Refodom.com windt er geen doekjes om. Wie de pagina opent, ziet een grote illustratie van Simson die met kracht de pilaren van de tempel van de Filistijnen omverduwt. Op de zuilen staan logo’s van organisaties uit de gereformeerde gezindte, zoals Jij daar!, Kliksafe, het Reformatorisch Dagblad, de SGP, RefoAnders, de Reformatorische Omroep en Stichting Herziene Statenvertaling.

In niet mis te verstane bewoordingen en met aangepaste Bijbelteksten wordt op de website de reformatorische zuil „Gods bloedige oordelen” aangezegd. „Doch het zal Tyrus en Sidon verdragelijker zijn in het oordeel, dan het ganse Refodom.”
De geadresseerden van deze ‘profetie’ zijn „alle Refo’s en hun blinde leidslieden, die zonden als homofilie, pedofilie, incest, vaccinatie, onbekeerde ambtsdragers enz. enz. onder de Refo-dekmantel schuiven en kerstenen.”

Refodom.com –die op wat beschuldigingen en hertaalde ‘Bijbelteksten’ na geen inhoud bevat– vertoont veel gelijkenissen met websites die al langer bestaan en waarin kritiek wordt geuit op de gereformeerde gezindte. Voorbeelden daarvan zijn derokendevlaswiek.com van G. P. P. Burggraaf, hetgekrookteriet.com van M. G. van der Hoeven en dewoesteweg.nl van D. J. Kleen. De auteurs richten hun pijlen op de reformatorische wereld (en op elkaar). De SGP, het RD en diverse kerkverbanden krijgen er van langs vanwege hun visie op homoseksualiteit of vaccinatie.

Refospionnen

Wie er achter Refodom zitten, blijft ongewis: de makers ervan houden zich angstvallig schuil. Diverse mails naar het adres op de website leveren alleen stekelige wedervragen en verdachtmakingen op. Is getekend: Arjan van Olst, namens een driekoppige redactie die zo min mogelijk van zich laat horen. Via een tellertje houden ze bij hoeveel „refospionnen” meekijken.

Opvallend genoeg is Refodom.com geregistreerd in Canada, en niet in Nederland, waar zich de refogemeenschap bevindt die het op de website moet ontgelden. E-mails van Van Olst worden bovendien verzonden vanaf een adres in Brits-Columbia. De taal in de e-mails is over het algemeen goed Nederlands, al doorspekt hij ze af en toe met spelfouten.

Vervlakking

Van een ander kaliber is een nieuwsbrief onder de naam Gereformeerd Venster, die in oktober vorig jaar werd gelanceerd. Het tweewekelijkse bulletin keert zich tegen de „afvlakking en vervlakking” in de gereformeerde gezindte.

Aanleiding voor de publicatie is dat er in de gereformeerde gezindte „niet zelden inzichten geproclameerd en praktijken worden beoefend die tegenstrijdig zijn met die van onze vaderen”, stelde hoofdredacteur dr. W. J. op ’t Hof, emeritus predikant binnen de Hersteld Hervormde Kerk en oud-hoogleraar aan het Hersteld Hervormd Seminarium in Amsterdam, in een modelbrief.

Hij denkt hierbij aan onderwerpen als de positie van de vrouw, theocratie, seksualiteit, de heiliging van Gods dag, de schepping, een veranderde wijze van Schriftuitleg, enzovoort. „Dit alles is een gevolg van de geesteloosheid van het grootste deel van onze gezindte – de leiders en spraakmakers voorop.”

Het Gereformeerd Venster wil „principiële beschouwingen geven, maar het is ook onze bedoeling om de actualiteit te belichten.” In recente nieuwsbrieven laat het Gereformeerd Venster zich kritisch uit over het coronabeleid van de overheid en van kerken, de SGP en de berichtgeving hierover in het RD.

De Kanaän Courant (KC), die in januari werd gelanceerd, stelt eveneens ontwikkelingen in de gereformeerde gezindte aan de kaak, maar dan op een satirische manier. „De Kanaän Courant is er voor iedereen. Van LHBTQIAP+ tot HHKOGGIN (buiten verband)”, meldt de site.

