Bergkamp benadrukt dat het Binnenhof een „bijzondere werkomgeving” is. „We weten dat het hard werken is, dat hoort erbij”, zegt zij. Maar zij wil kijken of het af en toe wat minder kan. „Een balans tussen werk en privé is belangrijk, voor iedereen en ook voor Kamerleden.” Bergkamp wil bijvoorbeeld meer „voorspelbaarheid” in de Kameragenda brengen. Daarover wilde zij al in gesprek met de fractievoorzitters.

Het ligt daarbij voor de hand om ook met Rutte te gaan praten, vindt de Kamervoorzitter. De hoge werkdruk is volgens haar ook het gevolg van „het samenspel tussen kabinet en Tweede Kamer”.

Demissionair vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren benadrukt eveneens dat hard werken er nu eenmaal bij hoort in politiek Den Haag. „Je kiest er ook voor. Het is het type baan dat eigenlijk 24 uur per dag doorgaat.” Dat de werkdruk haar collega Van ’t Wout te veel is geworden, noemt zij „heel verdrietig”.

Ollongren beaamt dat de balans soms wel zoek is. „We hebben het daar onderling wel over”, zegt zij. Soms is het werk „bijna niet te behappen voor één persoon”. Daarbij vraagt de minister ook aandacht voor de werkdruk bij ambtenaren op de ministeries. „Die moeten net zo hard werken als wij soms.”

Bij D66 bestaan volgens politiek leider Sigrid Kaag „redelijke afspraken” om overbelasting van Kamerleden te voorkomen. „Het is heel belangrijk dat je als team echt naar elkaar omkijkt, en ook weet wanneer de dossierverdeling gewoon te veel wordt.” Mensen moeten wat Kaag betreft ook „altijd een back-up hebben”.

Het Kamerlidmaatschap betekent „keihard werken, 24/7 zoals dat heet”, zegt PVV-voorman Geert Wilders. „Het is een hard vak.” Hij vindt het „natuurlijk verschrikkelijk als collega’s daaraan onderdoor gaan”, maar ziet niet direct een oplossing. Een beter voorspelbare agenda lijkt Wilders een utopie. „We werken niet bij Albert Heijn.” Soms vragen actuele ontwikkelingen nu eenmaal om een snel antwoord vanuit de Kamer.

DENK-leider Farid Azarkan gelooft evenmin de werkwijze van de Tweede Kamer op de schop moet. Kamerfracties moeten wel zorgvuldiger kiezen aan welke debatten zij deelnemen en aan welke niet, vindt hij. Azarkan bestrijdt ook dat mensen een burn-out krijgen omdat zij het te druk hebben. „Dat heeft meer te maken met de grip op het werk, dan met de hoeveelheid werk.”