Farmaceut Janssen uit Leiden levert maandag zijn eerste flesjes coronavaccin aan Nederland. In totaal komen dan 79.200 doses, laat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) weten.

Het is nog niet bekend wanneer het Janssen-vaccin voor het eerst wordt toegediend. Nederland heeft in totaal 11,3 miljoen doses besteld. Het vaccin hoeft maar één keer te worden gegeven. De Gezondheidsraad adviseert om het vaccin eerst aan 60-plussers en aan medische risicogroepen te geven. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen met het syndroom van Down, met morbide obesitas of met neurologische aandoeningen die tot ademhalingsproblemen kunnen leiden.

Het is het vierde coronavaccin dat in Nederland beschikbaar komt. Eerder werden de vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca goedgekeurd, geleverd en gegeven.

Omdat alleen 60-plussers nog het coronavaccin van AstraZeneca krijgen, zouden de overgebleven doses aan ziekenhuizen moeten worden gegeven. Die kunnen er dan hun eigen medewerkers mee inenten. Die oproep doet de Federatie Medisch Specialisten. Artsen en verpleegkundigen „zijn gewend om voor- en nadelen van een therapie af te wegen. Iedereen kan dan zelf kiezen of ze wel of geen vaccin willen”, stelt de voorzitter van de federatie, Peter Paul van Benthem.

Ongeveer 40.000 artsen en verpleegkundigen van corona-afdelingen, intensive cares en de spoedeisende hulp zijn in februari gevaccineerd. De ziekenhuizen hebben toen ook huisartsen en ambulancemedewerkers ingeënt. In maart kregen de ziekenhuizen flesjes AstraZeneca om nog eens 39.500 medewerkers te vaccineren, maar de prikpauzes gooiden roet in het eten.

In totaal wachten nog ongeveer 200.000 ziekenhuismedewerkers op hun vaccinatie, aldus Van Benthem. „Dat het ziekenhuispersoneel beperkt gevaccineerd is en niet geprioriteerd wordt, begint zich nu te wreken. Zeker nu de cijfers weer flink oplopen en het nog volstrekt onduidelijk is waar dit naartoe gaat. Het opschalen van de Covid-19-afdelingen gaat moeilijker, de ic-capaciteit loopt tegen haar grens aan. De vraag is of we de beoogde capaciteit voor een volgende opschalingsfase wel gaan halen.”

De fabrikanten Pfizer en BioNTech willen dat hun coronavaccin wordt toegelaten voor jongeren vanaf 12 jaar. Ze dienden in de Verenigde Staten al een verzoek in bij de verantwoordelijke instantie en zullen dat de komende dagen ook doen bij medicijnwaakhonden elders op de wereld, aldus de Amerikaanse farmaceut Pfizer vrijdag.

Nu is het Pfizer/BioNTech-vaccin in de VS goedgekeurd voor gebruik vanaf 16 jaar. Een klinische studie in de leeftijdsgroep van 12 tot 15 jaar heeft een effectiviteit van 100 procent aangetoond. De vaccinatie werd goed verdragen. De bijwerkingen kwamen overeen met die in de leeftijdsgroep van 16 tot 25 jaar, melden de bedrijven.

Om veiligheidsredenen wordt de gezondheid van de 2260 deelnemers aan de studie in de VS nog twee jaar na de eerste prik met het vaccin gecontroleerd. Bij de proefpersonen die als onderdeel van het onderzoek een placebovaccinatie kregen, werden achttien besmettingen vastgesteld, maar geen enkele bij de 1131 mensen die met het Pfizer/BioNTech-preparaat waren ingeënt.

De Europese Unie krijgt deze week maar de helft van de coronavaccins van AstraZeneca waarop zij rekende. De helft van de partij vaccins moet nog getest worden en komt wat later, heeft de geplaagde fabrikant volgens EU-bronnen laten weten.

De Brits-Zweedse farmaceut kampt al maanden met tegenslag en levert keer op keer minder dan afgesproken. Het al fors verlaagde doel van 30 miljoen doses in de eerste drie maanden van dit jaar is evenmin gehaald. AstraZeneca houdt echter vol de voor het tweede kwartaal beloofde 70 miljoen doses wel te zullen leveren.

De tegenvaller wordt eerlijk verdeeld over de EU-landen. Voor Nederland zou dat, als de vaste verdeelsleutel wordt gevolgd, deze week neerkomen op ruim 50.000 vaccins minder.

De vertraagde partij „wordt spoedig alsnog geleverd”, zegt een woordvoerder van AstraZeneca. Het oponthoud ligt niet aan productieproblemen, verzekert het bedrijf. De wekelijkse leveringen zouden altijd een beetje schommelen, doordat bijvoorbeeld de distributie of de kwaliteitscontrole wat trager of wat sneller verloopt.

Het ministerie van Volksgezondheid denkt niet dat de tegenvaller direct gevolgen heeft voor de Nederlandse vaccinatiestrategie. De komende dagen wordt sowieso opnieuw gekeken hoe de vaccins in Nederland worden verdeeld, na het besluit om de prik van AstraZeneca niet meer aan mensen jonger dan 60 jaar te geven. Daar zal de tegenvaller in worden meegenomen.

Het coronavirus verspreidt zich weer iets minder snel onder de Nederlandse bevolking. Het zogenoemde reproductiegetal is gedaald van net boven de 1 naar net onder de 1. Dat is voor het eerst sinds eind februari. Bij die stand kan de uitbraak langzaam doven.

