Green Energy Day: Windmolen levert meer op dan groene energie
Green Energy Day. De dag in het jaar dat alle groene energie voor dat jaar in theorie al op is. Andres Bauer (53) uit Nederweert draagt bij aan het opschuiven van die dag. De dag moet uiteindelijk samenvallen met 31 december. En dat kan volgens hem alleen als we het samen doen.
Mede door de bevlogen en gedreven inzet van Bauer verrijzen er dit jaar in zijn woonplaats vier windturbines. Twee ervan zijn 100 procent coöperatief, dat wil zeggen dat ze samen met de buurt tot stand zijn gekomen.
Het zijn niet de eerste windturbines die hij samen met bewoners liet bouwen. Als projectleider windenergie bij de energiecoöperatie Zuidenwind was Bauer al betrokken bij de bouw van drie andere turbines in omliggende gemeenten.
Elders in Nederland stuit de bouw van windmolens soms op verzet. Hier niet. Omwonenden zijn juist enthousiast. „Ze zien de molens liever vandaag dan morgen komen. Wat bijzonder is: de eerdere molens werden niet vertraagd door zienswijzen van omwonenden.”
Bauer ziet dat het bouwen van een windturbine meer doet dan alleen energie opwekken. Twee al gerealiseerde molens in de gemeente Leudal betekenden een vliegwiel voor de buurt. Bewoners verenigden zich in een nieuwe coöperatie, zodat opbrengsten goed besteed kunnen worden. Zo zijn er plannen om een oud buurthuis grondig aan te pakken.
Vanaf de zomer moeten de vier molens in Nederweert draaien. Ze gaan per jaar ruim 40 miljoen kWh opleveren, evenveel als het jaarverbruik van 16.000 huishoudens. Daarmee draagt Bauer samen met de 600 leden van Zuidenwind bij aan het verschuiven van Green Energy Day. „Fantastisch. Ik wil de aarde graag beter nalaten voor toekomstige generaties. Voor een volhoudbare toekomst moeten we overstappen op duurzame energie.”
Samen doen is daarbij het kernwoord en het hogerliggende doel voor Bauer, die in Oost-Duitsland –in de tijd van de DDR– opgroeide. „Het oprichten van een eigen coöperatie zoals in Leudal is superdemocratisch. Die ontwikkeling –die overal in Nederland plaats heeft– vind ik opmerkelijker dan de windenergie en de euro’s die de turbines opleveren. Burgers zijn vaak los zand, maar democratisch georganiseerd kunnen ze samen veel bereiken.”
Participatie en draagvlak zijn woorden die vaak worden misbruikt rond de inzet van duurzame energie, stelt Bauer. „Vaak zijn het lege termen in beleidsstukken. Ik zou ze daarom het liefst uit de Van Dale schrappen. Voor ons betekent participatie eigenaarschap, een woord dat mensen begrijpen. De hele omgeving kan collectief eigenaar worden. Draagvlak vertalen wij liever als vertrouwen. Onze ervaring is: als je het vertrouwen van de omgeving krijgt, dan is de vraag niet meer of je voor of tegen windenergie bent, maar op welke manier we samen onze leefomgeving vorm willen geven.”
De windturbines van energiecoöperatie Zuidenwind zijn helemaal eigendom van de leden. Dat betekent ook dat de molens voor 15 tot 20 procent door hen zijn gefinancierd. De twee nieuwe molens in Nederweert kosten bij elkaar 10 miljoen. Daarvan is 1,5 miljoen euro geïnvesteerd door inwoners van de gemeente.
Een mooie bijkomstigheid is het rendement dat de windenergie oplevert. „De energietransitie is een grote kans voor alle burgers in Nederland om eigenaar te worden van duurzame energie. Zo verdwijnen de subsidie en de winst niet in de zakken van grote bedrijven, maar die van de gewone man. De leden van een energiecoöperatie bepalen zelf hoeveel winst ze uitkeren. Bij ons is het tot nu toe 5 procent. Maar dat zou ook meer kunnen zijn. We willen ook geld overhouden voor een duurzaamheidsfonds om nieuwe projecten te financieren.”
Wat Bauer betreft verrijzen er nog meer coöperatieve windturbines in Limburg. Nu zijn ze –vergeleken met de kustprovincies– nog maar op een paar handen te tellen. „Terwijl het toch echt overal waait in Nederland. Ik heb de papieren behaald om in een molen te klimmen en ik zeg weleens gekscherend dat je vanuit een turbine de grens met Duitsland precies ziet liggen. Waar de eerste windturbines staan, daar eindigt Limburg en begint Duitsland.”