President Poetin heeft jarenlang gewerkt aan de uitbreiding van Russische invloed in Zuid-Amerika. Maar dat lijkt binnen een week tijd te verdwijnen.
Naar schatting van The Moscow Times investeerden de Russen de laatste tien jaar ruim twintig miljard euro in Venezuela. De invloed van Poetin in het land nam toe onder Nicolás Maduro en zijn voorganger Hugo Chavez (1999-2013). Toen de berichten over de crisis de afgelopen week binnenkwamen, briesten de hoogste Russische leiders van ongenoegen. De Russen waarschuwden de Amerikanen zich afzijdig te houden, en president Maduro verbrak de banden met de VS.
Volgens de Russische minister Lavrov van Buitenlandse Zaken liet de snelheid van de gebeurtenissen woensdag zien dat de crisis vanuit het buitenland werd georkestreerd. Landen als China, Turkije en Iran zijn het met Rusland eens en bekritiseren de VS voor hun poging de regering-Maduro uit de weg te ruimen.
Lavrov uitte hevige kritiek op de steun van de Verenigde Staten aan de Venezolaanse oppositieleider Juan Guaidó. Volgens het Russische staatsmediabedrijf Russia Today bestempelde Lavrov de Verenigde Staten als hypocriet: „De VS zijn paranoïde over de bemoeienis in hun eigen verkiezingen, hoewel ze daar geen bewijs voor hebben. Maar tegelijkertijd bemoeien ze zich wel met interne aangelegenheden in Venezuela.”
De kritiek van Rusland op de VS komt niet zomaar. President Poetin is de laatste jaren de grootste vriend geworden van de Venezolaanse regering. Met grote sommen geld voor de kwakkelende economie van Venezuela probeerde Rusland voet aan de grond te krijgen.
Door de leningen en investeringen is nu een groot deel van de Venezolaanse olievoorraad eigendom van Rusland. Dit gaat om ten minste vijf grote olievelden. Ook een aantal gasvelden mogen door Russische bedrijven worden aangeboord in de Caribische Zee.
Daarnaast is Venezuela voor Rusland van strategisch belang. Rusland gebruikt Venezuela nu net als Cuba in de jaren ’60 door de Sovjet-Unie werd gebruikt om tegenwicht te bieden tegen de Amerikaanse aanwezigheid. Hoewel het in Venezuela grondwettelijk is verboden om een permanente legerbasis toe te wijzen aan een buitenlandse mogendheid, kan Rusland er op tijdelijke basis goed terecht. Zo stuurde Rusland vorige maand twee nucleaire bommenwerpers naar het land.
Al die miljarden die de Russen in Venezuela hebben gepompt, hangen nu aan een zijden draadje. Dat zegt de Russische oppositieleider Aleksej Navalni die de gebeurtenissen van commentaar voorziet op Twitter: „Voor ons betekent de Venezolaanse revolutie dat 12 miljard dollar van ons geld, daar geïnvesteerd, zomaar verdwijnt. En dat terwijl in Kemerovo (regio in Rusland, WI) kinderen nog steeds omvallen van de honger.”
Toch zal Rusland niet snel al haar lijntjes met het Venezolaanse land verliezen. De kans is groot dat een nieuwe president Rusland net zo zal behandelen als zijn twee voorgangers. Een dergelijke belangrijke handelspartner is erg belangrijk.
Ook Russische media proberen de zorgen te sussen: „Ik zie geen reden tot zorg voor de toekomst van Russische investeringen in Venezuela. Ten eerste zijn de huidige projecten op een goede manier afgesproken. En ten tweede zijn ze door wetgevende organen van beide landen goedgekeurd. De financiële overeenkomsten met Caracas zijn niet afhankelijk van Maduro”, aldus de Russische ambassadeur in Venezuela in de Russische krant Kommersant.
Wie er ook president van Venezuala is of wordt, Moskou hoopt deze vooral pragmatisch omgaat met Rusland.