Ging verpleeghuisarts Catharina A. (68) haar boekje te buiten toen ze in april 2016 euthanasie pleegde op een zwaar dementerende vrouw van 74 jaar? Die vraag stond maandag centraal tijdens een proefproces bij de rechtbank in Den Haag.
„Ik neem liever niet te snel de woorden ”hellend vlak” in de mond, maar in dit geval van euthanasie op een dementerende, volstrekt weerloze vrouw kan ik er niet omheen”, zei directeur Diederik van Dijk van de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV) maandagochtend. Hij is blij dat de rechter zich over de zaak buigt. „Ik hoop dat die een dam opwerpt tegen de uitdijende en liberalere euthanasiepraktijk. Mensen die nergens benul van hebben, kunnen worden doodgemaakt. De 74-jarige vrouw zou tegengestribbeld hebben. Wie zegt dat dat gebeurde omdat ze bang was voor de pijn van de prik? Misschien was het een laatste opflikkering: Ik wil geen euthanasie.”
Lijnrecht tegenover de NPV staat de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Voorzitter Agnes Wolbert betoogt in de Volkskrant dat een strafzaak tegen de verpleeghuisarts „betreurenswaardig en onnodig” is.
Waarschuwing
Het is uniek dat Justitie een arts vervolgt vanwege euthanasie wegens dementie. Eerder dit jaar legde het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg de voormalige verpleeghuisarts een waarschuwing op, een relatief lichte sanctie.
In hoeverre wilde de vrouw dat een arts echt euthanasie op haar uitvoerde? Feit is dat de 74-jarige vrouw in het verleden een euthanasieverklaring tekende. Toch schuilt er een adder onder het gras, geeft Justitie aan. „De patiënt gaf in het verpleeghuis wisselende signalen af. Op sommige momenten gaf ze juist aan dat ze niet dood wilde.” Het OM vindt dat de arts „nadrukkelijker” in gesprek had moeten gaan met de patiënt, al twijfelt Justitie niet aan haar „goede bedoelingen.” Het OM stelt dat de wet in dit soort zaken „geen duidelijkheid biedt.”
De dementerende vrouw liep kort voor haar dood geregeld zoekend en bonkend door het verpleeghuis, vloog soms personeel aan en dacht dat ze weer kleuterjuf was. De vrouw kreeg van de arts het rustgevende dormicum in haar koffie. Dat had onvoldoende effect. Ze kreeg een injectie, waarop ze vloekte. Ze knipperde met haar ogen, kwam even overeind en overleed, meldde de Telegraaf maandag.
Catharina A. zei maandag dat ze probeerde uit te zoeken of de vrouw nog steeds dood wilde. „Dat gaat wel erg ver”, zei de 74-jarige vrouw dan. Maar ze begreep het volgens A. niet echt meer. De 74-jarige vrouw was boos, verdrietig en zei dat ze dood wilde. „Ik ga hieraan kapot. Daar is de deur, ik kan me beter ophangen.” Een dochter van de vrouw staat achter de arts. „Dementie mag niet onderschat worden. Niemand mag een ander het recht ontzeggen aan die martelende ziekte te ontkomen.”
Onduidelijk
De christelijke ethicus Theo Boer zei in april in het Reformatorisch Dagblad een strafzaak toe te juichen. „Deze arts euthanaseerde een patiënte met gevorderde dementie achter haar rug om, op basis van een onduidelijke wilsverklaring en zonder enige bereidheid aandacht te schenken aan signalen dat zij misschien nog niet gedood wilde worden.”