Het reproductiegetal staat nu op 0,96. Dat betekent dat een groep van 100 coronapatiënten gemiddeld 96 anderen besmetten, die het virus op hun beurt overdragen aan ongeveer 92 mensen. Op dinsdag was het cijfer 1,01.

Het reproductiegetal wordt twee keer in de week berekend. Elke dinsdag en vrijdag komt het cijfer op het coronadashboard van de overheid te staan. Het duurt een paar weken voordat het getal kan worden uitgerekend, het cijfer van vrijdag heeft betrekking op 25 maart. Op 13 februari was het reproductiegetal 1,16, het hoogste niveau sinds begin december. Hoe verder het reproductiegetal boven de 1 zit, hoe meer mensen besmet raken en hoe sneller het virus zich verspreidt. Op het hoogtepunt van de eerste golf, een jaar geleden, was het reproductiegetal 2,18.

Het RIVM meldt ook twee keer in de week hoeveel mensen in Nederland corona hebben en anderen kunnen besmetten. Dat zijn er nu waarschijnlijk ongeveer 161.000. Het is de vierde keer dat dit niveau wordt bereikt. Bij de eerste golf vorig jaar waren er waarschijnlijk ongeveer evenveel besmettelijke mensen, net als half oktober en eind december vorig jaar.

In de week tot en met afgelopen zondag zijn 485.434 mensen in Nederland gevaccineerd tegen het coronavirus. Dat is bijna evenveel als in de twee voorgaande weken bij elkaar. Nog nooit zijn er in één week zo veel mensen geprikt. Het ministerie van Volksgezondheid had voorspeld die week zo’n 500.000 prikken te zullen zetten. Minister Hugo de Jonge werd later iets voorzichtiger en hoopte daarbij in de buurt te komen.

Tussen maandag 29 maart en zondag 4 april kregen 369.072 mensen een eerste prik en 116.362 mensen een herhaalprik. In totaal hebben nu iets meer dan 2 miljoen mensen een eerste dosis toegediend gekregen. Van hen hebben ruim 800.000 ook de tweede inenting achter de rug, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft vrijdag de vaccinatiecijfers naar buiten gebracht. Het instituut zou daar eigenlijk op dinsdag mee komen, maar door technische problemen liep dat vertraging op.

Het demissionaire kabinet steekt dit jaar nog eens 72 miljoen euro in schuldverlichting en coronabestrijding in ontwikkelingslanden. Van het bedrag is 52 miljoen euro bestemd voor de bestrijding van het coronavirus, waarvan 40 miljoen euro bestemd is voor de aanschaf van vaccins en 12 miljoen om die vaccins te verspreiden en toe te dienen.

Minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) heeft dat vrijdag bekendgemaakt tijdens de virtuele vergadering van de Wereldbank in Washington. Volgens de minister is ook schuldverlichting belangrijk, omdat deze landen dan meer armslag krijgen om zich te richten op de gezondheidszorg.

„Het is heel belangrijk dat we het coronavirus niet alleen in Nederland maar wereldwijd bestrijden. Met deze bijdrage helpen we de vaccinatiecampagne in ontwikkelingslanden. Dat is goed voor hun economie, maar het verkleint ook de kans op nieuwe varianten van het virus. We zijn pas veilig als we wereldwijd veilig zijn”, zegt Kaag.

Vorig jaar stelde Nederland 35 miljoen euro beschikbaar, met name voor vaccins en coronatesten.

Coronaminister Hugo De Jonge vindt het nog te vroeg om conclusies te verbinden aan het bericht van het Europees geneesmiddelenbureau EMA dat iemand is overleden door bloedklachten na toediening van het coronavaccin van Janssen.

„Met dit signaal wordt aangetoond dat het systeem van internationaal onderzoek naar mogelijke bijwerkingen van vaccins werkt’, zei De Jonge vrijdag na een bezoek aan Movianto, het bedrijf in Oss waar alle vaccins in Nederland liggen opgeslagen.

Volgens De Jonge moet nu eerst worden onderzocht of er een oorzakelijk verband is tussen de vaccinatie en de klachten die zich daarna voordoen. Ook moet volgens de minister goed worden gekeken of mogelijke bijwerkingen door vaccinatie zwaarder wegen dan de baten van inenting.

Donderdag besloot het kabinet om het vaccin van AstraZeneca voorlopig niet meer te geven aan mensen onder de zestig jaar, vanwege een zeldzame bijwerking: een combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie).

Dezelfde toestand is ontstaan bij enkele mensen die het Janssen-vaccin hebben gekregen. Janssen zei zelf vrijdag dat er „momenteel geen duidelijk oorzakelijk verband” is tussen het vaccin van het bedrijf en de klachten.

Kinderen van 16 en 17 jaar met bijvoorbeeld het syndroom van Down, bloedkanker of morbide obesitas zouden ook moeten worden gevaccineerd tegen het coronavirus. Zij zouden het vaccin van Pfizer en BioNTech moeten krijgen. Dat adviseert de Gezondheidsraad. Tot nu toe worden alleen volwassenen ingeënt.

De meeste kinderen krijgen alleen milde klachten bij een coronabesmetting, maar sommige kinderen kunnen er ernstig ziek van worden. Daarom adviseert de raad om deze 16- en 17-jarigen ook met voorrang te vaccineren, net als volwassenen met dezelfde aandoeningen. Dit geldt ook voor 16- en 17-jarigen met ernstig nierfalen of een ernstige immuunstoornis, en voor kinderen van die leeftijden die een orgaan- of beenmergtransplantatie hebben ondergaan, of die daarvoor op de wachtlijst staan.

