De commissie die onderzoek doet naar de affaire met de kinderopvangtoeslag hoorde Uijlenbroek vrijdag over zijn rol in die zaak. Uijlenbroek stond onder ede, en vertelde over de Belastingdienst die hij in 2017 aantrof. De dienst verkeerde in crisis, en de focus op het snel en zonder al te veel mankracht uitvoeren van processen zorgde ervoor dat de rechtsstatelijkheid in het geding kwam, aldus de topambtenaar. Dat gold voor zowel de afdeling Toeslagen als erbuiten.

Anders dan veel van zijn oud-collega’s, zei Uijlenbroek dat er niet veelvuldig aan de bel is getrokken over de ‘alles-of-niets-regels’ die ouders soms in grote geldproblemen stortte. „Ik had ook buikpijn hoor!” aldus Uijlenbroek, verwijzend naar de uitspraken van Financiën-ambtenaren die eerder deze week moesten getuigen. „Er was een soort ‘acceptatie’ dat het dan zo maar moest”, stelde hij. „Niemand heeft tegen mij gezegd: Jaap, hier moeten we wat aan doen.”

Uijlenbroek uitte verder zijn onvrede over hoe er is omgegaan met de crisisaanpak van Financiën die werd aangekondigd nadat het ministerie een „draai” had gemaakt, en de eerste ouders in de toeslagenaffaire gelijk gaf. Hij werd op een zijspoor gezet, vond hij. Uit interne stukken blijkt dat hij sprak van een „ondergraving van zijn positie”.

Over de opstelling van het kabinet is hij ook niet bepaald tevreden. De manier waarop nu de compensatie voor getroffen ouders wordt geregeld had het kabinet al veel eerder kunnen bedenken, stelde Uijlenbroek. De topambtenaar vertrok in de tijd dat minister Wopke Hoekstra een forse reorganisatie in gang zette bij de dienst. Inmiddels heeft het kabinet zelfs aangifte gedaan tegen de fiscus. „Dit heeft de dienst stukgemaakt”, zei hij over deze gang van zaken. „We zijn weer terug bij af.”