het bedrag kan worden ingehouden op EU-subsidies die Polen ontvangt.

Het dagelijks bestuur van de EU begint daarnaast een strafprocedure die Polen opnieuw voor het hof in Luxemburg kan brengen omdat het land opdrachten van het hof niet uitvoert. Dan kunnen boetes volgen.

Conflict

De Commissie is al enige tijd verwikkeld in een hoogopgelopen conflict over de hervormingen van de Poolse rechterlijke macht. Die tasten de onafhankelijkheid van de Poolse rechtspraak aan, vindt Brussel, wat het Europees Hof in juli beaamde. De ruzie houdt ook de uitkering van miljarden euro’s uit het Europese coronaherstelfonds aan Polen op.

„Het is mijn plicht als justitiecommissaris om de onafhankelijkheid van Europese rechters te waarborgen”, zegt Eurocommissaris Didier Reynders. „De uitspraken van het Europees Hof van Justitie moeten in heel de EU worden eerbiedigd”, stelt zijn collega Vera Jourova (Waarden).

Reactie Polen

De Poolse regering heeft in een reactie op het voorstel uitgehaald naar de Commissie. „De Europese Commissie houdt op onrechtmatige wijze geld voor Polen tegen en vraagt om straffen.”

Polen liet eerder weten het werk van het gewraakte college voorlopig stil te leggen. De regering in Warschau zou het toezicht op rechters willen aanpassen. Maar „de tuchtkamer plant nog altijd hoorzittingen en leeft de opdracht van het hof niet na”, zegt Jourova.

Een vijftal Poolse regio’s heeft verder van de Commissie te horen gekregen dat ze geen geld krijgen uit een ander Europees coronahulpfonds zolang ze zich opwerpen als zogenoemde lhbti-vrije zone.