Signaal kabinet: sterk én zwak horen erbij in coronacrisis
Het leek een persconferentie zonder spectaculair nieuws. Toch gaf het kabinet dinsdagavond wel degelijk twee belangrijke boodschappen af. Eén: Wij gaan jongeren niet voortrekken boven ouderen. Twee: Beste burgers, blijf ons vertrouwen. Luister naar ons, zoals wij naar u luisteren. Zelfs als u kritiek op ons hebt.
Zou het dinsdagavond, zoals journalisten en Kamerleden ’s middags al voorspelden, een persconferentie worden „zonder veel nieuws”? Tot op zekere hoogte kwam die voorzegging uit. Toch gaven premier Rutte en minister De Jonge (VWS) niet alleen maar een persconferentie omdat ze deze zomer nu eenmaal, op verzoek van de Tweede Kamer, een evaluatie van het coronabeleid hadden laten uitvoeren. En omdat ze het resultaat van wat een honderdtal deskundigen had ingebracht, nu eenmaal aan het volk moesten meedelen.
Nee, wie dinsdagavond goed luisterde, hoorde wel degelijk twee boodschappen die het kabinet burgers op het hart wil drukken:
1. Wij gaan jeugd niet voortrekken
Al sinds de boude uitspraken van Marianne Zwagerman en Jort Kelder over „dor hout” en „te dikke 80-plussers”, april dit jaar, speelt in de samenleving de vraag in hoeverre het coronabeleid gericht moet zijn op bescherming van ouderen en zwakkeren, of juist op het ruimte bieden aan min of mee coronabestendige jongeren. Die vraag wordt alleen maar urgenter naarmate de crisis langer duurt en de coronavijand –nu de IC’s niet meer vol liggen– voor met name jonge mensen, onzichtbaar en onwerkelijk wordt.
Hoe houden we de jeugd in het gareel? Moeten jongeren niet wat méér de ruimte krijgen en moeten kwetsbaren zich dan nóg maar wat sterker terugtrekken uit het openbare leven? Misschien moeten we voor de jeugd, deze winter, „iets leuks” verzinnen, opperde deze week Bruls, de voorzitter van het Veiligheidsberaad van de 25 veiligheidsregio’s.
„Goed idee”, zei De Jonge op de persconferentie. Maar bij die matte ondersteuning bleef het. Als het om concrete maatregelen gaat, trapt het kabinet juist op de rem. Discotheken en nachtclubs moeten –hoewel voor de zomer nog de verwachting heerste dat ze per 1 september misschien open zouden kunnen– hun deuren gesloten houden. „Het risico op nieuwe uitbraken is gewoon te groot”, aldus Rutte.
Wel nieuw beleid komt er voor verpleeghuizen. Maar dan niet zozeer strenger of inperkender. Voortaan gaat het kabinet in verpleeghuizen waar corona heerst wekelijks testen. Ook bewoners en personeelsleden die geen klachten hebben. Doel: de besmetting terugdringen en voorkomen dat de instellingen opnieuw voor bezoekers op slot zouden moeten. „Zo’n rigoureuze maatregel moet je niet meer willen”, aldus een besliste De Jonge.
Ouderen die maar wat moeten inschikken om de jeugd vrij baan te geven? Absoluut niet. „We doen dit samen en willen geen tweestromensamenleving.”
2. Vertrouw ons, wij horen u
De tweede boodschap van de persconferentie was gericht op het behoud van (of het terugwinnen van) de steun van de bevolking. Zoals bij elke crisis was het vertrouwen in het regeringsbeleid ook bij de Covid19-pandemie aanvankelijk groot: het bekende ”rally round the flag”-effect. Dat dit vertrouwen de laatste weken steeds meer daalde, daarvan is het kabinet zich voordurend terdege bewust.
Mede daarom het regeringsvoorstel om coronagedragsregels voortaan wekelijks per regio te gaan vaststellen. Door elk van de 25 veiligheidsregio’s elke week te voorzien van het predikaat ”waakzaam”, ”zorgelijk” of ”ernstig”, moeten burgers beter gaan begrijpen waarom en waar de regels aangescherpt of juist versoepeld worden. Want er móét draagvlak blijven onder ’t volk.
Juist daarom, benadrukte Rutte dinsdagavond, blijft het kabinet ook luisteren naar kritische en dissidente geluiden over zijn beleid. Daarom organiseert het ook een „digitale ontmoeting” over de coronaregels zodat „iedereen die vragen heeft” deze kan stellen. Daarom ook past de regering het beleid soms aan. En als bewindslieden fouten maken, zoals minister Grapperhaus van Justitie? „Dan geven we dat eerlijk toe. Niemand is heilig”, aldus Rutte.
De samenvatting van het grote kabinetsdoel? „Onszelf zo goed mogelijk beschermen tegen het virus en tegelijkertijd zo normaal mogelijk proberen te blijven leven.” Vertrouw daar nu maar op.