De Tweede Kamer is teleurgesteld over het gebrek aan inspraak dat zij kreeg bij de totstandkoming van de brexitdeal die op 1 januari van kracht wordt.
Dat bleek maandag in een haastig ingelast overleg tussen de Kamer en minister Blok van Buitenlandse Zaken. Dat er te elfder ure een deal is gekomen, beoordeelden alle fracties positief. Maar dat de deal gesloten is door de Europese Unie (EU) en dat nationale parlementen daarin niets te zeggen hebben, leidde in de Kamer tot veel kritiek.
Op voorstel van de Europese Commissie vindt de besluitvorming over de brexitdeal volledig plaats in Brussel. Maandag spraken de ambassadeurs zich over de deal uit, dinsdag volgt de Europese Raad (met daarin de regeringsleiders van de 27 lidstaten) en woensdag het Britse Lagerhuis, waarna de deal voorlopig in werking treedt. Voor een definitief akkoord moet alleen het Europees Parlement de tekst nog op 28 februari goedkeuren.
Blok verzekerde de Kamer dat het buiten spel zetten van de nationale parlementen een eenmalige noodoplossing is, tot stand gekomen vanwege tijdsdruk, en dat hier geen sprake is van een definitieve overheveling van macht naar Brussel.
Groot pijnpunt voor Nederland bij de gesloten brexitdeal is de schade die Nederlandse vissers op met name haring, makreel, tarbot en tong op gaan lopen. De vissers mogen de komende jaren een kwart minder vis vangen in Britse wateren. Dat kost de sector waarschijnlijk honderden miljoenen euro’s. „Een hard gelag”, noemt ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf dit. SGP’er Roelof Bisschop sprak van „bijzondere klappen” die de vissers moeten incasseren.
Ter compensatie van vissers in de getroffen landen aan de Noordzee heeft de Europese Commissie 600 miljoen euro opzij gezet. De Nederlandse regering moet ervoor zorgen dat Nederlandse vissers een zodanig deel van deze 600 miljoen euro krijgen dat dit „overeenkomt met de bijdrage die Nederland levert aan het visserijakkoord”, stelde Bisschop maandag in het debat.
De SGP’er diende daar ook een motie voor in. Daarin vroeg hij het kabinet tevens om „de totstandkoming van de toekomstvisie op de kottervisserij te versnellen” en bovendien „in kaart te brengen welke verdere steunmaatregelen nodig zijn.”
Volgens Blok is het de Nederlandse inzet om „een heel stevig deel” te krijgen, „in lijn met de stevige schade.”