De courant, die via een website en sociale media satirisch nieuws brengt over kerk en maatschappij, wil een luis in de pels zijn van kerken en christelijke organisaties (zie ”Kanaän Courant wil „krabben waar het jeukt””).

Wie er achter het platform zitten, blijft gissen. De Kanaän Courant lijkt op Goedgelovig.nl, een „gristelijk-satirische” website die in 2014 is opgeheven, maar waarvan de artikelen nog te lezen zijn. De ‘scriba’ van de Kanaän Courant wil in een interview zijn eigen naam niet prijsgeven. Op Twitter is er een mogelijke link met het profiel ”Du Marxie van Voorthuijsen”. Hij was de eerste volger van de Kanaän Courant en verwijst regelmatig naar artikelen op de website.

Buitenbeentjes

Reformatorische christenen die kritiek uiten op ontwikkelingen in kerk en maatschappij zijn er altijd al geweest, stelt Henk Aalbers, mede-eigenaar van het christelijke jongerenplatform Refoweb. Hij noemt Burggraaf, Van der Hoeven en Kleen die al jaren een eigen website hebben waarop ze hun gal over de refowereld spuwen. „De auteurs zijn buitenbeentjes, mannen die in de gereformeerde gezindte buiten de boot vallen. Via een eigen website proberen ze hun gelijk te bewijzen.”

De website Refodom past volgens hem in datzelfde rijtje. „Alles wijst erop dat die afkomstig is van René Burggraaf, een zoon van G. P. P. Burggraaf. Hij heeft net zulke extreme opvattingen als zijn vader. Die schuwde niet om op een nepwebsite van stichting Jij Daar! gastsprekers te belasteren.”

Aalbers heeft een klacht ingediend bij de provider van de website. „Ik vind de toon waarop over homo’s wordt gesproken onaanvaardbaar.” Hij heeft tot nu toe geen reactie ontvangen.

De Kanaän Courant ziet Aalbers meer als „een initiatief van een stel studenten die zich in de lockdown verveelden en het leuk vonden om een satirische website op te zetten.” Hij kan de meeste berichten wel waarderen, hoewel er ook bij zitten die „over het randje gaan. Grappen over Bijbelteksten zijn een brug te ver.”

Hoe groot het bereik is van deze kritische websites vindt Aalbers moeilijk te zeggen. „De afgelopen jaren zijn er zeker tien vragen bij ons binnengekomen over de rokende vlaswiek. Lezers vragen zich af of Burggraaf niet een punt heeft. Er bestaat dus zeker een groep die gevoelig is voor de ideeën op deze site.”

Het beleid binnen Refoweb is om aan sites als Refodom of het Gereformeerd Venster niet te veel ruchtbaarheid te geven. „We verwijzen er niet naar door om het bereik niet groter te maken.”

Waar ligt voor Refoweb zelf de grens van kritiek uiten op de refowereld? Het platform heeft een eigen column met de naam Dwars waarop zaken in de gereformeerde gezindte op de korrel worden genomen. „Humor is goed. We moeten als refo’s om onszelf kunnen lachen, maar het moet niet vilein worden. Grappen over predikanten of de Bijbel gaan te ver.”

Areopagus

De talloze websites in de gereformeerde gezindte vindt ds. J. Belder, emeritus predikant in de Protestantse Kerk in Nederland, geen goed teken. „Er wordt in onze kringen eindeloos getwitterd, geappt en gescrold. Veel hoofden en harten zijn vol onrust. Dat is slecht voor een gezond geestelijk leven. De verborgen omgang met de Heere lijdt daaronder.”

Hij raadt mensen aan om kritisch te zijn op wat ze lezen. „Slik niet alles voor zoete koek. Dat doen we ook niet als we de krant of een boek lezen. Sommige sites hebben een opbouwende inhoud, andere dragen niets wezenlijks bij.”

Beter dan voortdurend uit te zijn op nieuwtjes is het lezen van een goed boek, stelt de predikant. „Verdoe je tijd niet door eindeloos over de Areopagus van het internet te dwalen, steeds erop uit om iets nieuws te horen.Wat wil je horen? Wat wil je weten? Heb je een hongerig hart dat verlangt naar meer inzicht in het Woord en meer kennis van Christus? Naar diepere gemeenschap met de Heere? Of zoek je bevestiging van je eigen mening?”