Joe Biden heeft maandagavond in een toespraak hard uitgehaald naar president Donald Trump. De Democraat deed dit kort nadat het Amerikaanse kiescollege zijn verkiezingszege had bekrachtigd.
Trump, die de verkiezingsuitslag nog altijd niet accepteert, „heeft geweigerd de wil van het volk te respecteren”, aldus Biden. Hij sprak het Amerikaanse volk toe vanuit zijn woonplaats Wilmington in de staat Delaware.
Even daarvoor had Biden 306 stemmen gekregen in het kiescollege en Trump 232. Daarmee is Biden formeel tot aanstaande president van de VS aangewezen.
Biden verweet de president niet alleen de wil van het volk te negeren, maar ook gebrek aan eerbied voor de grondwet en aan respect voor de rechtsstaat.
„Wij, het volk, hebben gestemd. Onze instituties zijn overeind gebleven. De integriteit van onze verkiezingen blijft intact”, zei de aanstaande president verder. „De vlam van de democratie is in dit land lang geleden ontstoken. En we weten dat niets –zelfs geen pandemie of machtsmisbruik– die vlam kan doven”, aldus Biden. „In deze slag om de ziel van Amerika, heeft de democratie gezegevierd.”
De aankomend president beloofde het Amerikaanse volk zich in te spannen voor iedereen, ook voor degenen die niet op hem hebben gestemd. „Ik heb tijdens de hele campagne gezegd dat ik een president voor alle Amerikanen zal zijn. Ik zal net zo hard werken voor hen die niet voor mij hebben gestemd, als voor degenen die dat wel hebben gedaan.” Biden riep het volk op vooral vooruit te kijken naar het „dringende werk” dat moet worden gedaan om de corona-epidemie in het land te bedwingen „en daarna onze economie beter te herbouwen dan ooit tevoren.”
Aanvechten
President Trump weigert nog steeds zijn nederlaag te erkennen omdat er op grote schaal fraude zou zijn gepleegd. Tot nu toe heeft hij daarvoor geen enkel bewijs geleverd. Hij wordt desondanks gesteund door een groep Republikeinse Congresleden.
Deze partijgenoten willen de verkiezingsresultaten van een vijftal staten aanvechten tijdens de vergadering van het Congres op 6 januari. Dan stelt het Amerikaanse parlement de uitslag van de presidentsverkiezingen officieel vast.
Een wet uit 1887 geeft leden van het Congres het recht om (schriftelijk) bezwaar te maken tegen de uitslag in een bepaalde staat en te eisen dat die wordt afgewezen.
De eisen voor die stap zijn streng. Het bezwaar moet worden onderschreven door een collega uit de andere Kamer van het Congres: een afgevaardigde uit het Huis heeft dus de steun van een senator nodig – en andersom. Als dat het geval is, wordt in beide kamers van het Congres maximaal twee uur lang gedebatteerd over de klacht, waarna een stemming plaatsheeft. Zowel het Huis als de Senaat moet besluiten de uitslagen uit de staat in kwestie te verwerpen.
Volgens rechtsgeleerden en enkele Republikeinse partijgenoten is dat echter een kansloos scenario. Bovendien neemt het aantal Republikeinse parlementariërs dat de uitslag wil erkennen toe.
Twee prominente Republikeinse senatoren spraken zich maandag uit tegen plannen om de uitslag nu in het Congres aan te vechten. Senator John Thune (South Dakota), na voorzitter Mitch McConnell de hoogste Republikein in de Senaat, zegt dat de poging „tot niets leidt.” Senator John Cornyn (Texas) vindt dat elke poging om de verkiezingsuitslag in het Congres te veranderen „een grote vergissing zou zijn.” „Er komt een moment wanneer je je moet realiseren dat je, ondanks je goede inzet, niet succesvol bent geweest. Dat is min of meer de aard van verkiezingen.” Ook de invloedrijke senator Lindsey Graham (South Carolina), een trouwe bondgenoot van Trump, besloot maandag te erkennen dat Biden de verkiezingen heeft gewonnen.
Wijziging
Het verzet tegen de verkiezingsuitslag heeft er ook toe geleid dat er binnen het kabinet van Trump nog een wijziging komt. Bill Barr, de Amerikaanse minister van Justitie, vertrekt op 23 december, zo maakte de president maandag bekend. De minister, een van de meest loyale bondgenoten van Trump, viel in ongenade toen hij begin deze maand toegaf geen bewijs te vinden voor de verkiezingsfraude die de Democraten volgens Trump hebben gepleegd. In november spoorde Barr alle federale aanklagers aan om onderzoeken in te stellen naar de vermeende stemfraude.
Jeff Rosen, de huidige viceminister van Justitie, zal Barr opvolgen als waarnemend minister van Justitie.