De term “nieuwe” hermeneutiek is een problematische term, vindt prof. dr. Arnold Huijgen. „Zeker als zij wordt gebruikt om van alle vormen van hermeneutiek af te komen, en dat gaat echt niet lukken. De Schrift zelf, maar niet onze lezing van de Schrift is onfeilbaar.”
De hoogleraar systematische theologie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn stelde dit zaterdag tijdens de landelijke ambtsdragersconferentie van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Deze werd vanwege de coronamaatregelen online vanuit de cgk van Huizen gehouden.
Prof. Huijgen sprak over ”Gelovig omgaan met de Bijbel, juist als ambtsdrager”, naar aanleiding van zijn boek ”Lezen en laten lezen”. Het was het thema dat vorig jaar op het programma stond, maar toen werd de conferentie afgelast vanwege corona.
Geen ontkomen aan
De impact van zijn boek, dat inmiddels vier drukken kreeg, heeft hem verrast, stelde de hoogleraar. „Dat heb ik niet voorzien.” Zaterdag wilde hij het onderwerp toespitsen op de ambtelijke praktijk.
Aan hermeneutiek, het uitleggen van de Bijbel, is geen ontkomen aan, aldus prof. Huijgen. „Bepaalde teksten worden belangrijk, andere onbelangrijk. De Reformatie betekende bijvoorbeeld de herlezing van de brief van de Romeinen. Welke mechanismen spelen in dit lezen een rol? De baptisten in Rusland brengen op grond van de tekst de heilige kus letterlijk in praktijk, ook door mannen direct op de mond. Als Paulus vrouwen de les leest als zij met onbedekt hoofd bidden en profeteren, dan is dat spreken toch in het midden van de gemeente. Hoe zit dat? Hoe kan het dat de ene tekst ons meer aanspreekt dan de andere? Versta ik wel wat ik lees? Dáár gaat de hermeneutiek over.”
God spreekt Zijn eigen Woord, aldus prof. Huijgen. „De auteur leeft. Hij is er bij, door Zijn Geest. Daarom is verstaan ook een geestelijke zaak. Lezen is luisteren en daar gaat de Bijbel werken.”
Bekering en leren luisteren zijn daarom noodzakelijk, benadrukte de spreker. „Ik ga me ten opzichte van de Schrift láten lezen, die openheid hebben we keihard nodig. Je komt soms op huisbezoek oesters tegen die geestelijk dicht zitten en op slot zitten, maar genade maakt het hart open. De Schrift als Gods stem, zijn wij daarvan doordrongen? Zo alleen krijgen we vaste grond onder de voeten.”
Discussiestand
Hoe om te gaan met verschillen binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken ten aanzien van de Schrift? vroeg een aanwezige. Omdat prof. Huijgen vreesde dat de kerken direct in de „discussiestand” zouden staan over allerlei heikele kwesties, zoals de vrouw in het ambt en homoseksualiteit, schreef hij zijn boek over de diepere, geestelijke luisterhouding ten opzichte van de Schrift. „Natuurlijk moeten we het over al die thema’s hebben en dan komen er argumenten op tafel. Maar het is, vrees ik, lastig is om dat gesprek te voeren. Het ontbreekt ons aan openheid naar elkaar te luisteren als mensen die door Christus aan elkaar gegeven zijn.”