België heeft een geschiedenis van lange formaties en het lijkt erop dat het land met de uitslagen van zondag zijn naam op dit gebied zal hooghouden. „Nooit eerder in de geschiedenis lag de puzzel zo moeilijk”, schreef de Vlaamse krant De Standaard in een analyse onder de kop ”Federale formatie wordt nachtmerrie”.

Vlaanderen en Wallonië stemden namelijk zo verschillend dat de Waalse krant La Dernière Heure van ”Eén België, twee landen” sprak.

In Vlaanderen is het uiterst-rechtse Vlaams Belang de grote winnaar: de partij wordt er tweede. De Vlaams-nationalistische N-VA levert flink in, maar blijft de grootste. Al met al stemde bijna de helft van de Vlaamse kiezers op één van deze partijen en daarmee rechts-conservatief. Een andere gedoodverfde winnaar, Groen, won een paar zetels, maar de „groene golf” waarop de partij hoopte, bleef uit.

In Wallonië tekent zich een totaal ander beeld af: daar bleven de socialisten van PS de grootste, terwijl de groenen van Ecolo en de marxisten van PTB beide met forse winst uit de verkiezingen kwamen. Een ruime meerderheid stemde hiermee links tot uiterst-links.

Voor het federale parlement betekent dit stempatroon dat het Vlaams Belang de derde partij wordt, na de N-VA en de Waalse socialisten van PS. Op Europees vlak wordt de top-vier gevormd door de N-VA, het Vlaams Belang, de Vlaamse liberalen van de Open VLD en het christendemocratische CD&V.

Het Vlaams Belang is in jaren niet zo groot geweest: het verdriedubbelde ten opzichte van 2014. Analisten verklaren de winst uit de combinatie van een rechtse campagne op het gebied van migratie, maar juist een links programma op sociaal-economisch vlak. Zo pleit de partij voor een lage pensioenleeftijd en hoge pensioenen. „Vandaag is een zondag van hoop” zei voorzitter Tom Van Grieken.

Voor de formatie geldt dat niet, zeker ook omdat voor het Vlaams Belang vanouds een cordon sanitaire geldt, wat betekent dat partijen er niet mee willen samenwerken. De N-VA liet bij monde van Bart De Wever samenwerking echter open. „We hebben inhoudelijke raakvlakken, daar kan je niet naast kijken”, zei hij.

Los van de positie van het Vlaams Belang lijkt het echter haast onmogelijk een coalitie te vormen die in zowel Vlaanderen als Wallonië een meerderheid heeft. „De eerste speculaties over vervroegde verkiezingen steken al de kop op”, twitterde de Antwerpse politicoloog Dave Sinardet maandagmorgen.