”Bij Aafke” is voor jongeren met speciale leerbehoefte springplank naar opleiding of werk
Jongeren die tussen wal en schip dreigen te vallen, biedt ze een plek om te werken aan hun toekomst. Tussen het groen, want ook dat heeft het hart van Aafke Ligthart.
Dat er in atelier ”Bij Aafke” in Krimpen aan de Lek met bloemen gewerkt wordt, laat zich makkelijk raden. Overal zijn ze te vinden: in bloemstukken, geprikt op stukjes klei, in de kast. Zelfs op het aanrecht staan boeketten. Hier zwaait Aafke Ligthart (37) de scepter.
Aan twee tafels zijn de jongeren die bij Bij Aafke werken, druk bezig. Vandaag even geen bloemen: er worden potten gemaakt. Twee meiden ontfermen zich over de oven, waar net een lading hartige muffins in is gezet.
„Het is gewoon leuk om hier bezig te zijn”, vertelt Julia (13) als ze even later weer aan tafel zit. Sinds twee maanden komt ze drie dagen per week bij Aafke, nadat het op school niet meer ging. „Ik ben drie weken niet naar school geweest. Toen zat ik maar een beetje thuis. Dan leer je niet echt veel.”
Via haar vader, die in de bloemen zit, kwam Julia uiteindelijk in contact met Aafke. Hij levert geregeld aan het atelier. Juist in de periode dat Julia thuiszit, raakte hij in gesprek met Aafke. „Dat was bijzonder”, blikt Aafke terug. „Hij was op zoek naar iets voor Julia. Dat liep uit op een snuffelstage bij ons, die we hebben verlengd.”
Daar haalt de goedlachse Krimpense voldoening uit: iets voor een ander kunnen betekenen. Eerder was ze bedrijfsleider van een tuincentrum waar jongeren met een beperking werken. Een eigen bloemenwinkel is een droom. „Toen ik die eenmaal had (ook ”Bij Aafke” genaamd, een paar honderd meter van het atelier, MR), wilde ik graag iets voor zulke jongeren betekenen, maar dan in het klein. Dus ben ik dagbesteding gaan aanbieden in dit atelier.”
Toch is dat nog niet helemaal wat ze zocht. In haar werk met jongeren met een beperking –of een speciale leerbehoefte– viel haar op dat er een groep is die meer in zijn mars heeft dan de dagbesteding biedt. Maar de stap naar een opleiding of werk is te groot voor deze jongeren. „Zij komen op school niet mee en dreigen tussen wal en schip te vallen. Juist voor die tussengroep wilde ik iets betekenen.”
Pesterijen
Dat leidde ongeveer vier jaar geleden tot het project ”Praktisch naar werk”, wat ze samen met haar man Danny en collega Anne van Delft (36) op poten zette. Doel: jongeren die op school uitvallen een plek bieden waar ze rustig kunnen oefenen voor een vervolgopleiding of een baan. Binnen Bij Aafke kunnen jongeren een opleiding krijgen op het gebied van bloemen en styling, maar ook logistiek, retail en dienstverlening. Lukt een complete opleiding niet, dan kunnen de jongeren praktijkverklaringen (een soort deelcertificaten) krijgen voor de verschillende onderdelen. „Eigenlijk leren ze hier vaardigheden voor elke opleiding”, zegt Aafke.
Daar kan Yentl (19) over meepraten. Zij was de eerste die, na jaren ervaring opgedaan te hebben bij Bij Aafke, onlangs de stap naar een vervolgopleiding heeft gezet. „Ons paradepaardje”, lachen Anne en Aafke. Toen ze vier jaar geleden binnenkwam bij het bloemenatelier, was de situatie heel anders. Door pesterijen wilde Yentl niet meer naar school –„het werkte niet voor mij”– en kwam ze thuis te zitten. Op 15-jarige leeftijd klopten haar ouders aan bij Bij Aafke.
