Ex-atheïst Peter Hitchens somber over lot Westen
De ene broer was fel atheïst, de andere vond de weg naar God terug. De gelovige Peter Hitchens was in gesprek met zijn broer Christopher, een van de bekendste radicale ”nieuwe atheïsten”. Maar het was „een dialoog met een dove”, zegt Peter.
Peter Hitchens (1951) is een Britse schrijver en journalist. Hij is columnist van The Mail on Sunday en was jarenlang correspondent in Moskou en Washington. Hitchens was enkele dagen in Nederland vanwege de presentatie van zijn boek ”Opstand tegen God” (uitg. De Blauwe Tijger).
Hitchens vertelt in de vorm van een biografie hoe hij de westerse samenleving zich fundamenteel van het christendom zag vervreemden. De val van het communisme in 1991 staat daarbij centraal. De opstand tegen God ten tijde van het communisme heeft zich voortgezet in de huidige tijd, waarin God in naam van mensenrechten en individuele vrijheid opnieuw bestreden wordt als het belangrijkste obstakel voor de menselijke vrijheid.
Peter groeide op in een omgeving waarin het christendom een formaliteit was. „Er zat geen hartstocht in, het was iets wat je respecteerde maar wat geen betekenis had in je leven. Zo werd ik een atheïst. Ik wilde, zoals zovelen van mijn generatiegenoten, onafhankelijk en vrij zijn. Maar niet zoals mijn broer Christopher die op zijn elfde jaar al stellig verkondigde dat er geen God is en dat het christendom op een leugen berustte.”
Zijn broer overleed in 2011. Het kwam niet meer goed tussen hen. Peter: „Ik had tien jaar geleden een publiek debat met hem in Amerika, maar het was een gesprek tussen doven. Onze relatie was noch goed noch slecht. Broers zijn niet altijd vrienden…”
Hoe Peter zelf tot geloof kwam? „Er is geen bijzonder moment aan te wijzen, maar ik ontdekte dat ik geen geciviliseerde volwassene kon zijn en tegelijk een atheïst. In Noord-Amerika en in het moderne Europa blijven miljoenen mensen teenagers. Je ziet het aan de recente optredens van de Rolling Stones: artiesten uit de jaren zestig die, evenals hun publiek, kinderen blijven, vol zelfbehagen en onrijpheid. Doe waar je plezier in hebt, is hun boodschap.”
De Engelse titel van zijn boek ”Opstand tegen God” bevat de term woede (rage). Hitchens: „Ik beschrijf de woede van een klein kind dat zijn zin niet krijgt en het gezag van zijn ouders niet accepteert en niet begrijpt.”
De golf van het atheïsme dateert al uit de Eerste Wereldoorlog, toen de kerken zich achter het oorlogsgeweld schaarden. „Oorlog is een van de gevaarlijkste vijanden voor het christendom, vooral als kerken die verdedigen. Richard Dawkins, de inspirator van de nieuwe atheïsten in Amerika, is een onbelangrijke figuur. Hij doet als een surfer niets anders dan meedeinen op de golf van het antireligieuze sentiment dat nu Amerika na honderd jaar in volle hevigheid treft. Jongeren verwerpen daar massaal hun christelijke opvoeding en streven naar één zaak: totale autonomie.”
Hitchens heeft weinig verwachting dat het nog goed komt met zijn land, Engeland. „Het is antichristelijk geworden, wat blijkt uit de acceptatie van abortus en de verwerping van het levenslange huwelijk, twee vitale punten die vanouds het christendom typeerden. Een verpleegkundige die met een patiënt bidt, krijgt geen enkele steun in de rechtspraak. Evangeliseren in mijn land heeft geen zin, het klimaat is er te vijandig voor. Je kunt wel iets uitstralen als een overtuigd christen, maar mensen moeten ook weten wat je doet. We leven nu in de meest onchristelijke samenleving sinds Babel.”