Door mensen verzwakte of inactief gemaakte virussen of bacteriën toe te dienen, of stukjes daarvan, gaat het lichaam antistoffen aanmaken. Als iemand daarna nog eens met dezelfde ziekteverwekker in aanraking komt, wordt die herkend door het immuunsysteem en ruimen antistoffen de indringer op.

Voor het nieuwe coronavaccin is een andere invalshoek gekozen. Het vaccin is gebaseerd op een nagemaakt stukje van de genetische code van het virus: het messenger RNA van het zogeheten spike-eiwit. De spikes zijn de punten die uit de virusdeeltjes steken, waardoor het coronavirus iets wegheeft van een kroon. Daar dankt het ook zijn naam aan. Het virus gebruikt de spikes om lichaamscellen binnen te dringen.

Het vaccin van Pfizer en BioNTech wordt toegediend in de vorm van een klein vetbolletje dat wordt geïnjecteerd. Het bevat synthetisch materiaal met dezelfde genetische code als het spike-eiwit van het virus. Het messenger RNA functioneert zoals de naam al zegt als boodschapper. Sommige cellen in het lichaam van degene die het krijgt toegediend, gaan door de instructies van het mRNA het spike-eiwit produceren. „Het immuunsysteem van de persoon herkent dit eiwit als vreemd. Het zal antilichamen aanmaken en T-cellen activeren om het aan te vallen”, legt het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) de werking uit.

„Komt u op een later moment daadwerkelijk in aanraking met het virus? Dan herkent uw afweersysteem het virus aan de hand van het spike-eiwit en kan het lichaam het virus snel opruimen”, verwoordt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) de laatste stap.

Het college legt uit dat een mRNA-vaccin niet het DNA verandert van degene die het krijgt toegediend. Daarover gaan diverse onzinverhalen rond op internet. „De genetische code die in het vaccin zit, kan zich niet samenvoegen met het gastheergenoom, uw DNA, en wordt op natuurlijke wijze door het lichaam afgebroken”, verzekert het CBG.