Dat de Arkenswaard ’s winters blank staat zijn ze in Nederhemert-Noord wel gewend. De zomerse vloedgolf van maandagochtend is echter ongekend. De schade bedraagt circa 2 miljoen euro.
De getroffen buitendijkse polder oogt woensdag desolaat. Twee nieuwsgierige fietsers maken gebruik van het betonnen pad om het lager gelegen gebied in te rijden en de situatie in ogenschouw te nemen. De landbouwweg is droog gebleven. Op de percelen ernaast zwemmen enkele ganzen. Water reikt tot halverwege de maisstengels. De vroege aardappels waren bijna oogstrijp maar liggen nu te rotten onder zo’n 50 centimeter rivierwater. Bloemenkwekers in het gebied zijn ook alles kwijt. Een financiële ramp voor de boeren, telers en kwekers in een periode dat er volop geoogst had kunnen worden.
Eens in de zoveel jaar staat de Arkenswaard in de winterperiode blank door het aangevoerde regenwater uit Frankrijk en België via de Maas. Dat is bekend en iedereen houdt daar rekening mee. De uiterwaarden liggen er dan verlaten bij. Ditmaal is het volkomen onverwacht. Het is zelfs niet eerder gebeurd. Veel buitendijks gebied staat in deze tijd vol met landbouwgewassen en in de Arkenswaard zijn dat ook veel velden met zomerbloemen.
Tussen de vijf en de tien bedrijven zijn daar getroffen, schat Gerard Vos, een van de ondernemers. „We dachten eerst dat we het zouden redden met wat extra zandzakken op de zomerdijk. De voorspelling was dat het water tot 3 meter zou stijgen. Maandagmorgen werd het echter 3,30 meter en stroomde het de polder in.”
Verstikt
Samen met zijn vrouw en zoons Jan en Henk runt Gerard een agrarische onderneming met transportbedrijf en makelaardij. Op dit moment worden binnendijks de komende twee weken zonnebloemen geoogst. Daarna liggen de werkzaamheden voorlopig stil. Tussen Alem en Well heeft het bedrijf zo’n 80 hectare aan aardappelvelden. „Zeker 32 hectare daarvan is verstikt door het hoge water”, vertelt de getroffen ondernemer. „De eerste aardappels konden over twee weken geoogst worden. Ook de andere gewassen die vernietigd zijn, zoals zonnebloemen in de Arkenswaard, stonden er goed voor.”
De teleurstelling in het bedrijf is enorm. „Tegenover zoiets sta je machteloos. Regen en droogte zijn niet in onze hand. Natuurlijk loop je ondernemersrisico. Er is altijd wel schade door hagel, extreme regenval of vorst. Maar zoiets verwacht je in de winter, niet nu. Dit hebben we hier nog nooit meegemaakt.”
De totale schade voor zijn bedrijf schat hij op zo’n 7 ton, inclusief 5 ton omzetderving. „De laatste jaren waren de aardappelprijzen al laag. Nu komt dit er bij. Ik weet niet of we de financiële gaten kunnen dichten met de andere werkzaamheden uit ons bedrijf.”
Aankloppen bij de diaconie van de hersteld hervormde gemeente in Nederhemert-Noord gaat hij zeker niet doen. „Dat geld is voor arme mensen. Dan verkoop ik nog liever iets van mijn bedrijf.” Vos is blij met de betrokkenheid van zijn kerkelijke gemeente. „Zondag is er ook voorbede voor ons gedaan in de kerk.”
Volgens de plaatselijke predikant, ds. J. van Meggelen, is er ook pastorale aandacht voor de getroffen ondernemers, van wie er diverse lid zijn van de hersteld hervormde gemeente en –net zoals Vos– niet verzekerd zijn voor deze vorm van schade. De meeste van hen willen liever niet reageren. Diverse bloemenkwekers zijn tot 80 procent van hun oogst kwijt, aldus een inwoner van Nederhemert die niet met zijn naam in de krant wil.
Compensatie
Vos heeft inmiddels contact gehad met vertegenwoordigers van boerenorganisatie LTO Noord. „Zij proberen bij het ministerie compensatie te krijgen voor de getroffen boeren. Laten we hopen dat dit lukt, want alleen hier al schat ik de schade op 2 miljoen euro.”
De Limburgse afdeling van LTO, de LLTB, roept het Rijk ertoe op om snel meer duidelijkheid te verschaffen over de landelijke schaderegeling. „De brede weersverzekering dekt de schade in retentiegebieden niet, omdat de verzekeraar geen overstromingsschade uitbetaalt. Je mag toch verwachten dat de overheid in tijden van nood met meer duidelijkheid over de landelijke regeling komt.”