Het advies geldt alleen „voor 16- en 17-jarigen die onder de hoog-risicogroepen vallen en niet voor andere 16- en 17-jarigen”, benadrukt de Gezondheidsraad.

Het vaccin van Pfizer en BioNTech is goedgekeurd voor iedereen van 16 jaar en ouder.

Er is „momenteel geen duidelijk oorzakelijk verband” tussen bloedklachten, waarvan één met dodelijke afloop, en het coronavaccin van Janssen. Dat zegt een woordvoerster van de Nederlandse farmaceut.

Vrijdag werd bekend dat iemand die het middel van Janssen heeft ontvangen daarna last kreeg van dezelfde bloedklachten die voorkomen bij het vaccin van AstraZeneca en is overleden. In totaal zijn nu vier meldingen bekend van mensen die na toediening van het Janssen-vaccin last kregen van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie).

„De veiligheid en het welzijn van de mensen die onze producten gebruiken, zijn onze eerste prioriteit”, reageert het bedrijf verder. „We delen alle meldingen van ongewenste gebeurtenissen bij personen die ons Covid-19-vaccin ontvangen, samen met onze beoordeling van deze meldingen, met de gezondheidsautoriteiten in overeenstemming met de regelgeving”, aldus de farmaceut.

„Onze nauwgezette opvolging van bijwerkingen heeft een klein aantal zeer zeldzame gebeurtenissen na vaccinatie aan het licht gebracht”, meldt het bedrijf. Het blijft „nauw samenwerken met experts en registratie autoriteiten om de gegevens te beoordelen”. Het wil er ook voor zorgen dat „in het geval van een zeer zeldzame ziekte, passende maatregelen kunnen worden genomen voor een snelle diagnose en behandeling”.

Belangrijk is dat ontvangers van een coronavaccin onmiddellijk medische hulp zoeken als ze last krijgen van kortademigheid, pijn op de borst, zwelling in het been, aanhoudende buikpijn, neurologische symptomen waaronder ernstige en aanhoudende hoofdpijn of wazig zien, kleine bloedvlekjes onder de huid buiten de injectieplaats en overmatige of gemakkelijke blauwe plekken, zo benadrukt de farmaceut.

Ov-bedrijven die vanwege de coronacrisis met financiële problemen kampen, kunnen ook in de laatste maanden van 2021 nog coronasteun krijgen. Eerder gold de regeling tot en met september, maar die is nu verlengd. De komende maanden wordt onderzocht of in 2022 ook nog steun nodig is.

Met de regeling krijgen vervoerders tussen de 93 en 95 procent van hun kosten vergoed. De rest moeten ze zelf bijdragen, onder meer door efficiënter te werken of te bezuinigen.
Veel mensen werken thuis of volgen thuisonderwijs vanwege de coronamaatregelen. Daardoor wordt er minder gebruik gemaakt van het openbaar vervoer. Vervoerders maken zo meer kosten dat dan ze aan geld binnenkrijgen. Het is nog niet duidelijk hoe het reizigersaantal zich herstelt na de coronacrisis, aldus het ministerie van Infrastructuur.

Demissionair staatssecretaris Stientje van Veldhoven roept mensen op zoveel mogelijk thuis te werken en niet het ov te gebruiken. Wel blijft de dienstregeling goeddeels ongewijzigd, omdat het openbaar vervoer een vitale sector is. „Het brengt een schoonmaker naar zijn nachtdienst in het ziekenhuis en een leerkracht naar school”, schrijft Van Veldhoven.

Facebook gaat een deel van zijn hoofdkantoor in het Californische Menlo Park beschikbaar stellen voor vaccinaties tegen het coronavirus. Dat meldde operationeel directeur Sheryl Sandberg van Facebook.

Het technologieconcern gaat hierbij een samenwerking aan met een lokaal gezondheidscentrum. Daarnaast gaat Facebook samen met de autoriteiten van de Amerikaanse staat Californië werken aan mobiele vaccinatieklinieken in de door het coronavirus hardst getroffen delen van de Amerikaanse staat.

Het socialmediabedrijf lanceerde eerder dit jaar een mogelijkheid voor gebruikers in de Verenigde Staten om informatie te vinden over waar ze gevaccineerd kunnen worden.

De Europese Commissie wil nog eens 1,8 miljard coronavaccins bestellen, hoogstwaarschijnlijk vooral van Pfizer-BioNTech. Die zouden volgend jaar en het jaar erop moeten worden geleverd. De commissie heeft de plannen voorgelegd aan de EU-lidstaten „en de meeste lopen daar wel warm voor”, bevestigt een EU-bron na berichtgeving van de Duitse krant Die Welt.

De EU heeft al meer dan genoeg vaccins besteld, 2,6 miljard doses, om iedere inwoner in te enten. Maar mogelijk blijkt het nodig om de prik te herhalen of duiken er virusmutanten die een extra dosis vergen. Daarop wil de commissie voorbereid zijn. En de EU wil in de toekomst ook kinderen en jongeren vaccineren.

De commissie kiest, gezien de voorwaarden die ze stelt, voor de nieuwe bestelling hoogstwaarschijnlijk voor het vaccin van Pfizer/BioNTech. Dat is een van de twee door de EU goedgekeurde mRNA-vaccins, „de technologie die het meest succesvol is gebleken”. Bovendien levert Pfizer anders dan sommige concurrenten tot dusver keurig op tijd.

