De coronavaccins zijn in aantocht. Zorgmedewerkers mogen als een van de eersten een prik halen. Gaan ze dat ook doen? Drie portretten.
„Corona voorkom je niet door alleen je levenswijze aan te passen”
Wie: Anja Stigter (36)
Woonplaats: Woerden
Functie: Verpleegkundig specialist in opleiding
„Naast mijn opleiding werk ik drie dagen bij verpleeghuizen in Haastrecht en in Stolwijk. Beide huizen vallen onder behandeldienst Goudenhart. Ik hoor bij het medisch behandelteam. Tijdens visites onderzoek ik mensen en gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen, inclusief mondkapje, want 1,5 meter afstand houden lukt dan natuurlijk niet. Op een werkdag kan ik wel tot twintig mensen zien.
Onder niet-dementerende bewoners merk ik veel angst voor het coronavirus. Ze vragen zich af wanneer het virus bij ons in het verpleeghuis komt en ze zijn bang dat het hen persoonlijk treft. Want iedereen kent de verhalen over hoe dodelijk corona voor kwetsbare mensen kan zijn.
Ik vind het mooi dat er bijna vaccins zijn tegen corona. Ook veel collega’s zien dat zo, hoewel het niet het gesprek van de dag is. Weliswaar kunnen we nu veel voorzorgsmaatregelen nemen om het virus buiten de deur te houden, maar we kunnen het niet voorkomen. Kijk maar naar hoe snel we na de zomer in Nederland met de tweede golf te maken kregen. Het verraderlijke aan het coronavirus is dat je het kunt doorgeven zonder zelf klachten te hebben. Je ziet in bron- en contactonderzoeken dat vaak de bron niet te achterhalen is. Een vaccin heeft daarom absoluut meerwaarde. Ik vind het mijn verantwoordelijkheid me te laten inenten zodra het kan.
Een vaccinatieplicht zie ik niet zitten. Ik respecteer het ook als een collega zich niet zou willen laten inenten. Maar ik zou wel het gesprek erover aangaan. In een verpleeghuis werk je met kwetsbare mensen en is je verantwoordelijkheid voor de gezondheid van de bewoners groot. Als je met anderen over je keuze voor wel of niet vaccineren praat, kunnen er zienswijzen naar voren komen waaraan je nog niet hebt gedacht. Zo kan iemand van standpunt veranderen.
Omdat ik niet in een christelijke omgeving werk, heb ik niet te maken met mensen die zich niet willen laten vaccineren om geloofsredenen. Persoonlijk geloof ik dat ik door me te laten vaccineren mijn verantwoordelijkheid neem. Dat sluit Gods voorzienigheid niet uit, maar juist in. Dat er vaccins komen tegen corona zie ik als Gods zorg voor ons. Ik vind dat er verschil is tussen een vaccin tegen corona en een vaccin tegen baarmoederhalskanker. Door niet met iedereen naar bed te gaan, is de kans op baarmoederhalskanker al een stuk kleiner. Corona daarentegen is niet goed te voorkomen door je levenswijze aan te passen.
Over de veiligheid van coronavaccins maak ik me geen grote zorgen. Ik heb niet de indruk dat snelheid boven zorgvuldigheid gaat. Het Europees Geneesmiddelenbureau controleert en keurt vaccins. Dat coronavaccins zo snel zijn ontwikkeld terwijl dat voor andere vaccins vele jaren heeft geduurd, is ook goed te verklaren. De hele wereld heeft met corona te maken, dus de doelgroep waarop je vaccins kunt uitproberen ligt voor het oprapen. Omdat veel andere onderzoeken stilliggen en het keuren van coronavaccins voorrang krijgt, wordt er ook veel tijd gewonnen. Het is denk ik goed voor het publieke debat als inzichtelijk wordt gemaakt hoe vaccins zijn ontwikkeld en welke keuzes zijn gemaakt. Dat kan het vertrouwen van mensen in vaccins vergroten.”
