De Gomarus scholengemeenschap in Gorinchem bestrijdt dat de veiligheid van homoseksuele leerlingen onvoldoende is geborgd. Via een kort geding probeerde de reformatorische school woensdag wijzigingen in een kritisch rapport van de onderwijsinspectie af te dwingen.
Het overgrote deel van de leerlingen voelt zich veilig op de school in Gorinchem, stellen de inspecteurs in hun onderzoeksrapport. Maar niet allemaal. En daarmee voldoet het bestuur niet aan de wettelijke zorgplicht. Het rapport komt pas openbaar als de rechter groen licht geeft, maar in de rechtszaal en de dagvaarding passeerden de omstreden passages alvast de revue.
De inspectie kwam polshoogte nemen op de Gomarus na een artikel in NRC, afgelopen maart. Daarin deden homoseksuele oud-leerlingen een boekje open over hun middelbareschooltijd. Zo werden drie meisjes in oktober 2016 gedwongen om tegenover hun ouders uit de kast te komen – een voor hen traumatische ervaring.
Die voorvallen zijn volgens de inspectie geen „op zichzelf staande incidenten.” Er zijn „in uiteenlopende vorm en gedurende langere tijd” aanwijzingen dat niet alle leerlingen zich veilig voelen, staat in het rapport. De Gomarus hekelt het feit dat de inspectie telkens teruggrijpt op de gebeurtenissen in 2016, terwijl die niet zijn onderzocht.
Krantenartikel
De beruchte gesprekken met de drie ouderparen hingen niet primair samen met geaardheid van leerlingen, betoogt de school. Er moesten afspraken gemaakt worden over hun veiligheid tijdens een buitenlandexcursie. „Vanwege urgente zorgen was het noodzakelijk dat alle ouders over het gedrag van de drie leerlingen werden ingelicht en daarbij kon men niet om de seksuele relatie heen.”
De inspectie vindt het niet haar taak om te kijken of een krantenartikel klopt. Wel gingen de onderzoekers na hoe de school met een dergelijk incident omgaat. „Het voorval uit 2016 had moeten leiden tot evaluatie en aanpassing van het beleid.” Daarnaast blijkt dat de leerlingen wél hebben ervaren dat het gesprek over hun geaardheid ging.
De Gomarus zegt er pas drie jaar na dato achter te zijn gekomen dat geaardheid een rol speelde bij de gebeurtenissen, nadat een van de leerlingen de school daarvoor aansprakelijk stelde. Volgens de school zijn er „volstrekt geen aanwijzingen voor vergelijkbare incidenten.”
Risico’s
De inspectie wijst er echter op dat in een beleidsdocument staat dat de Gomarus in gesprek gaat met ouders als er sprake is van een homoseksuele relatie waarvan ouders nog niet weten. Een dode letter, beweert de Gomarus. Er is „geen enkel voorbeeld” waarbij dit aan de orde was, „ook in 2016 niet.”
Volgens de inspectie had het beleidsdocument allang aangepast moeten worden. Daartoe besloot het bestuur ook in 2019, maar het wacht daarvoor op een visievorming van de reformatorische koepelorganisatie VGS rond gender en genderdysforie. Die wordt dit jaar verwacht.
De inspectie vindt echter dat een „adequate borging van veiligheid voor alle leerlingen” niet langer uitstel kan lijden dan strikt noodzakelijk. Vanwege de risico’s, het trage tempo en de geringe voortgang kan de inspectie niet „spreken van daadwerkelijk zorgdragen voor de sociale, psychische en fysieke veiligheid van deze leerlingen.”
Handelingsverlegen
De Gomarus ziet „geen tekortkomingen, wel verbeterpunten.” Zo betoogt de school dat de inspectie „geen enkele leerling” heeft gesproken die zich onveilig voelt. Wel zouden er meerdere scholieren hebben verteld over positieve ervaringen rond een coming-out of gesprekken over hun geaardheid met een mentor of andere leraar. De „signalen over onveiligheid” die de inspectie kreeg, zullen er „altijd op deze school zijn en ook op alle andere scholen in de wereld”, zei de advocaat van de Gomarus.
De inspectie verweerde zich door te stellen dat leraren aangaven handelingsverlegen te zijn. Niet iedereen weet wat hij moet doen als leerlingen vragen stellen over homoseksualiteit of geaardheid. „Dat is precies het punt wat de inspectie maakt. Concrete handvatten ontbreken op dit moment.” En dat kan volgens de advocaat „juist voor leerlingen die afwijken van wat op school als gewenst of gebruikelijk wordt gezien tot onveilige situaties leiden.”
Lockdown
In het rapport kapittelt de inspectie de Gomarus ook omdat niet alle lessen over seksuele diversiteit zijn gegeven. Die stonden wel gepland, maar de school koos er bewust voor om het thema tijdens de lockdown niet via het scherm te bespreken. Alle gemiste lessen worden ingehaald, beloofde directeur Chris Flikweert. Door corona liep ook een geplande studiedag over homoseksualiteit voor het personeel vertraging op.
De rechter doet op 7 september uitspraak.