Een van de beste dingen die haar is overkomen, vindt Yentl nu. „Ik heb zoveel geleerd: Latijnse benamingen van planten, op tijd komen, me aan afspraken houden.” Maar toen ze instroomde in het atelier, stond ze daar toch anders in. „Ik was niet gemotiveerd. Tegelijk had ik weinig keus. Had ik dit niet gedaan, dan was ik misschien wel op straat beland.”
Het succes met Yentl smaakte voor Aafke en Anne naar meer. Ze zochten aansluiting bij instanties die zich bezighouden met scholing en opvang van jongeren, zoals Bureau Leerlingzaken en de gemeente Krimpenerwaard, waar Krimpen aan de Lek toe behoort. Het bleek nog niet altijd makkelijk om hun idee bij de juiste partijen over te brengen. „Wat we doen is vernieuwend”, zegt Aafke.
Uiteindelijk komt dit voorjaar in samenwerking met de gemeente en bureau Leerlingzaken de pilot ”Praktisch naar werk - Simpel Switchen” tot stand (zie „Jongeren komen anders thuis te zitten”). Daarin is ruimte voor zes jongeren met een speciale leerbehoefte om bij Bij Aafke aan de slag te gaan. De pilot start in september en duurt in eerste instantie een jaar.
Leerbedrijf
Anne en Aafke zijn blij dat ze door het project nog meer jongeren kunnen helpen. Volgens hen voorziet het atelier in een behoefte. Aafke: „Zoiets had je hier nog niet.” Een deel van de kosten neemt de gemeente voor zijn rekening, verder wordt het project gefinancierd door gelden uit het Persoonsgebonden Budget en Bureau Leerlingzaken. Omdat Bij Aafke een erkend leerbedrijf is, kan het ook stages aanbieden.
Hoe werkt begeleiding bij Bij Aafke dan precies? Celeste, druk met het maken van gezichten op een pot, heeft er wel een antwoord op. „Ze begeleiden niet, ze motiveren je.” Hoe dat motiveren eruit ziet? „Elkaar helpen. We gaan met elkaar om alsof we allemaal hetzelfde zijn.” Anne en Aafke knikken. „Dat is echt zo. Iedereen heeft zijn eigen doelen en kwaliteiten. Die kunnen heel verschillend zijn”, zegt Aafke. „Het gaat er allereerst om je draai bij ons te vinden, je aan afspraken leren houden en gemotiveerd genoeg te zijn om te blijven. Samen kijken we vervolgens wat een jongere wil leren.” Ter ondersteuning is een pedagogisch medewerker aangesteld.
Thuishaven
De twee bloemenfans genieten dagelijks van het werken met hun doelgroep. „Met jonge meiden werken is leuk”, vertelt Aafke. „De één is nog leuker dan de ander. Het geeft voldoening.” Anne: „Het is mooi om mensen verder te helpen. Dit is een project dat je uit de hart doet. Daar ben je betrokken op.”
Dus liet Aafke het er niet bij zitten toen Yentl de eerste tijd dat ze bij Bij Aafke is nogal eens niet in het atelier verscheen. Bellen, appen, een bakkie doen: alles om Yentl weer op het werk te krijgen. Nog steeds is de band goed. „Ook als ze straks ergens anders werkt, kan ze altijd op ons terugvallen”, zegt Aafke. „Wij zijn een veilige thuishaven.”
Yentl is inmiddels een jaar bezig met een opleiding tot assistent verkoop en retail. Liefst wordt ze visual merchandiser in een kledingwinkel: door een slimme aankleding van de winkel mensen proberen te enthousiasmeren voor het kopen van nog meer kleding. „De suggesties die bijvoorbeeld op de site van Zalando worden gedaan”, legt ze uit.
In Julia zien Aafke en Anne een tweede Yentl. Wat zij straks wil gaan doen? Ze weet het nog niet precies. Maar iets in de bloemen zal het wel worden. „Mijn moeder werkte in een bloemenwinkel en mijn oma ook.”