„Eerst meer duidelijkheid over bijwerkingen op lange termijn”
Wie: Jos Mallegrom (25)
Woonplaats: Oud-Beijerland
Functie: Transferverpleegkundige
„Transferverpleegkundige houdt onder meer in dat je de juiste vervolgzorg regelt voor mensen die uit het ziekenhuis worden ontslagen. Ik zoek bijvoorbeeld een plek waar mensen kunnen revalideren of bel een hospice of ze plaats hebben voor iemand die niet lang meer te leven heeft. Ik doe dit voor mensen die het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam verlaten. Elke dag loop ik ongeveer een uur rond in het ziekenhuis. Ik kom bij mensen aan bed, maar heb geen direct contact zoals een verpleegkundige dat heeft. Verder regel ik veel via de telefoon en de mail.
Over een coronavaccin heb ik inhoudelijk nog niks gehoord van mijn werkgever. Mogelijk kunnen we begin volgend jaar ingeënt worden. Ik sta nog niet direct vooraan in de rij om het vaccin te krijgen. Als kind ben ik niet gevaccineerd en ook de griepprik haal ik nooit. Dat heeft grotendeels met geloofsovertuiging te maken. Wel ben ik ingeënt tegen hepatitis B, omdat ik het als een beroepsrisico zie om een hepatitis B-besmetting op te lopen en door te geven. De zorg hamert erop om je hiervoor te laten inenten.
Als ik in de dossiers lees hoe benauwd coronapatiënten zijn geweest die ik moet uitplaatsen en wat de gevolgen van hun ziekte zijn, lopen de rillingen soms over mijn rug. Corona is echt geen griep, je wordt er veel zieker van en het is veel besmettelijker. Zelf heb ik er inmiddels ook ervaring mee wat het is om Covid-19 te hebben. Ik heb een week op bed gelegen met koorts. In het ziekenhuis zie ik dat met name ouderen en mensen met veel onderliggende problemen eraan overlijden. Als dat zou komen doordat ík de besmetting heb doorgegeven terwijl ik het met een vaccin had kunnen voorkomen, zou ik me daar heel schuldig over voelen. Ik twijfel daarom of ik corona ook niet als beroepsrisico moet zien en me daarom moet laten inenten. Als het niet voor mezelf is, dan wel voor een ander.
Voordat ik me wil laten vaccineren, wil ik meer duidelijkheid hebben over de bijwerkingen op de langere termijn. Want in tegenstelling tot de griepprik is het coronavaccin nieuw. Tegelijkertijd kun je ook niet tot in lengte van jaren wachten totdat je je laat inenten, want je kunt op elk moment opnieuw corona krijgen. Je mag er ook wel voorzichtig vanuit gaan dat een vaccin veilig is.
Ik denk dat veel ziekenhuizen hun personeel met klem zullen oproepen zich te laten vaccineren. Mijn collega’s van de Covid-afdeling hebben die aansporing helemaal niet nodig. Wat zij meemaken is ongekend en ze kunnen daar hele verhalen over vertellen. Deze week sprak ik nog een verpleegkundige. Ze had geen enkele twijfel of ze wel of niet een vaccin zou halen.
Ik wil een gewetensvolle afweging maken of ik me wel of niet laat vaccineren. Naast twijfels over veiligheid is de vraag of ik me mág laten inenten voor mij in het licht van zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus nog geen uitgemaakte zaak. Over de voorzienigheid Gods kun je verschillend denken. Belangrijk is dat iedereen in zijn gemoed ten volle verzekerd is. Je hoort nu geluiden dat de huidige maatregelen zoals afstand houden moeten blijven bestaan voor mensen die niet zijn ingeënt. Dat gaat wel heel ver, hoewel het voor mij wel uitmaakt of ik beperkt wordt in mijn vliegvakantie of in mijn zondagse kerkgang. Ik hoop dat iedereen de vrijheid houdt om zonder dwang een afgewogen keuze te maken voor of tegen een vaccinatie.”
