Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart kunnen er in het sociale domein grote verschillen tussen gemeenten ontstaan. In de ene gemeente zal het lukken om de veranderingen op het gebied van zorg, werk, jeugdhulp en regulier onderwijs op een integrale manier passend te maken. In andere gemeenten zal dit minder goed lukken, zodat kosten van zorg, uitkeringen en speciaal onderwijs gaan oplopen, terwijl de rijksbijdrage niet meestijgt. Door de financiële krapte die daardoor ontstaat, zullen de nodige innovaties in het sociale domein in deze gemeenten nog langer uitgesteld worden.

De coalitie Vanuit Autisme Bekeken rekent voor dat, bij elke euro die er wordt besteed aan de ondersteuning van een kwetsbare persoon, er 4 euro’s worden bespaard op hetzelfde en op andere terreinen binnen het sociale domein. Simpelweg omdat levens van mensen zich over meerdere beleidsterreinen uitstrekken.

De behoefte aan deskundige raadsleden met kennis en ervaring binnen het sociale domein is dan ook groot. Tegelijkertijd is het aantal kandidaat-raadsleden dat zich beschikbaar stelt voor de komende gemeenteraadsverkiezingen tot een historisch dieptepunt gedaald.

De geldelijke vergoeding is laag: bruto 4,83 euro per uur. De zestien tot twintig uren die wekelijks nodig zijn voor het raadswerk zijn vaak slecht te combineren met het werk en/of het moderne gezinsleven, waarin het tweeverdienerschap als de norm geldt.

Misschien ligt hier een unieke kans voor raadsleden die kwetsbaar zijn. Voor raadsleden die normaal gesproken niet op de kandidatenlijst zouden zijn gekomen.

Dossierkennis

Henri Mandemaker en Frank Reiber hebben beiden autisme. Dit maakte hen tijdens hun school- en werkperiode kwetsbaar. Ze hebben echter leren omgaan met hun kwetsbaarheid, waardoor ze nu qua belastbaarheid en draaglast goed in balans zijn.

Henri en Frank hebben vanwege hun situatie ‘slechts’ deeltijdbanen. Henri als fondsenwerver bij de Nederlandse Vereniging van Autisme, Frank als verkoopmedewerker bij de Dekamarkt.

Henri is op dit moment tevens raadslid voor de Socialistische Partij in Tilburg. Hij heeft zich voor de komende verkiezingen opnieuw beschikbaar gesteld. Frank is bestuurssecretaris bij D66 in Heerhugowaard en kandideert zich voor de tweede maal. Bij de vorige verkiezingen had hij slechts 22 stemmen te weinig voor een raadszetel.

Beiden staan op een verkiesbare plaats. Ze zijn sterk in voorbereidend uitzoekwerk en hebben een flinke dossierkennis op hun eigen expertisegebied, economie respectievelijk recht. Spreken in het openbaar is voor hen geen probleem, zolang een raadsvergadering gestructureerd verloopt.

Minder sterk zijn beide heren in het onderhouden van een groot informeel netwerk. Dat zich uit in een privéleven met weinig vrienden en zonder gezinsleven. Henri: „Mijn persoonlijke leven raakt door mijn drukke bezigheden aardig ondergesneeuwd.”

Ervaringsdeskundigen

Wat Henri en Frank op dit moment voor het raadslidmaatschap ook uitermate geschikt maakt, is dat ze de gelegenheid hebben om als rechtstreeks betrokkenen mee te bouwen aan het vernieuwde sociale domein. Beide kandidaten ondervonden de gebrekkige samenwerking op het gebied van zorg, onderwijs en werk aan den lijve. Door de inzet van ervaringsdeskundigen in de raad verandert ”praten over” in ”praten vanuit”.

Het komt de geloofwaardigheid van de politiek zeer ten goede wanneer kwetsbare burgers op terreinen die er voor hen echt toe doen, worden vertegenwoordigd door lotgenoten. Bovendien kunnen Henri en Frank als ervaringsdeskundige goed aangeven wat bij de uitvoering van beleid werkt en wat niet werkt voor een bepaalde doelgroep.

Door het opnemen van meer ervaringsdeskundigheid in de gemeenteraad krijgt deze niet alleen de beschikking over een gevarieerder palet aan kwaliteiten. Er wordt ook kwetsbaarheid aan de raad toegevoegd. Die kwetsbaarheid is in de samenleving in ruime mate aanwezig, ook al verwacht de gemeentelijke overheid momenteel juist van haar burgers een toenemende zelfredzaamheid op het gebied van gezondheid, werk en financiën.

„Weten is nog geen doen”, stelde echter de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR): kwetsbare burgers lopen snel tegen hun grenzen aan als het gaat om redzaamheid.

Raadsleden die zelf met kwetsbaarheid te stellen hebben, kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan een realistische kijk op de werkzaamheid van voorgenomen beleid. Door als kundig raadslid kaders te stellen en te controleren. En door als raadslid met ervaring lotgenoten te vertegenwoordigen.

De auteur werkt als freelancer voor de Coalitie Vanuit Autisme Bekeken (VAB) en heeft zelf autisme.