Netanyahu boekt slechts halve winst in verkiezingen Israël
Verkiezingen draaien om winnen of verliezen. Een halve winst is niet goed genoeg.
Dat geldt ook de Israëlische stembusgang van dinsdag. De grote vraag is wie de verkiezingen heeft gewonnen. Op het eerste gezicht is dat natuurlijk de zittende premier Benjamin Netanyahu met zijn Likudpartij.
Hoewel de definitieve uitslag nog even op zich laat wachten, is in elk geval duidelijk dat Likud verreweg de grootste partij is geworden, met minimaal dertig Knessetzetels. Op afstand gevolgd door Yesh Atid van Yaïr Lapid, die vermoedelijk zeventien plaatsen in de volksvertegenwoordiging in de wacht sleept.
Dat is een prestatie van formaat van Netanyahu. Het laat zien dat het anti-Netanyahu-sentiment dat de oppositie tot belangrijkste verkiezingsthema had verheven, zich niet in een dramatisch verlies voor Likud heeft vertaald. Wat dat betreft heeft hij het ‘referendum’ over zijn persoon glansrijk gewonnen.
Ongetwijfeld hebben zijn aanpak van de vaccinatiecampagne en het sluiten van vredesakkoorden met een aantal Arabische landen daarin een belangrijke rol gespeeld.
De uitslag maakt ook duidelijk dat er in het rechtse kamp geen serieuze alternatieven voor Netanyahu zijn. Uitdager Gideon Sa’ar, een voormalige bondgenoot van de premier, kwam met zijn nieuwe partij Nieuwe Hoop niet verder dan zes zetels; Yemina van Naftli Bennett blijft waarschijnlijk op zeven steken.
Toch blijft het voor Netanyahu vooralsnog slechts een halve winst, hoewel hij dinsdagavond al snel na de eerste exit polls in een toespraak de overwinning claimde. Naar alle waarschijnlijkheid slaagt hij er niet in een meerderheid in het 120 leden tellende parlement bij elkaar te krijgen voor een rechts-religieuze coalitie. De laatste cijfers wijzen op een blok van 59 zetels – gesteld dat alle rechtse partijen hem steunen. Hooguit kan hij proberen de Arabisch-islamitische Ra’ampartij aan boord te krijgen.
Het centrumlinkse kamp heeft echter precies hetzelfde probleem. En eigenlijk zijn de moeilijkheden daar nog groter, omdat het blok daar uit een groot aantal kleinere partijen bestaat die er nogal uiteenlopende agenda’s op na houden. Ze vinden elkaar slechts in de wens Netanyahu weg te krijgen.
Naar alle waarschijnlijkheid ligt het initiatief voor het vormen van een nieuwe Israëlische regering dus opnieuw bij Netanyahu. En als hij er niet uitkomt, doemt al snel het scenario van nieuwe verkiezingen op – de vijfde in ruim twee jaar.
Dat is een nachtmerrie die de Israëlische bevolking hopelijk bespaard blijft. De afgelopen vier verkiezingen hebben laten zien dat de verhoudingen in de samenleving niet fundamenteel zijn veranderd. Een nieuwe stembusgang zal dus naar alle waarschijnlijkheid een soortgelijke impasse opleveren.
In dat geval is een halve winst voor Netanyahu een volledig verlies voor de Israëlische bevolking.