Het amendement is voor religieuze minderheden in het land met elf tijdzones reden tot zorg. De wijziging verplicht buitenlandse voorgangers een Russische opleiding te volgen. Daarnaast moeten deze predikers zich registreren bij de Russische staat voordat ze hun boodschap mogen uitdragen.

Deze wet stuit bij minderheden op weerstand, omdat volgens hen de vrijheid van godsdienst in het gedrang komt. „Dit is inmenging in de aangelegenheden van de kerk. Religieuze organisaties moeten zelf kunnen bepalen wie er mag prediken, dit mag je niet aan ambtenaren overlaten”, zegt Sergej Rjachovski, leider van de grootste vereniging van Russische pinksterkerken tegen Russische media.

Extremistisch

Toch zijn niet alle christenen direct bezorgd over deze wetgeving. Volgens Filip Uijl van de stichting Friedensstimme is dit slechts een kleine aanpassing. „De meeste voorgangers zijn Russisch, zij ondervinden hier geen gevolgen van.”

Uijl vermoedt dat het amendement vooral gericht is op radicale groeperingen. „Rusland kent veel extremistisch geweld. Daarom kan de overheid dit amendement gebruiken als instrument om haatpredikers te weren.”

Uijl herkent de nieuwe maatregel wel als een volgende stap in een reeks van toenemende beperkingen voor minderheden. „De Russische staat is al langer bezig om beperkende wetten door te voeren. Zo mogen christenen nog wel in kerken samenkomen die bij de staat geregistreerd zijn, maar is het verboden om mensen thuis uit te nodigen voor bijvoorbeeld een Bijbelstudie. Daarnaast is het verboden om in het openbaar te evangeliseren.”

De Doema, het Russische parlement, beperkt de laatste jaren steeds meer religieuze minderheden in hun doen en laten. Zo verbood het Hooggerechtshof in 2017 de Jehovah’s Getuigen, omdat dit een „extremistische organisatie” zou zijn. Volgens Uijl komt dit door de band die Jehovah’s Getuigen hebben met de Verenigde Staten en hun weigering om te dienen in het leger. Dit past niet in het straatje van de staat en de invloedrijke Russisch-Orthodoxe Kerk.

Concurrentie

Uijl stelt dat de Russisch-Orthodoxe Kerk een belangrijke factor is in het beleid van het Kremlin. „De kerk heeft een sterke lobby in de Russische politiek en daarnaast komen de normen en waarden van de kerk erg overeen met die van het Kremlin. Beide partijen hebben nationalisme hoog in het vaandel staan en zien patriottisme als een belangrijk onderdeel van de Russische samenleving.”

De Russisch-Orthodoxe Kerk ziet daarnaast vooral concurrentie van de verschillende religies. Waar extremistische moslims volgens het Kremlin vooral de staatsveiligheid bedreigen, zijn protestantse christenen een gevaar voor de kerk. Uijl: „We zien mensen uit de Orthodoxe Kerk zich bekeren tot het protestantse geloof.”

Hoewel de Russisch-Orthodoxe Kerk eigenlijk alleen staat in haar strijd tegen religieuze groepen, is er volgens Uijl weinig samenwerking tussen deze minderheden. „Het is niet zo dat minderheden de handen ineen slaan om samen tegen de Orthodoxe Kerk in te gaan, de meeste groepen leven behoorlijk langs elkaar heen.”

Waardering

Hoewel deze minderheden grotendeels in vrede samenleven, is het volgens Uijl niet altijd pais en vree. Met name christenen in Zuid-Rusland, waar de meerderheid moslim is, hebben te maken met geweld en discriminatie. „Het zijn vaak familieleden die het niet kunnen waarderen als mensen vanuit de islam zich bekeren tot het christendom. Zij leggen veel druk op bekeerlingen om hun geloof af te zweren en terug te keren naar de islam”, aldus Uijl.

Hoewel christenen het nu nog relatief goed hebben in Rusland, is de toename van beperkende wetgeving tegen minderheden volgens Uijl wel reden tot bezorgdheid. „Het is gelukkig nog niet zo erg als in het Sovjettijdperk, waar mensen soms jarenlang achter de tralies verdwenen. Christenen vrezen wel voor toenemende vervolgingen.”