Van Kooten is benoemd als de nieuwe Lady Margaret’s professor of Divinity in Cambridge, zo maakte de universiteit van Cambridge woensdag bekend. De Lady Margaret’s chair is de oudste leerstoel van de universiteit, in 1502 gesticht door Lady Margaret, de grootmoeder van koning Hendrik VIII.

De Nederlandse christenhumanist Desiderius Erasmus was een van de eersten die de leerstoel bezette. Maar hij was tot op heden tegelijk ook de laatste Nederlander. „Dit voelt heel curieus en apart aan”, zegt de Groninger hoogleraar in een reactie.

Geurt Henk van Kooten (1969) studeerde in Leiden, Durham en Oxford, en is momenteel hoogleraar Nieuwe Testament en vroeg christendom aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).

Van Kooten was al in het academisch jaar 2013/2014 voor studieverlof in Cambridge. „We zijn toen als gezin een jaar in Cambridge geweest. Dat maakt de verhuizing straks in september gemakkelijk. Ik neem met nostalgie en weemoed afscheid van Groningen. Ik heb het naar mijn zin gehad, maar zie deze nieuwe baan op dit internationale knooppunt van theologische wetenschappers als een unieke kans.”

Specialisme

Het specialisme van Van Kooten is het ontstaan van het christendom in de Grieks-Romeinse wereld. Hij kan dat vakgebied goed oppakken in Cambridge, gezien de omschrijving van zijn leerstoel.

Van Kooten publiceerde studies over de kosmologie en de antropologie van Paulus in de Grieks-Romeinse wereld en de interpretatie van Paulus in de moderne filosofie. In het Nederlandse taalgebied verscheen er een bewerking van zijn dissertatie, ”Paulus en de kosmos. Het vroege christendom te midden van de andere Grieks-Romeinse filosofie” (2002). Zijn lopende projecten betreffen de politieke filosofie van Paulus en het evangelie van Johannes tussen Griekse filosofie en mythologie.

De Lady Margaret’s leerstoel heeft twee afdelingen, een in Oxford en een in Cambridge. „Die van Oxford is gewijd aan kerkgeschiedenis. Een van de laatste bekleders daar was Rowan Williams, de latere aartsbisschop van de Anglicaanse Kerk. Die van Cambridge is gewijd aan het Nieuwe Testament. Het is de bedoeling dat ik samenwerk in een team van vijf nieuwtestamentici.”

Een van de voorwaarden van de nieuwe functie is dat het onderzoek van het Nieuwe Testament gerelateerd wordt aan de studie van de klassieke oudheid en de antieke filosofie, een specialiteit van Van Kooten. De hoogleraar heeft op dit gebied ook de serie ”Antieke filosofie & religie” bij uitgeverij Brill opgericht.

Erasmus is vertegenwoordiger van het humanisme. Is er op de nieuwe leerstoel ook ruimte voor een expliciet christelijke vraagstelling?

„Erasmus wordt momenteel geannexeerd door het secularisme, wat volkomen onterecht is. Hij is vertegenwoordiger van het Bijbels humanisme dat met name in de zestiende eeuw opgang maakte. Het mooie is dat de leerstoel in Cambridge Evangelie en cultuur niet als een tegenstelling ziet. Daarmee biedt hij tegenwicht aan het verlichtingsdenken, dat uitgaat van een tegenstelling. Paulus sloot aan bij de stoïcijnen, maar niet bij de epicureërs. Een van mijn opdrachten is de relatie tussen het Nieuwe Testament en de antieke filosofie en cultuur verder te doordenken, iets wat ook relevant is voor het wereldchristendom in de 21e eeuw.”