Verder heeft de commissie het liefst een coronavaccin dat in Europa wordt gemaakt, zegt de ingewijde. De fabrikant moet gestage maandelijkse leveringen kunnen toezeggen. En het vaccin moet opgewassen zijn tegen de tot dusver bekende virusvarianten.

Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 7716 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Voor een vrijdag is dat het hoogste aantal sinds 8 januari.

In de afgelopen week zijn 47.322 positieve tests gemeld aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op 6760 nieuwe gevallen per dag. Voor het eerst in een week loopt het gemiddelde op. In de afgelopen dagen had het aantal gevallen juist een pas op de plaats gemaakt, mogelijk door Pasen.

Rotterdam telde de meeste positieve tests. In de Maasstad kregen 405 inwoners te horen dat ze het coronavirus hebben opgelopen. In Amsterdam kwamen 318 besmettingen aan het licht en in Den Haag 308. Daarna volgen Eindhoven (163), Utrecht (129) en Tilburg (108). Bij de veiligheidsregio’s steekt Rotterdam-Rijnmond al tijden boven de rest van het land uit. Afgelopen etmaal zijn daar 805 besmettingen bevestigd.

Het aantal sterfgevallen steeg met 41. Dat is het hoogste aantal in bijna drie weken. Dat wil niet zeggen dat al die mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden, Wanneer een coronapatiënt overlijdt, duurt het soms een tijdje voor dit wordt doorgegeven aan het RIVM. Amsterdam telde negen meldingen van sterfgevallen, het hoogste aantal van het land. In de provincie Zeeland steeg het aantal sterfgevallen met vijf.

In de afgelopen zeven dagen zijn 158 sterfgevallen geregistreerd, gemiddeld bijna 23 per dag. Dat is nog altijd aanzienlijk minder dan rond de jaarwisseling, bij de start van de vaccinatiecampagne. Toen waren er soms meer dan 150 gemelde sterfgevallen per dag.

Er zijn mogelijk 16 mensen besmet met het coronavirus tijdens de proeffestivals van Fieldlab Evenementen in Biddinghuizen. Het gaat daarbij om 4 mogelijke besmettingen tijdens het Back to Live Dance Festival op zaterdag 20 maart en om 12 mogelijke besmettingen tijdens het Back to Live Popfestival op zondag 21 maart.

De evenementen zijn onderdeel van een serie proefevenementen van de sector en de overheid. Daarbij wordt gekeken hoe op een veilige manier evenementen georganiseerd kunnen worden. Eerder werden in die serie ook een congres, een theatervoorstelling van Guido Weijers, voetbalwedstrijden, een concert van André Hazes en een dancefeest georganiseerd.

Vooraf moesten alle 1500 bezoekers die er per dag zijn een coronatest laten afnemen. Na afloop onderging 80 procent van de bezoekers aan het dancefestival een tweede test. Bij het popfestival was dat 83 procent. In de aanloop naar de festivals zijn 26 mensen positief getest. Hen is de toegang tot de evenementen geweigerd.

Bij het dancefestival is niet duidelijk of de besmettingen ook daadwerkelijk daar hebben plaatsgevonden of op een andere plek in de dagen rondom het evenement. Bij het popfestival waren twee mensen op het festival besmettelijk. Vijf van de positieve testen zijn terug te leiden naar deze twee besmettelijke personen op het evenement. Voor de andere zeven personen is geen bron gevonden. Het is niet duidelijk of deze gerelateerd zijn aan het festival of niet.

„Het kan een keer gebeuren dat iemand 48 uur voor het evenement nog negatief test, maar alsnog besmettelijk is tijdens het evenement”, aldus hoofdonderzoeker Andreas Voss. „Dit heeft ermee te maken dat in deze gevallen de besmetting rondom de PCR-test vooraf heeft plaatsgevonden.” Voor nieuwe evenementen wordt gewerkt met zogenoemde ‘antigeen sneltesten’, die kort voor het evenement afgenomen worden. „Hoe korter de tijd tussen de test en het evenement, des te kleiner het risico dat er iemand besmettelijk doorheen komt.”

Ziekenhuizen behandelen iets minder coronapatiënten dan op donderdag. Het aantal opgenomen patiënten daalde met 30 naar 2495, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

In de afgelopen twee dagen zijn 63 bedden voor coronapatiënten vrijgekomen, maar het aantal opgenomen patiënten ligt nog steeds aanzienlijk hoger dan in de vorige week.

Verpleegafdelingen behandelen nu 1711 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dit zijn er 16 minder dan op donderdag en 71 minder dan op woensdag. In de drie dagen ervoor was het aantal coronapatiënten op die vleugels juist met bijna tweehonderd toegenomen.

Intensive cares behandelen nu 784 coronapatiënten, veertien minder dan op donderdag. In de dagen daarvoor was het aantal ic-patiënten juist met 68 gestegen.

Ziekenhuizen hebben in de afgelopen 24 uur 307 nieuwe coronapatiënten opgenomen. Het is de derde achtereenvolgende dag dat dit aantal boven de 300 ligt. In de laatste zeven dagen registreerde het LCPS 2016 nieuwe opnames op de verpleegafdelingen en intensive cares. Dit komt neer op gemiddeld 288 per dag.

