Politiek Den Haag reageert geschokt op onderzoek van Nieuwsuur en NRC naar salafistische onderwijsinstellingen in Nederland en wil maatregelen nemen. Het blijkt dat leerlingen een afkeer van de Nederlandse samenleving krijgen aangeleerd.
De regeringspartijen VVD en ChristenUnie (CU) willen dat de onderwijsinspectie voortaan in de gaten houdt of kinderen op salafistische weekendscholen niet wordt geleerd zich van de Nederlandse samenleving af te keren. Nu heeft de inspectie nog niets te zeggen over onderwijs dat buiten reguliere scholen plaatsvindt.
Nieuwsuur en NRC deden onderzoek naar tientallen salafistische of door het salafisme beïnvloedde onderwijscentra door het hele land. De onderzoekers beluisterden meer dan zeventig uur aan audio- en video-opnames, en bestudeerden de lesstof. Daaruit blijkt dat docenten de sharia, islamitische wetgeving, verheerlijken. Kinderen krijgen bijvoorbeeld te horen dat niet-moslims de doodstraf verdienen, meldden het actualiteitenprogramma en de krant dinsdag.
De kinderen wordt duidelijk gemaakt wie ‘vijanden’ of ‘ongelovigen’ zijn. Overspeligen, homoseksuelen en afvalligen verdienen de doodstraf. Bij een meerkeuzevraag konden de leerlingen bijvoorbeeld kiezen welke straf de juiste was: ”a. zweepslagen, b. stenigen, c. doden met een zwaard”. Zo’n duizend kinderen zouden er na schooltijd, dus buiten het reguliere onderwijs, en in het weekend bijlessen volgen.
VVD-leider Klaas Dijkhoff en zijn CU-collega Gert-Jan Segers zijn geschrokken van onderzoek. „De inspectie moet in het vervolg kunnen ingrijpen bij dit soort weekendscholen en ander informeel onderwijs”, zegt Dijkhoff. Om de inspectie deze bevoegdheid te geven, moet de wet worden gewijzigd. Partijgenoot Dennis Wiersma wil een debat met de verantwoordelijke ministers en krijgt bijval van coalitiepartner CDA en oppositiepartij SP. Ook de SGP toont zich geschokt.
Yassin Elforkani, hoofdimam van de Blauwe Moskee in Slotervaart, vindt de uitkomst van het onderzoek „schrikbarend.” Tegelijkertijd wil hij niet meedoen aan een „heksenjacht” tegen het salafisme. „Ook orthodoxe islam moet een plaats hebben.”
De imam ziet voor salafistische kringen een grote verantwoordelijkheid. Tegen dit gedachtegoed moeten salafistische moskeeën een duidelijk statement maken en „zulke figuren” geen les laten geven, aldus Elforkani.
Uit het vaak ontbreken van een „degelijke theologische opleiding” en het „zwart-wit denken” blijkt volgens hem de onbekwaamheid van de aan het onderzoek onderworpen imams. Vanwege de grote vraag naar sprekers krijgen zij toch een podium, aldus de imam.
De reactie vanuit de politiek kan hij wel plaatsen. „Alleen dat is weer zo’n repressieve uiting. Als je wilt ingrijpen in onderwijs, dan moet je het breder trekken. Met alleen de onderwijsinspectie los je het niet op.”
Wat is salafisme?
Het salafisme is een soennitische stroming binnen de islam. Het woord salafisme is afgeleid van het Arabische salaf, te vertalen als ”voorganger” of ”vroegere generatie”. Salafisten claimen dat ze de eerste drie generaties moslims zo nauwgezet mogelijk navolgen. Soennitische moslims zien deze voorouders vooral als een bron van inspiratie; salafisten zien hen als bron van imitatie. Salafisten kenmerken zich door hun letterlijke interpretatie en strikte naleving van de bronteksten. Naar schatting telt Nederland tussen de 30.000 en 50.000 salafisten, onderling vaak verdeeld.