Maar de discussie is hiermee niet ten einde. In Nederland is gewetensvrijheid een groot goed. Maar weinig mensen hebben er moeite mee wanneer iemand zich niet laat vaccineren en er zelf voor kiest om misschien een groter risico te lopen om ziek te worden. Dat is dan je eigen keuze. Maar nu het aantal mensen die gevaccineerd zijn langzaam toeneemt, kan iemand die zich niet laat vaccineren steeds meer gezien worden als een risico voor zijn of haar omgeving. Zo iemand kan het virus overdragen aan anderen en wordt steeds sneller gezien als ”besmettelijk”.

En zo is de roep om een vaccinatiepaspoort geboren. Een bewijs waarmee je kunt laten zien dat je gevaccineerd en dus ”veilig” voor anderen bent. Er zijn minimaal drie redenen om hier heel huiverig voor te zijn.

In de eerste plaats is er de ethische afweging van belangen. We zijn er al heel lang aan gewend dat je een vaccinatiebewijs voor gele koorts moet hebben om sommige ontwikkelingslanden binnen te komen. Of een vaccinatiebewijs voor hepatitis om op een operatiekamer te kunnen werken. Weinig mensen hebben hier moeite mee, tenslotte is het de eigen keuze om wel of niet naar zo’n gebied te gaan. En Italië zou het bijvoorbeeld verplicht kunnen stellen om een vaccinatiebewijs te tonen als we daar de vakantie willen doorbrengen. Ook dan zouden we nog kunnen kiezen om maar in eigen land te blijven. Veel RD-lezers zouden er ook nog niet wakker van liggen als het voetbalstadion een vaccinatiebewijs zou vragen bij de toegangspoortjes, want daar gaan we niet heen. Voor het Concertgebouw zou het alweer anders liggen.

Maar stel nu dat een vaccinatiepaspoort nodig zou zijn om binnengelaten te worden op de werkplaats of in de supermarkt. Dan zou er toch wel een heel groot offer worden gevraagd in ruil voor onze vrije vaccinatiekeuze. Misschien zou daar met een negatieve sneltest nog een oplossing voor te vinden zijn. Maar voor toegang tot de kerkdienst is een vaccinatiepaspoort helemaal ondenkbaar. Als we ons er ergens van bewust zijn dat de waarde van vaccinatie niet absoluut is, dan wel daar. Dus een negatief bewijs moet daar zeker niet gevraagd worden.

Het tweede argument om niet aan vaccinatiebewijzen te beginnen, is het aspect van de privacy. Onze aanspraak op privacy gaat heel ver en is juridisch behoorlijk beschermd. Niemand hoeft in Nederland aan anderen te vertellen op welke partij hij of zij stemt, welke medicijnen er geslikt worden of welk gerecht er op het menu staat. „Daar heb je niets mee te maken”, horen we dan. Ook onze keuze om ons wel of niet te laten vaccineren, hoeven we niet met anderen te delen. Iemand die zich niet laat vaccineren, heeft natuurlijk verantwoordelijkheid naar de omgeving en zal dubbel en dwars de besmettingsmaatregelen in acht moeten nemen. Maar het melden aan anderen is op geen enkele manier verplicht.

Maar er is nog een derde argument tegen een vaccinatiepaspoort en dat gaat over stigmatisering. Door het invoeren van een vaccinatiepaspoort wordt openlijk een scheiding aangebracht tussen twee bevolkingsgroepen. Gevaccineerden en niet gevaccineerden. Dat roept gemakkelijk beelden op uit de Tweede Wereldoorlog, toen scheiding tussen bevolkingsgroepen tot vreselijke gevolgen leidde. Laten we daar ver vandaan zien te blijven.

De auteur is hoogleraar kinderlongziekten.