Hoog op de agenda van de virtuele Europese coronatop staat het Griekse coronapaspoort. De EU-leiders komen donderdag bijeen om het idee te bespreken. Maar niet iedereen is enthousiast. Vijf vragen en antwoorden over de kwestie.

Wat houdt het Griekse voorstel precies in?

De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis ziet graag dat de Europese Commissie zich ervoor inzet dat er een Europees certificaat komt, waardoor mensen die een Covid-19-vaccinatie hebben gekregen, weer vrij in de Europese Unie kunnen reizen. Dat staat in een brief die de premier vorige week naar de Commissie stuurde.

Het idee is dat wanneer de EU-lidstaten akkoord gaan met het plan, er een gezamenlijk document komt dat overal in de EU wordt geaccepteerd als een vrijbrief voor reizen. Nederland kent al een soortgelijk document: het gele vaccinatieboekje.

Mitsotakis bevestigt in de brief dat het niet de bedoeling is dat vaccinatie wordt verplicht of dat zo’n certificaat als een voorwaarde gaat gelden om te mogen reizen in de EU. Wel zou het plan ertoe kunnen leiden dat meer mensen zich willen gaan inenten.

Wat zijn argumenten voor zo’n paspoort?

Griekenland, dat steun voor het plan ontvangt van andere Zuid-Europese landen, noemt een Europees coronapaspoort noodzakelijk voor landen die afhankelijk zijn van toerisme. Het document moet ervoor zorgen dat de toerismesector aankomende zomer een nieuwe grote tegenvaller kan vermijden.

Wat brengen andere Europese lidstaten daar tegenin?

Er zijn meerdere redenen waarom verschillende landen, waaronder Nederland en Frankrijk, zo’n coronapas in de EU nu niet zien zitten. Den Haag wijst bijvoorbeeld op de onduidelijkheid rond immuniteit en verspreiding. De Wereldgezondheidsorganisatie bracht dat eerder ook als argument tegen een vrijbrief voor reizen in.

Daarnaast is er de angst dat mensen zich verplicht gaan voelen om zich te vaccineren en dat mensen die tegen vaccineren zijn zich in een hoek gedrukt voelen. Een ander argument is dat het verdelen van de Europese bevolking in twee groepen, wel of niet gevaccineerden, tot enorme frustratie zou kunnen leiden in de groep, voornamelijk jongere mensen, die nog geen prik heeft gekregen. Het gevaar dat mensen met valse certificaten toch op reis gaan, is volgens critici ook aanwezig.

Wat zijn de verwachtingen van de virtuele EU-top donderdag?

De verwachtingen dat er donderdag op de EU-top een besluit wordt genomen over een EU-coronapas zijn laag. De voorzitter van de top, Charles Michel, gaf zondag in de talkshow Buitenhof al aan dat het nog te vroeg is voor een gezamenlijk certificaat.

Michel is van mening dat het beter is om het besluit later te nemen, wanneer meer mensen zijn ingeënt. Dat is in lijn met de huidige bezwaren van een aantal EU-landen. De vicevoorzitter van de Commissie, Margaritis Schinas, zei dinsdag dat de Commissie erop mikt voor het eind van de maand een besluit over het Griekse voorstel te nemen.

Hoe nu verder?

Het is te verwachten dat de posities van de EU-lidstaten die nu nog bezwaar hebben, verschuiven wanneer meer burgers zijn ingeënt. Dan zou er richting de zomer een Europees certificaat op tafel kunnen liggen.