„Ik zak in elkaar, lach me helemaal kapot en zie voor het eerst van mijn leven pas in wat drugs met je doen. Wauw”, beschrijft een lachgasgebruiker op internet zijn ervaringen. Hij vertelt hoe hij het spul uit een ballon „naarbinnen hees”, 15 seconden in zijn longen hield en in extase raakte. Tien keer binnen een uur. „Ik werd er heel euforisch van, echt gelukkig. Het tintelen is ook heerlijk!”

Ravage

Lachgas is in opmars. Steeds meer jongeren inhaleren het op bijvoorbeeld feesten. Even snel uit je dak gaan. In 2017 zei 9,4 procent van de scholieren tussen 12 en 16 jaar ooit lachgas te hebben gebruikt, in 2015 betrof het 7,8 procent. Dat blijkt uit de Nationale Drugsmonitor 2018. Ook onder studenten is lachgas gewild. In 2017 zei 28,7 procent van de mbo- en hbo-studenten het weleens te hebben gebruikt, in 2015 19,8 procent. Het legale middel valt sinds 2016 onder de Warenwet en dient ook als pijnstiller bij bijvoorbeeld de tandarts.

Is lachgas een onschuldig pepmiddel? Dat is maar de vraag. In Amsterdam raakten tijdens Koningsdag tientallen mensen onwel door lachgas. Ook in het verkeer leidt het middel tot problemen. Afgelopen weekend ontstond ophef over Lena, een bekendheid in kringen van reality-tv. Ze richtte met haar auto in Leeuwarden zondag een ravage aan en beschadigde zeker zes auto’s. Uit beelden zou blijken dat de vrouw lachgas gebruikte. Zelf ontkent Lena dat ze het spul achter het stuur inhaleerde.

Op een recent Telegraaf-filmpje is te zien dat een automobilist op de A6 richting Lemmer achter een man rijdt die lachgas zou inhaleren. „Hij slingert over de weg en rijdt boven de 150”, meldt de achtervolger aan de politie. Even later crasht de kennelijk inhalerende chauffeur. „Het gaat fout! Hij klapt vol op een ander auto!” schreeuwt de getuige, die een dashcam (videocamera) in zijn auto heeft.

Autoriteiten maken zich steeds meer zorgen over lachgas. In diverse gemeenten, zoals Alkmaar, is het spul verboden. Het Brabantse Veldhoven nam een verbod op lachgasgebruik op straat onlangs op in de algemene plaatselijke verordening. Lachgas kan gedrag veroorzaken dat „vergelijkbaar is met dronkenschap”, licht zegsvrouw Cindy Jacobs donderdag toe. „Denk aan roekeloosheid, luidruchtig gedrag, wegvallen van remmingen of zelfs tijdelijk bewustzijnsverlies.” Gebruikers veroorzaken troep. „Ampullen worden vaak achtergelaten in openbaar gebied.”

Brandwondencentra sloegen twee weken geleden alarm. Gebruikers beschikken ook over tankjes vanwaaruit het spul in een ballon wordt gespoten. Zo’n tankje kan ijskoud worden. „Jongeren komen binnen met bevriezingsverschijnselen”, zegt arts Ymke Lucas van het Brandwondencentrum van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam. „Ze vertellen dat ze hun wonden opliepen toen ze een tank tussen hun bovenbenen klemden om hun ballon bij te vullen. Doordat gebruikers in een roes terecht kunnen komen, komt hun pijngrens hoger te liggen. Pas later ontdekken ze hun wonden.”

Brandwondencentra in Rotterdam, Groningen en Beverwijk kregen afgelopen weken zeker zeventien slachtoffers met dit soort bevriezingsverschijnselen. „De verwondingen zijn vergelijkbaar met tweedegraads brandwonden. De huid sterft af. Vaak is een operatie nodig en slachtoffers houden er littekens aan over”, geeft Lucas aan.

Riskant

Lachgas in combinatie met grote hoeveelheden alcohol of andere verdovende middelen is „zeer gevaarlijk”, waarschuwt het Utrechtse Trimbos-instituut, een kenniscentrum op het terrein van ggz en middelengebruik, in een document uit 2018.

Hoewel onderzoek naar effecten van lachgas nog in de kinderschoenen staat, lijkt de schadelijkheid bij beperkt gebruik mee te vallen, zegt onderzoekster Laura Nijkamp van het Trimbos-instituut desgevraagd. Onder beperkt gebruikt verstaat ze minder dan tien ballonnen inademen, en dat maximaal eens per maand. Extreem gebruik, zoals tien dagen lang dagelijks twintig ballonnen, is zeker riskant. „Dat kan leiden tot een tekort aan vitamine B12. Daardoor kan neurologische schade ontstaan, zoals verlammingsverschijnselen.”