Blijdorp doet mee aan de pilot Testen voor toegang, maar op latere data dan vermeld in de lijst van de Rijksoverheid. De Rotterdamse diergaarde opent de deuren op 30 april, 1 en 2 mei, en niet op 16 tot en met 18 april. Belangstellenden kunnen vanaf 21 april een tijdslot reserveren, waarbij ze een negatieve coronatest moeten laten zien.

Blijdorp, Artis, Ouwehands Dierenpark in Rhenen en GaiaZoo in Kerkrade zijn de vier dierentuinen die aan de proef meedoen. Ouwehands in Rhenen is de eerste die opengaat, op 14 april.
De dierentuinen organiseren het zo dat de bezoekers coronaproof over het terrein kunnen lopen, onder meer met eenrichtingsroutes en extra toezicht om oploopjes te voorkomen.

Bezoekers ouder dan 13 jaar moeten in de binnenruimtes een mondkapje dragen. De horecavoorzieningen zijn open, maar alleen voor afhalen van eten en drinken.

Ouwehands en GaiaZoo mogen elk 2000 bezoekers per dag ontvangen, Blijdorp 4000 en Artis 5000.

Ziekenhuizen breiden de capaciteit van de intensive cares nog verder uit omdat het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen blijft stijgen. Ze gaan naar 1550 beschikbare bedden. De uitbreiding betekent dat de reguliere zorg verder teruggeschroefd moet worden.

Onlangs kondigde het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) al aan van 1350 naar 1450 bedden te gaan. Daar wordt nog aan gewerkt, maar zelfs 1450 bedden zijn niet genoeg. „Het aantal ic-patiënten is de afgelopen week met ongeveer 15 gemiddeld per dag gestegen. Dat maakt dat de huidige capaciteit van 1450 bedden, inclusief reservebedden voor traumapatiënten of andere patiënten met een spoedindicatie, niet langer toereikend is”, aldus LNAZ-voorzitter Ernst Kuipers.

Onder normale omstandigheden behandelen intensive cares ongeveer 900 patiënten, voor wie ze zo’n 1150 bedden beschikbaar hebben. Momenteel liggen 784 coronapatiënten op een intensive care, net als 421 mensen met andere aandoeningen. Dit kunnen mensen met bijvoorbeeld kanker of hartklachten zijn, maar ook slachtoffers van ongelukken. Bij elkaar zijn dat 1205 mensen. Het gemiddelde ziekenhuis heeft nog iets meer dan tien ic-bedden over.

Nu het coronavaccin AstraZeneca niet meer voor mensen onder de 60 jaar wordt gebruikt, zal het middel volgens het ministerie van VWS versneld worden toegepast op 60-plussers, voor wie het minder risico’s met zich meebrengt.

Voor met name de jongere mensen wordt dit kwartaal nog gerekend op de levering van bijna 8 miljoen Pfizer-vaccins, 3 miljoen vaccins van Janssen (waarvan er maar één prik nodig is in tegenstelling tot bij de andere vaccinaties) en ook nog eens 1,4 miljoen van Moderna. In het derde kwartaal komt er dan nog meer, bijvoorbeeld alleen al 5 miljoen vaccins van Moderna.

Komende week kijkt het RIVM hoe het vaccinatiebeleid per groep moet worden aangepast, bijvoorbeeld voor het nog niet geprikte zorgpersoneel jonger dan 60. Er wordt geschoven met vaccins, maar niet met het tijdpad, zo is de bedoeling. Komende dinsdag komt daar waarschijnlijk al meer duidelijkheid over.

Zorgminister Hugo de Jonge wil in de tweede helft van mei alle 60-plussers en mensen met een hoog risico als ze corona krijgen in elk geval voor de eerste keer hebben geprikt.

Het blijft onmogelijk om zelf te kiezen voor een vaccin. Het kabinet beslist op basis van (internationale) adviezen wat het beste middel is voor wie.

Iemand die het coronavaccin van het Nederlandse bedrijf Janssen heeft gekregen, kreeg daarna last van dezelfde bloedklachten als bij het vaccin van AstraZeneca. Deze persoon is daaraan overleden, meldt de Europese vaccinwaakhond, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

In totaal zijn nu vier meldingen bekend van mensen die na toediening van het Janssen-vaccin last kregen van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Drie van die vier gevallen gebeurden in de Verenigde Staten, waar het vaccin al wordt gebruikt. Het vierde geval gebeurde tijdens de proeven met het vaccin, die in meerdere landen werden gehouden. Het is niet bekend in welke groep de overleden persoon viel en uit welk land deze persoon kwam.

Het is voor zover bekend het eerste sterfgeval bij het Janssen-vaccin. Het EMA heeft nog niet vastgesteld of er daadwerkelijk een verband is tussen het Nederlandse middel en de klachten. Dat iemand na vaccinatie klachten krijgt, wil niet zeggen dat die klachten ook aan die prik te wijten zijn. Een veiligheidscommissie van de toezichthouder doet onderzoek. Mogelijk moet de bijsluiter van het Janssen-vaccin worden aangepast, zodat daarop komt te staan dat deze klachten zouden kunnen ontstaan.
Het vaccin van Janssen, dat in Leiden is ontwikkeld, is in Nederland en de andere Europese landen goedgekeurd. Later deze maand volgen de eerste leveringen. Nederland heeft ruim 11 miljoen doses besteld. Het middel hoeft maar één keer te worden gegeven.

