De situatie in India is „erger dan hartverscheurend.” Zo typeerde directeur Tedros van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) deze week de coronacrisis in het Aziatische land.
De beelden die de wereld overgaan van inderhaast uitgevoerde crematies op straat, omdat de reguliere uitvaartszorg overbelast is, laten zich moeilijk anders typeren. Het aantal besmettingen met corona ligt al dagenlang boven de 300.000 per dag, terwijl het dodental als gevolg van het virus de 200.000 ruimschoots is gepasseerd.
De zorg kan de druk niet meer aan en loopt aan tegen tekort aan essentiële middelen, zoals zuurstof. „Mensen krijgen geen zuurstof en sterven als dieren”, zei een inwoner van New Delhi tegenover de BBC.
India is een enorm land, met meer dan 1,3 miljard inwoners. De cijfers zijn dus relatief. Tegelijk geldt dat experts vrij algemeen aannemen dat de daadwerkelijke besmettings- en sterftecijfers als gevolg van corona in India nog vele malen hoger liggen dan de gerapporteerde aantallen. Veel mensen laten zich niet testen of hebben moeilijk toegang tot testlocaties. Met name op het platteland zouden veel doden ongeregistreerd blijven.
Een indicatie voor de vrees dat de daadwerkelijke cijfers misschien wel vijf tot tien keer hoger liggen, is het hoge percentage positief geteste burgers. Dat ligt in India op zo’n 20 procent. Dat wijst op hoge infectiecijfers. Voor de beeldvorming: de WHO is van mening dat dit percentage tenminste twee weken onder de 5 procent moet liggen voordat er nagedacht kan worden over versoepeling van maatregelen.
De situatie toont tegelijk nog eens ondubbelzinnig aan dat Westerse landen er niet zijn als er straks voldoende inwoners zijn gevaccineerd. Er kunnen elders op de wereld nieuwe varianten ontstaan, waartegen vaccins mogelijk niet resistent zijn. Die toestand zal ten minste blijven bestaan zolang armere landen ver achterblijven in hun vaccinatieprogramma’s.
Het onderstreept daarmee de waarde van solidariteitsprogramma’s waarbij rijke landen onder meer bijdragen aan de levering van voldoende vaccins in andere delen van de wereld. De Verenigde Staten lieten deze week vast weten 60 miljoen doses AstraZeneca te delen met landen die het nog harder nodig hebben. Dat is niet alleen solidair, maar uiteindelijk ook in het eigen belang. Bij vaccinnationalisme zijn rijke landen ten langste leste niet gebaat.
Een structurele oplossing is het tijdelijk opheffen van patenten voor farmaceutische bedrijven. Daarmee zouden landen als India en Zuid-Afrika zelf vaccins kunnen gaan produceren. Die optie ligt gevoelig en is ingewikkeld, maar zou in deze uitzonderlijke situatie een reële kans moeten krijgen. Vaccineren is overigens niet de enige oplossing. India heeft nu vooral ook dringend concrete hulp nodig: zuurstof en andere middelen om patiënten te behandelen. Daarbij zou eigenbelang geen rol moeten spelen.
