In Canada komt ds. Brugge, predikant van de gereformeerde gemeente in Doetinchem, voor het eerst in aanraking met Halloween. Daar was hij van 2015 tot 2019 predikant van de Netherlands reformed congregation in Lethbridge. „In de Verenigde Staten is het feest al tientallen jaren enorm populair. In winkelcentra hangen posters van monsters, mensen verkleden zich in een zwart pak met een skelet erop, doen slagtanden in hun mond en plaatsen een plastic grafsteen in de tuin.”

Winkels en bedrijven buiten het feest commercieel uit. „Elke winkel versiert zijn etalage met griezelige attributen. Bakkers bakken Halloweentaarten. De uitgaven voor Halloween stegen in de Verenigde Staten van 3,3 miljard in 2005 naar 8,8 miljard dollar in 2019.”

Ook in Nederland groeit de populariteit van Halloween, signaleert de predikant. Een reden waarom hij ”Halloween. Een duister feest” schreef. Het boek verscheen deze maand bij uitgeverij de Banier. „Het feest wordt niet meer alleen in rooms-katholieke gebieden gevierd, maar in heel Nederland. Supermarkten adverteren met versierde pompoenen en griezelsnoep. Tal van sociale media en websites kondigen activiteiten aan. Zelfs premier Rutte noemde het feest in de persconferentie van afgelopen dinsdag.”

Halloween vult een spirituele leegte op, verklaart ds. Brugge de toegenomen aandacht. „De christelijke invloed in de samenleving is afgenomen. Nederlanders hebben geen gezamenlijke moraal meer waarop ze elkaar kunnen aanspreken. Hoewel het feest dit jaar minder uitbundig zal worden gevierd, er is een voedingsbodem voor.”

Hij ziet het feest als een moderne variant van het heidendom. „De Kelten begonnen hun nieuwjaar op 1 november. Ze geloofden dat op 31 oktober de deur tussen mensen en geesten werd opengezet. De doden konden zich dan onder de levenden begeven. Sommige Kelten droegen griezelige kostuums zodat ronddolende geesten ze zouden aanzien voor een van hen en hen met rust zouden laten. Anderen legden snoepgoed voor de geesten neer om ze gunstig te stemmen. Veel gebruiken bij Halloween zijn hierop geënt.”

De vroege christelijke kerk probeerde de heidense feesten uit te roeien, door Allerheiligen en Allerzielen ervoor in de plaats te stellen. Op 1 november (Allerheiligen) vereren de rooms-katholieken in één viering alle bekende en onbekende heiligen. Met name zij die als martelaar zijn gestorven. Op 2 november (Allerzielen) bidden rooms-katholieken voor de doden met als doel deze te verlossen uit het vagevuur. De voorbereidingen voor beide feesten vinden vaak plaats op Allerheiligenavond, in het Engels: ”All Hallow’s Eve”, Halloween. Sinds de Reformatie in de zestiende eeuw heeft Halloween zich als wereldlijk feest in Engeland, en later in Amerika, verder ontwikkeld. Op 31 oktober verkleden kinderen zich en bellen als het donker wordt aan bij huizen in de buurt die versierd zijn met pompoenen en lichtjes, en roepen ”trick or treat”, waarbij de keuze wordt gegeven tussen een plagerijtje uithalen of iets lekkers (meestal snoep) krijgen.

Het bezwaar van ds. Brugge omvat echter meer dan de heidense wortels van het feest. „Met Halloween flirten mensen met de dood en de geestenwereld. De dood wordt neergezet als spannend, geheimzinnig. Het besef dat hij de straf op de zonde is en dat er een eeuwigheid wacht, is verdwenen.”

Hij aarzelt dan ook niet om Halloween een occult feest te noemen. „Halloween heeft alles te maken met het spiritisme en de geestenwereld. Het feest wordt gebruikt door satan om mensen los te weken van God en Zijn Woord en ze onder zijn invloed te brengen. Halloween is beslist geen onschuldige flirt met de dood, maar een duistere macht.”

Met het boek wil de predikant christenen informeren over en waarschuwen voor Halloween. „Als christenen doorzien wat de grondslag is van Halloween zullen ze het niet gauw afdoen als een onschuldig en ridicuul kinderfeest of uit nieuwsgierigheid meedoen. De spiritualiteit die verweven is met Halloween staat haaks op Gods Woord.”

Het groeiende aanbod van evangelisatiemateriaal over Halloween juicht hij toe. „Betweterigheid maakt niet jaloers, maar het duidelijk getuigenis de Zaligmaker toe te behoren en voor Hem te leven, maakt indruk op mensen. Deze God is in Christus geen God van de dood, maar van het leven. Laten we ons niet schamen voor deze boodschap.”

Halloweenfolder voor kind en volwassene

Speciaal voor Halloween heeft het deputaatschap evangelisatie van de Gereformeerde Gemeenten twee folders gemaakt om volwassenen en kinderen erop te wijzen dat „het griezelfeest niet zo onschuldig is als veelal wordt gedacht.” De folder ”Halloween” is gericht op volwassenen, ”Hellolight” is gericht op kinderen.

Stichting Evangeliestek komt met een flyer voor kerkelijke kinderen. Daarin wordt ingegaan op wat Halloween is en wat de Bijbel hierover zegt. Verder is er een flyer voor niet-kerkelijke kinderen voor gebruik in het kinderevangelisatiewerk. Bij beide flyers zit een knutselwerkje.

Ark Mission heeft haar project Light in the night vernieuwd en uitgebreid om kerken, scholen en gezinnen handvatten te geven om met kinderen in gesprek te gaan over Halloween. Directeur Jolanda Abspoel: „Het besef dat Halloween geen onschuldig griezelfeestje is, wordt groter.”