„Nog te vroeg om te zeggen dat vaccin enige uitweg is uit coronacrisis”
Wie: Arianne Boer (30)
Woonplaats: Bergambacht
Functie: Thuiszorgverpleegkundige
„Ik werk al tien jaar als thuiszorgverpleegkundige in Schoonhoven, Zuid-Holland. Als team leveren we zorg aan zo’n dertig cliënten. Per week wisselt het wie ik zie. Soms wordt er iemand ontslagen uit het ziekenhuis en heeft hij of zij daarna thuis zes weken wondzorg nodig. Bij iemand anders ga ik langs om een injectie te geven. Bijzonder is dat ik tot nu toe nog niet bij iemand ben geweest met corona. Wel moest ik een paar keer volledig beschermd naar binnen bij een cliënt met een coronaverdenking. Maar telkens bleek de testuitslag negatief.
Eigenlijk onttrekt corona zich grotendeels aan mijn waarneming. In mijn team en in mijn directe omgeving ken ik weinig mensen die Covid-19 kregen. De meesten werden vrij snel beter, zonder heel erg ziek te worden of dat er een ziekenhuisopname nodig was. In april waren er in de verpleeghuizen in de omgeving wel besmettingen. Gelukkig herstelde een aantal bewoners daarvan, maar er stierven ook mensen aan de gevolgen van corona.
Op dit moment kun je de griepprik halen en vanuit de organisatie wordt het dringend aanbevolen om dat te doen. Ik heb dat tot nu toe nog nooit gedaan, omdat ik op mijn leeftijd de meerwaarde daarvan niet zie. Het zou een ander verhaal worden als ik voortdurend zou werken met cliënten die een zware longaandoening hebben. Ik neem mijn verantwoordelijkheid door vaak mijn handen te wassen en niet te gaan werken bij verkoudheid of als ik niet helemaal fit ben. Het merendeel van het team haalt een griepprik, maar respecteert mijn keuze om het niet te doen.
Mijn vaccinatiestandpunt heeft ook met mijn opvoeding te maken. Zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus zegt dat gezondheid en krankheid ons toekomen vanuit Gods hand. Mijn keuze om geen griepprik te halen, heb ik biddend genomen.
Over het coronavaccin wordt nog weinig gesproken op mijn werk. Ook de prik hiervoor zal ik niet halen. Andere christenen zullen biddend een andere keus maken en dat mag, denk ik.
Of dit een individualistische keus is en de pandemie nooit stopt als iedereen zo denkt? Ik vind niet dat iedereen mijn mening hoeft na te volgen. Over de vaccins die zijn aangekondigd is nog veel onduidelijkheid. Bijvoorbeeld hoe effectief ze zijn en hoe het zit met de bijwerkingen op lange termijn. Het is nog te vroeg om te zeggen of een vaccin de enige uitweg is uit de coronacrisis. Ons gedrag zal daarnaast belangrijk blijven. Covid-19 overkomt ons ook niet zomaar. Als land waren we vroeger godsdienstig, maar nu staan we zonden als abortus en euthanasie toe. We hebben daaraan allemaal schuld. Wij moeten God onze zonden belijden en bidden of Hij het virus van ons wegneemt.
Ik vind niet dat ik anderen in gevaar breng als ik me niet laat vaccineren. Ik houd me aan de maatregelen. Ook denk ik dat vaker testen de risico’s verder kan verkleinen. Een nieuwe zelftest die je aan het begin van elke werkdag kunt afnemen, is ook een mooie oplossing. Maar niet alles is te voorkomen. Mijn eigen verantwoordelijkheid is onderworpen aan Gods voorzienigheid.
Als inenten min of meer verplicht wordt, zal ik alle argumenten opnieuw wegen. Maar ik denk dat zo’n plicht voor veel mensen averechts zal werken.”