Over het vaccin van AstraZeneca zei het EMA eerder deze week dat de voordelen van het vaccin groter zijn dan de nadelen. De kans om aan het coronavirus te overlijden is veel groter dan de kans om te sterven aan de bijwerking, aldus de toezichthouder.

Bij het AstraZeneca-vaccin zijn ook nieuwe potentiële bijwerkingen bekend geworden. Vijf mensen kregen na toediening van dat middel last van lekkages in haarvaten, kleine adertjes. Dit kan leiden tot zwellingen en een lage bloeddruk. Het EMA doet ook hier onderzoek naar, om te ontdekken over er een verband is.

De Italiaanse regering werkt aan plannen om tot 40 miljard euro te lenen. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. Premier Mario Draghi maakte vorige maand bekend nog eens tientallen miljarden euro’s uit te trekken voor de bestrijding van de economische crisis in het land. Naar verwachting komt Italië binnenkort met nog omvangrijkere financiële steun wegens de coronacrisis, dus raakt de schatkist snel leeg.

Rome heeft naar verluidt tussen de 35 miljard euro en 40 miljard euro nodig, onder meer om werknemers te vergoeden die door de lockdowns tijdelijk werkloos zijn en financiële hulp aan gezinnen. Een woordvoerder van Draghi onthield zich tegenover Bloomberg van commentaar.

Italië was in Europa het eerste land dat hard werd getroffen door de uitbraak van het coronavirus. In heel 2020 kromp de economie van het Zuid-Europese land met 9 procent. Tot nu toe heeft de Italiaanse overheid 130 miljard uitgegeven om de economie te ondersteunen. De staatsschuld steeg tot 155,6 procent van het bruto binnenlands product.

Draghi staat binnen zijn regeringscoalitie van nationale eenheid steeds meer onder druk om fors meer geld uit te geven. Matteo Salvini, leider van de rechts-populistische Lega, riep de regering op 100 miljard euro uit te geven. Ook vanuit de ministersploeg van Draghi wordt gepleit voor extra financiële steun.

Het overleg dat bondskanselier Angela Merkel maandag met de deelstaten zou voeren over de coronamaatregelen gaat volgens Duitse media niet door. De reden is dat Merkel en haar regering werken aan een wet waardoor ze zonder inmenging van de deelstaten een hele strenge nationale lockdown kunnen opleggen. De regering wil komende week een wetsontwerp indienen. Merkel voert de derde golf van het coronavirus aan als rechtvaardiging voor het federale ingrijpen.

Als de wet wordt aangenomen kan Merkel zonder instemming van de deelstaten in heel het land een strenge lockdown opleggen. De federale regering zou bijvoorbeeld alle zeggenschap naar zich toe kunnen trekken als het aantal nieuwe besmettingen per week per 100.000 inwoners boven de honderd stijgt. Volgens een regeringswoordvoerster zijn de regering, de deelstaten en de belangrijkste fracties in de Bondsdag het er al over eens dat er zo’n wet moet komen.

Duitsland telt bijna 84 miljoen inwoners en er liggen nu ruim 4400 coronapatiënten in kritieke toestand. De gezondheidsautoriteiten zijn bang dat de derde golf van het virus uit de hand loopt. Ze hebben naar eigen zeggen vrijdag in een etmaal wel 25.000 nieuwe besmettingen geregistreerd. In het land zijn inmiddels meer dan 50 miljoen coronatests uitgevoerd en bij bijna drie miljoen mensen is tot dusver het virus gesignaleerd. Het land wijt 78.000 sterfgevallen aan Covid-19.

De toestroom van coronapatiënten naar Belgische ziekenhuizen is voor het eerst in een maand weer gedaald. Dat lijkt te bevestigen dat België de piek van de derde golf van de epidemie achter zich heeft, ook al liggen de ziekenhuizen nog vol.
„Na 27 dagen van aanhoudende stijging zien we eindelijk een daling van het aantal nieuwe opnames”, zegt viroloog Steven Van Gucht van het Belgische coronacrisiscentrum. Die is nog wel „bescheiden”, maar „we verwachten dat deze daling de komende dagen sterker zal worden”. Het aantal coronapatiënten dat op de intensive care terechtkomt groeit nog wel, maar ook „hier verwachten we binnenkort een vertraging te zien”.

De druk op de ziekenhuizen kan de doorslag geven als de regering zich volgende week weer buigt over het voortzetten of versoepelen van de coronamaatregelen. Om te bepalen of bijvoorbeeld de scholen, winkels en terrassen weer open kunnen, keek België tot dusver in principe vooral naar het aantal besmettingen. Maar er gaan meer en meer stemmen op om het aantal ziekenhuisopnames als maatstaf te nemen. Daarvoor pleit bijvoorbeeld de Vlaamse minister-president Jan Jambon.

Ook al weerspiegelen de ziekenhuiscijfers het verloop van de epidemie met wat vertraging, het zijn toch de belangrijkste graadmeters, beaamt Van Gucht. Met name ook die van de intensive care. „Want dat is de flessenhals.”

De ziekenhuizen liggen wel erg vol en de bezetting is vergeleken met vorige week zelfs nog gestegen, tekent Van Gucht aan. Maar de laatste dagen stokt ook die stijging en dat biedt uitzicht op „een kentering”.

Britten kunnen nu voorzichtig nadenken over een eventuele zomervakantie in het buitenland. Transportminister Grant Shapps zei dat tegen Sky News bij de bekendmaking van nieuwe details over het stoplichtensysteem dat de regering wil gaan hanteren voor het internationale personenverkeer.

