De christendemocraat van Cypriotische afkomst neemt het stokje over van Jan Figel, tot december 2019 speciaal gezant godsdienstvrijheid. Sindsdien was de functie, die in 2016 in het leven werd geroepen in reactie op de gruweldaden van IS tegen religieuze minderheden, vacant. Daar is woensdag eindelijk verandering in gekomen.

Stylianides (63) zal zich namens de EU sterk maken voor het bestrijden van discriminatie op grond van religie of overtuiging en het tegengaan van radicalisering. Ook gaat hij het gesprek tussen verschillende geloofsgemeenschappen aanmoedigen en helpen bij verzoening.

De kersverse gezant ziet voor het eerst het levenslicht in Nicosia, de hoofdstad van Cyprus. Als tiener maakte hij mee hoe Griekse en Turkse Cyprioten in een oorlog verwikkeld raken. Als Turkije in 1974 het eiland na een staatsgreep binnenvalt, wordt het staatje in tweeën gedeeld en komt er een grote stroom vluchtelingen op gang. Nicosia valt uiteen in twee helften.

Deze ervaringen stempelen Stylianides voor het leven. „Ik weet wat het betekent om in een conflictsituatie te zijn, geen onderdak te hebben, zonder de basisbehoeften te zijn, in angst te leven en van je waardigheid te worden ontdaan”, zei hij daar later over. „Deze ervaring vormde mijn toewijding om de fundamentele menselijke vrijheden en het recht om waardig te leven voor alle mensen te verdedigen.”

Kaakchirurg

In eerste instantie lijkt het er echter niet op dat Stylianides deze vrijheden tot op het hoogste politieke niveau zal gaan verdedigen. In 1984 rond hij zijn opleiding tandheelkunde aan een universiteit in Thessaloniki met succes af. Enkele jaren is hij werkzaam als kaakchirurg.

Daarna kent hij een opmerkelijke politieke carrière. In 1998 wordt Stylianides benoemd tot woordvoerder van de regering, om na een jaar vanwege beschuldigingen van corruptie binnen de regering terug te treden. Van 2006 tot 2013 is hij christendemocratisch parlementslid in het Huis van Afgevaardigden van Cyprus, om van 2014 tot 2019 werkzaam te zijn als Eurocommissaris belast met humanitaire hulp onder Jean-Claude Juncker. Daarnaast is hij in die periode speciale coördinator voor de ebolacrisis.

Kijker

Het is in deze functie als Eurocommissaris dat hij zich in de kijker speelt voor de functie van godsdienstgezant. „Als voormalig commissaris voor Humanitaire Hulp en Crisisbeheersing van 2014 tot 2019 heeft de heer Stylianides herhaaldelijk zijn toewijding aan de mensenrechten en de vrijheid van godsdienst of overtuiging laten zien”, aldus de Commissie.

In reactie op zijn aanstelling twitterde Stylianides over de vrijheid van godsdienst: „Ik heb me altijd ingezet voor het verdedigen en promoten van dit fundamentele mensenrecht.” Ook zegt hij zich ten volle bewust te zijn van het gewicht van de functie van gezant godsdienstvrijheid.

De gezant zegt samen te gaan werken „met Europese instellingen, internationale organisaties en ngo’s om de doelstellingen van mijn mandaat te verwezenlijken en bij te dragen aan de wereldwijde inspanningen van de EU ter bescherming en bevordering van mensenrechten, godsdienstvrijheid en de rechtsstaat.”

Lhbt-gemeenschap

In zijn strijd voor menselijke vrijheden zet de godsdienstgezant zich ook in voor de rechten van de lhbt-gemeenschap. In 2014 nam hij deel aan de eerste gay pride-parade op Cyprus. Later zei hij dat seksuele rechten deel uitmaken van de fundamentele waarden van de EU.

Stylianides is getrouwd en heeft samen met zijn vrouw één zoon. Hij staat bekend als een groot voorstander van Europese eenheid. Als regeringswoordvoerder nam hij deel aan de onderhandelingen van Cyprus over toetreding tot de EU.