Hoe ziet het verloop van de Amsterdamse index er vanaf de uitbraak van het virus uit?

Afgelopen voorjaar, toen Covid-19 wereldwijd om zich heen greep, was het even flink schrikken. Op 12 maart beleefde de AEX de op een na grootste terugval sinds zijn introductie in 1983. Aan het eind van de handelsdag stond er een min van maar liefst bijna 11 procent op de schermen. Eerder die week ging er al een keer dik 7 procent af.

Maar de paniek duurde niet lang. Het herstel zette nog voor het eind van de maand in. Bij een laagste stand van 404 punten begon een klim tot op oudejaarsdag 624 punten: meer dan 50 procent erbij. Geheel 2020 leverde een stijging op van 3,3 procent. Deze week vervolgde de AEX de opmars, tot voorbij de 640.

Is het beeld op beurzen in andere landen hetzelfde?

Overal zie je een opwaartse lijn. Zo stoomde de DAX in Frankfurt recent op naar nieuwe records. In New York boekte de Dow Jones over het achterliggende jaar een winst van ruim 7 procent. Hij passeerde in november voor het eerst in de historie de 3000 punten. De Nasdaq, de graadmeter voor de aandelen van technologiebedrijven in de VS, knalde zelfs met ruim 40 procent naar boven.

De hamvraag: hoe valt het positieve beursklimaat te verklaren?

De beurzen kijken altijd vooruit. Beleggers rekenen voor de nabije toekomst op economisch herstel. Meteen toen de pandemie zich in maart aftekende, kwamen de centrale banken in actie. Zij besloten om honderden miljarden euro’s en dollars over de economieën uit te strooien. Ook overheden kondigden omvangrijke steunpakketten aan om de gevolgen voor de bedrijvigheid te beperken. Dat alles gaf de financiële markten vertrouwen. Later verschenen er hoopgevende berichten over de vaccins. Die zorgden in november voor een stevige koersrally.

Bedenk verder dat er door het buitengewoon expansieve monetair beleid veel geld in de wereld is waarvoor rendement wordt gezocht. De extreem lage rente maakt het aantrekkerlijk om dan te kiezen voor aandelen.

Zitten de koersen over de hele linie, in alle sectoren, in de lift?

Nee, er zijn grote verschillen. Ondernemingen op het gebied van hightech presteren erg goed. We wezen al op de Nasdaq. In Amsterdam is bijvoorbeeld de waarde van Adyen, dat voorziet in een online betaalsysteem voor onder meer webwinkels, ten opzichte van twaalf maanden terug ruim verdubbeld. ASML en ASMI, fabrikanten van machines voor de chipindustrie, blinken eveneens uit. Maar –om op het Damrak te blijven– Shell en de banken (ING en ABN AMRO) hebben vergeleken met januari 2020 juist tientallen procenten ingeleverd.

Waardoor is er sprake van zulke forse verschillen?

Zij passen in het beeld van de coronacrisis. Die heeft ertoe geleid dat er veel meer activiteiten online plaatsvinden. Mensen werken thuis vanachter de laptop, vergaderen via Teams en doen aankopen met de pc. Kortom, de vraag naar allerlei producten en diensten in de digitale sfeer neemt toe en daar profiteren uiteraard de technologiebedrijven van.

Tegelijk vertoont de economie krimp en dus is er minder vraag naar brandstof; vervelend voor Shell. En wat betreft de banken: als de crisis zich zou verdiepen, dan weet je het maar nooit of ze echt daartegen bestand zijn. Bovendien mochten zij in 2020 geen dividend uitkeren aan hun aandeelhouders.

Valt er iets te zeggen over de ontwikkeling op de beurzen in dit jaar?

Weinig. Cruciaal is uiteraard de vraag of het zal lukken de pandemie te stoppen. In hoeverre kan de economie, hier en elders, zich bevrijden van allerlei beperkende maatregelen en daarmee weer vol gas de weg van groei inslaan? Centrale banken en overheden zullen voorlopig in ieder geval flinke steun blijven bieden.

De AEX is nog een aardig eindje verwijderd van de hoogste slotstand aller tijden: 701,56 op 4 september 2000. Zal dat record in 2021 worden gebroken? Of maken de markten een pas op de plaats? Of treden er tegenvallers op en zakken ze in? Het blijft allemaal afwachten.