Kamer en kabinet willen blijven leren van Dutchbat III
Het kabinet en de Tweede Kamer waren het dinsdag hartgrondig met elkaar eens. Ze moeten lessen blijven leren van Dutchbat III. Dat zijn de Nederlandse militairen die met een onmogelijke opdracht naar de burgeroorlog in voormalig Joegoslavië (1992-1995) zijn gestuurd.
De blauwhelmen werden in Srebrenica in 1995 overlopen door de troepen van de Bosnisch-Servische generaal Ratko Mladic. Dat kwam doordat de militairen onder meer met te weinig wapens waren weggestuurd. Ook kregen ze geen luchtsteun toen ze er om vroegen. De Bosnisch-Servische eenheden vermoordden daarna 8000 moslimmannen en -jongens.
De Dutchbatters voelden zich na hun missie in de steek gelaten. Eind vorig jaar bleek uit onderzoek dat het een kwart eeuw later met veel veteranen van Dutchbat III niet goed gaat. Daarop kwam de commissie-Borstlap met een reeks aanbevelingen die door minister Ank Bijleveld van Defensie allemaal zijn overgenomen.
De Kamer wijdde dinsdag een apart debat aan Dutchbat III en het rapport van Borstlap. Precies tijdens het debat werd Mladic in hoger beroep tot levenslang veroordeeld. Alle partijen spraken hun waardering uit voor de veteranen. „Het onmogelijke werd gevraagd van Dutchbat III”, aldus Salima Belhaj (D66). „Laten we deze lessen goed in ons hoofd prenten”, zei Derk Jan Eppink van JA21.
Eerherstel is volgens de demissionaire minister het „allerbelangrijkste” voor de Dutchbatters. Ze verwacht dat de minister-president ergens in oktober op een reünie met militair ceremonieel deze veteranen zal toespreken en dan zal komen met „een boodschap die past bij eerherstel”. Over vorm en inhoud wordt nog overlegd, ook met de veteranen.
Op advies van Borstlap krijgen de ruim 800 veteranen van Dutchbat III een symbolisch bedrag van 5000 euro. Rond augustus moet dat zijn uitgekeerd. Verder gaat Defensie helpen om Dutchbatters en hun familie terug te laten keren naar Bosnië en is de veteranen opnieuw hulp aangeboden. Een kwart van hen ervaart veel posttraumatische stressklachten.
Onder meer Don Ceder (ChristenUnie) en Kati Piri (PvdA) dringen aan de veteranen nauw te betrekken bij het uitwerken van programma’s. Voorzitter Olaf Nijeboer van de Vereniging Dutchbat III vindt dat zijn club meer betrokken kan worden bij projecten. Bijleveld zei dat de vereniging „soms in de lead is en soms niet”, maar dat ze altijd bereid is te kijken of het anders moet.