De Britse regering wil buitenlandse vakantie vanaf 17 mei weer toestaan, maar maakt begin mei pas bekend of dat ook daadwerkelijk kan. Volgens de minister kunnen Britten nu voor het eerst in lange tijd weer nadenken over reizen naar het buitenland. Daarbij gaf hij aan mensen niet te adviseren direct vakanties te boeken.

Om de risico’s voor vakantiegangers in kaart te brengen, gaat de regering kleurcodes invoeren. Het gaat hierbij om de kleuren van stoplichten. Reizigers moeten bij terugkeer uit rood aangemerkte landen in hotelquarantaine en bij oranje in thuisquarantaine. Voor groene landen volstaat een PCR-coronatest bij aankomst thuis.

De verplichte coronatest leidt tot veel kritiek bij luchtvaartmaatschappijen. Ze vinden de coronatest, die ongeveer 100 Britse pond (115 euro) kost, te duur. Daardoor zouden alleen rijke mensen op vakantie kunnen naar groene landen. Shapps liet in een reactie daarop weten dat de regering gaat proberen de kosten omlaag te brengen.

Er lijkt in de samenleving een breed draagvlak te zijn voor een coronapaspoort: 7 op de 10 mensen zien het zitten om er toegang mee te krijgen tot evenementen, culturele locaties, werk en onderwijs. Dat melden het RIVM en de GGD’en op basis van hun continue onderzoek. Sociale beperkingen blijven de mensen zwaar vallen.

Met een ‘paspoort-app’ zouden mensen kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn of een recente negatieve testuitslag hebben. Een paspoort dat aantoont dat ze Covid-19 hebben gehad, om op basis daarvan toegang te krijgen, zien veel minder mensen zitten (4 op de 10).

De onderzoeksdeelnemers beschouwen het virus onverminderd als een risico voor zichzelf en anderen en geloven dat de maatregelen effectief het virus remmen. Toch daalde het aantal mensen dat in de afgelopen week (volgens de maatregelen) niet meer dan 1 bezoeker per dag heeft ontvangen van 81 procent naar 72 procent. Nog maar 47 procent zegt achter die maatregel te staan, dat was 57 procent bij de vorige peiling van zes weken geleden.

Wel laten meer mensen zich testen bij klachten: 63 procent tegen 51 procent zes weken terug. Ook zeggen meer deelnemers aan het vragenlijstonderzoek die klachten hadden, thuis te zijn gebleven tot hun testuitslag of tot hun klachten over waren: 45 procent ten opzichte van 33 procent in de vorige meetronde. Dit is belangrijk om verspreiding van het virus na een mogelijke besmetting zoveel mogelijk in te perken.

Mensen bezoeken elkaar dus vaker, maar lijken tegelijk extra maatregelen te nemen om de kans op het verspreiden van het virus te beperken, concluderen het RIVM en de GGD’en.

Om beter te begrijpen hoe mensen denken over de coronamaatregelen, wat hun drijfveren zijn om zich hieraan te houden en wat de impact op mensen is, voeren het RIVM en de GGD’en sinds april 2020 samen een groot onderzoek uit. Dit onderzoek richt zich op het gedrag van mensen, wat ze vinden van de gedragsmaatregelen van de overheid en hoe het met hen gaat. De nieuwste resultaten komen uit de elfde meting onder ruim 47.000 mensen in de periode van 24 tot en met 28 maart 2021.

Bij ruim een op de tien thuiswerkers controleert hun baas met software of zij wel aan het werk zijn. Dat constateert vakbond CNV op basis van een peiling onder 1200 mensen die vanwege de coronapandemie vanuit huis werken.

Volgens CNV-voorzitter Piet Fortuin zou dit betekenen dat omgerekend ruim een half miljoen werkenden in Nederland op deze manier in de gaten wordt gehouden door hun werkgever. Hij wijst erop dit eigenlijk niet zomaar kan. „Juridisch gezien mag dit alleen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld als er een ernstig vermoeden van misbruik is.” Ook noemt hij de monitoring onnodig en ineffectief. „Dit werkt vaak averechts en draagt veelal niet bij aan meer productiviteit.”

De vakbond stelt dat werkgevers in plaats hiervan beter kunnen investeren in het welbevinden van hun thuiswerkende personeel. Volgens het onderzoek zouden veel thuiswerkers zich momenteel eenzamer voelen dan voorheen. Een deel van de ondervraagden gaf zelfs aan tegen een burn-out aan te zitten. Anderen zeiden dat de sfeer tussen collega’s is verslechterd.
CNV riep eerder al op tot een psychisch noodhulpfonds bij het kabinet, om vertrouwenspersonen, leidinggevenden en hr-managers bij te scholen in de nieuwe problematiek rondom thuiswerken. „Het kabinet heeft hiertoe een eerste handreiking gedaan en 5 miljoen euro ter beschikking gesteld. Maar dit verdere voorstel is nog niet concreet uitgewerkt. Wij roepen het kabinet op om hier snel werk van te maken”, aldus Fortuin.

Brazilië heeft donderdag opnieuw een recordaantal sterfgevallen als gevolg van het coronavirus geregistreerd. Het Braziliaanse ministerie van Volksgezondheid maakte bekend dat in de afgelopen 24 uur 4249 doden zijn gemeld. Het officiële dodental komt daarmee op ruim 345.000.

