Expert: Beveiliging Franse kerken onvoldoende
Antireligieuze handelingen in Frankrijk zijn het vaakst tegen christenen gericht, aldus Dumont. „Het ministerie van Binnenlandse Zaken registreerde vorig jaar 154 anti-islamitische acties, 687 antisemitische acties en 1052 antichristelijke acties. Omgerekend gaat het om bijna drie antichristelijke acties per dag.” Bij zulke „acties” worden bijvoorbeeld graven of meubelstukken vernield.
„Daders zijn vaak militante activisten uit antiklerikale of anarchistische hoek. Zoals de vrouwen van actiegroep ”Femen”, die in 2013 met ontbloot bovenlijf de Notre-Dame in Parijs binnenliepen en daar een klok luidden.
Ook zijn er mensen die willen dat kerken niet langer een plaats zijn waar de christelijke eredienst plaatsheeft. Ian Brossat, lid van de Communistische Partij en locoburgemeester van Parijs, heeft de wens uitgesproken dat de Sacré-Coeur –de belangrijkste toeristische trekpleister in Frankrijk na de Notre-Dame in Parijs– wordt omgevormd tot een ”ruimte van solidariteit”.”
Expert: Franse kerken beter beveiligen
Na de aanslag op 29 oktober in Nice besloot de Franse overheid dat kerken extra beveiligd moesten worden. Twee dagen later ging het mis in Lyon. „Het is het verschil tussen woorden en daden.”
Veiligheidsexpert Albéric Dumont, oprichter en voorzitter van de Groupe Ultreïa, die gespecialiseerd is in het beschermen van „gevoelige plaatsen”, noemt het moeilijk te accepteren dat een Grieks-orthodoxe priester in Lyon relatief kort na de aanslag in Nice bij zijn kerk kon worden aangevallen met een geweer. „Dat gebeurde in de derde stad van Frankrijk! Al had de agressor niet helemaal dezelfde motieven als die in Nice, toch laten de feiten een duidelijk falen zien van de beveiliging.”
Het beveiligen van kerkgebouwen is een belangrijk aspecten van het werk van Dumont. Hij geeft adviezen over en werkt mee aan de bescherming van bekende personen, scholen, ambassades en evenementen. Dumont is van mening dat de staat in de bescherming van Franse burgers tegen terroristische dreigingen „op ongehoorde wijze tekortschiet.”
Wat kan de regering doen om de veiligheid van kerken te vergroten?
„Frankrijk heeft een zeer rijk cultureel landschap, vooral gekenmerkt door christelijk erfgoed. Er zijn ruim 40.000 kerken. Het is zeer moeilijk om die allemaal op dezelfde manier te beveiligen. Evenwel constateren we een zeker gebrek in de bescherming van gebouwen die in grotere mate bedreigd worden of drukbezocht zijn. Bepaalde bekende bedehuizen in Parijs worden niet dagelijks door speciale politie-eenheden beschermd en staan er vaak alleen voor om bedreigingen het hoofd te bieden.
De aanslag in Nice was een grote schok voor de minister van Binnenlandse Zaken en Eredienst. We kunnen de extra maatregelen voor de bescherming van religieuze plaatsen, die 1 november zijn ingevoerd, alleen maar toejuichen. We vrezen dat die van korte duur is, al zijn er aankondigingen gedaan voor de lange termijn. We wachten de invulling daarvan af.”
Op Twitter schreef u dat jihadisten bepaalde kerken in het vizier hebben. Om hoeveel kerken gaat het?
„Daesh (zoals terreurgroep Islamitische Staat in Frankrijk genoemd wordt, RH) en al-Qaida richten zich via officieuze en officiële kanalen feitelijk tegen kerken in het algemeen en tegen ”symbolen van het christendom” in Frankrijk. Een rapport van de regering bevestigt dat. De bekendste religieuze plaatsen worden beveiligd door agenten of militairen, omdat die primaire doelwitten zijn. Maar je moet niet alleen kijken naar de symbolische gebouwen. De aanslag op pater Hamel in 2016 had plaats in Saint-Etienne-du-Rouvray, een dorp waarvan veel Fransen nog nooit hadden gehoord. Terroristen hebben niet alleen bekende plaatsen, maar de hele christelijke gemeenschap in het vizier.”
Wat kunnen kerken zelf doen?
„Ik raad hun aan regelmatig contact te hebben met de lokale autoriteiten over de tijden waarop er veel mensen in hun gebouwen aanwezig zijn. Het doel daarvan is om risico’s te verkleinen. Ook kunnen ze zich laten adviseren door specialisten.”
Er zijn mensen die zeggen dat de kerkdeuren maar op slot moeten.
„Daarmee zeg je in feite: we kunnen de kerken niet beschermen, dus moeten ze maar sluiten. Dat is hetzelfde als een heel land in lockdown houden omdat er een tekort is aan ziekenhuispersoneel. In mijn optiek is dit een gevaarlijke uitspraak: hiermee stel je terroristen in het gelijk. Ik weet dat de kerk zich hiertegen verzet: zij heeft de roeping om open te zijn voor iedereen, zonder onderscheid. De kerk verzet zich terecht tegen sluiting of beperkte openstelling vanwege angst of het tekortschieten van de staat. Alle christenen moeten zonder vrees de religieuze plaatsen kunnen bezoeken die hun dierbaar zijn.”
Dit is het tweede deel van een tweeluik over de veiligheid van kerken in Frankrijk. Hieronder deel 1.