Dat het vertrouwen nu weer wat is afgenomen, heeft volgens het SCP ook te maken met het virus. „Er zijn twijfels of de regering wel tijdig genoeg ingreep, over de logica achter de maatregelen.”

Medeburgers komen er in het onderzoek ‘Burgerperspectieven’ minder goed vanaf. „In april steeg het optimisme over Nederland, dankzij de goede coronacijfers van dat moment, de intelligente lockdown en een sterk gevoel van saamhorigheid. In oktober was die stemming omgeslagen en overheerste het pessimisme”, concludeert het SCP. In oktober zijn er weer evenveel zorgen over omgangsvormen en een gebrek aan respect als voor de coronacrisis. Veel mensen maken zich zorgen over anderen die zich niet aan de coronamaatregelen houden.

In het onderzoek staat verder dat een meerderheid van Nederland denkt dat de coronacrisis tegenstellingen tussen groepen vergroot. Daarbij maken mensen zich zorgen om bestaande tegenstellingen tussen jong en oud of arm en rijk. Mensen geven in het onderzoek aan dat de lontjes van mensen korter lijken te worden. Ook voor de coronacrisis waren de zorgen hierover al groot.

Ook maken veel mensen zich zorgen over de economie. In oktober verwachtte 79 procent van de ondervraagden het komende jaar een verslechtering van de economie.

Het is nog niet bekend wat de effecten van de tweede lockdown op de coronastemming zijn. Die stemming is dit jaar beweeglijk gebleken, maar het is waarschijnlijk dat ook in december het pessimisme overheerst, aldus het SCP. Als de coronacijfers de goede kant opgaan of er zicht is op snelle distributie van een vaccin, kan de stemming mogelijk weer wat optimistischer worden.

‘Burgerperspectieven’ is gebaseerd op een enquêteonderzoek dat in januari, april, juli en oktober van dit jaar is gehouden in opdracht van het SCP onder een representatieve steekproef van Nederlanders van 18 jaar en ouder.