In het afgelopen etmaal zijn in het Zuid-Amerikaanse land met 212 miljoen inwoners nog eens ruim 86.000 nieuwe coronabesmettingen geregistreerd. Sinds de uitbraak van het virus zijn in Brazilië meer dan 13 miljoen coronagevallen vastgesteld.

Het coronavirus grijpt de laatste tijd fors om zich heen in Brazilië. Dinsdag werd de grimmige mijlpaal van meer dan 4000 coronadoden in één etmaal voor het eerst gepasseerd. Het land heeft op de Verenigde Staten na het hoogste aantal coronadoden en -besmettingen ter wereld.

Door de coronapandemie heeft het Expertisecentrum Euthanasie vorig jaar voor het eerst in zijn bestaan minder euthanasieaanvragen in behandeling genomen. Dat blijkt uit het jaarverslag van het expertisecentrum, dat vrijdag naar buiten komt, maar al is ingekeken door Trouw. Het aantal aanmeldingen lag op 2901. Dat is ruim 200 minder dan in 2019.

Die daling heeft alles te maken met de patiëntenstop die het expertisecentrum van half maart tot 20 mei vorig jaar had. In die periode stond de aanmeldmogelijkheid op de website uit. Bestuurder Sonja Kersten noemt die beslissing ‘ontzettend pijnlijk’. „Dit zijn mensen die ondraaglijk lijden en nergens anders kunnen aankloppen.”

De patiëntenstop was nodig omdat het centrum niet over beschermende middelen beschikte, vertelt Kersten aan de krant. Dat gold in die tijd overigens ook voor veel medewerkers in de thuiszorg en de verpleeghuizen. Het RIVM vond mondkapjes destijds niet altijd nodig.

De Keukenhof en meer dan twintig monumenten gaan vrijdag beperkt bezoekers toelaten die een negatief coronatestbewijs kunnen tonen. Via de organisatie Testen voor Toegang kunnen bezoekers een sneltest plannen om daarna naar kastelen, forten, kerken en museumhuizen te kunnen gaan. De Keukenhof mag maximaal 5000 bezoekers toelaten, de monumenten 30 tot 300.

Een groot deel van de deelnemende monumenten gaf eerder aan erg blij te zijn met de opening, maar er waren ook zorgen. Zo ondervond parkmanager Rob Rambags van Kasteeltuinen Arcen „problemen die lastig te tackelen” waren, zoals het testen van het personeel. Om die reden gaan de kasteeltuinen pas zaterdag open.

Bezoekers moeten eerst een kaartje voor de monumenten of de Keukenhof zien te bemachtigen, en kunnen vervolgens op de website testenvoortoegang.nl een testafspraak plannen. Het testen is gratis, en gebeurt op een aantal vaste testlocaties in het land. Mensen die een bezoek hebben gepland en een positief testresultaat ontvangen, kunnen hun tickets zonder bewijs daarvan gratis annuleren.

Komend weekend en de weken erna zijn er nog veel meer pilots met testbewijzen. Op zaterdag gaan ook attractiepark Hellendoorn en Squash Utrecht beperkt open. Later in april openen onder andere casino’s, dierentuinen, theaters en poppodia hun deuren.

Enkele tientallen verpleegkundigen, artsen, GGD’ers, vaccineerders en anderen vliegen vrijdag vanuit Nederland naar Curaçao. Dat kampt met een grote uitbraak van het coronavirus. Het ziekenhuis van het eiland is overbelast en niet-noodzakelijke zorg ligt stil. Daarom gaat het team helpen, niet alleen in het ziekenhuis maar ook bij de coronavaccinaties.

De hulpverleners zijn geworven via het initiatief ‘Extra handen voor de zorg’, op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid. Honderden mensen hadden zich aangemeld. Eerder waren al tientallen andere verpleegkundigen en artsen uit Nederland en de Verenigde Staten naar Curaçao gegaan.

Bedrijven hebben vorig jaar in totaal 17,6 miljard euro aan coronasteun ontvangen ter compensatie van loonkosten en vaste lasten. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Veruit het grootste gedeelte van het bedrag, 15 miljard euro, werd uitgegeven via de NOW-regeling. Die is opgezet om werkgelegenheid te behouden.

Het grootste deel van de subsidies voor loonkosten en vaste lasten werd uitbetaald aan bedrijven in de handel. Het gaat in totaal om bijna 3 miljard euro, waarvan 2,6 miljard euro subsidies voor loonkosten. Aan horecabedrijven werd met 2,8 miljard euro iets minder uitbetaald. In die sector werden minder loonkosten vergoed maar werd wel met bijna 800 miljoen euro veruit het hoogste bedrag uitgekeerd om te compenseren voor vaste lasten.

Volgens het statistiekbureau moest de overheid in de regio Groot-Amsterdam gemiddeld de meeste coronasteun uitkeren per werknemersbaan, namelijk bijna 4000 euro. Daaronder valt ook de gemeente Haarlemmermeer waar luchthaven Schiphol ligt. Haarlemmermeer is relatief zwaar getroffen door de coronacrisis. In de regio Groot-Amsterdam maakten bedrijfsvestigingen ook relatief het vaakst gebruik van een of meerdere steunmaatregelen.

De meeste regio’s waar gemiddeld minder dan 1500 euro aan subsidie voor loonkosten en vaste lasten is verleend per werknemersbaan, liggen in het noorden van het land. In Oost-Groningen is het bedrag per werknemersbaan met 1000 euro het laagst.

De webredactie is een nieuw liveblog begonnen. Het vorige liveblog is hier terug te lezen.