Allemaal kijken ze graag over de landsgrenzen. Met belangstelling volgen ze de strijd om het Amerikaanse presidentschap. Democraat Joe Biden neemt het op tegen de Republikein Donald Trump. Een nek-aan-nekrace die op 3 november tot een ontknoping komt. Moet Trump opnieuw vier jaar de scepter in het Witte Huis zwaaien?

Lees ook

Tijs van den Brink: Amerikaanse christen maakt niet zo’n punt van gescheld Trump

Heel graag, zeggen Jesse Eek (30) en Bart van der Tang (28).

Biden is beter, vinden Martine Würsten (22) en Wouter Jan de Graaf (25).

Aan de hand van stellingen gaan de vier jonge christenen in debat over Trump.

1 Trumps gedrag op seksueel gebied, zijn onbesuisdheid en egotripperij schaden het aanzien van het ambt van president van de VS.

Martine: „Hoe geloofwaardig ben je als president met een conservatief christelijke agenda wanneer 26 vrouwen je beschuldigen van seksueel wangedrag?”

Bart: „Ik praat onchristelijk gedrag niet goed. Maar Trump staat, helaas, wel in een lange rij van presidenten die in verband worden gebracht met seksuele misdragingen. Verder denk ik dat Trump vaak verkeerd wordt begrepen. Wat velen zien als onbesuisd, is voor Trump het afgaan op zijn instinct. Ik vind dat wel verfrissend. Toen Trump begin dit jaar in Bagdad de Iraanse generaal Soleimani liet opblazen, hield de wereld de adem in. Maar het bleek erg mee te vallen met wraakacties van Iran tegen Amerika.”

Wouter Jan: „Ik geef er de voorkeur aan mijn keuze te laten bepalen door iemands beleid. Dus ik wil niet te veel letten op de persoon van de kandidaat.”

2 Trump pakt de coronacrisis voortvarend aan.

Martine: „Trump pakt de coronacrisis allesbehalve voortvarend aan. Ik schrok van verhalen over massagraven in New York. De meeste coronaslachtoffers zijn zwart en arm, dicht op elkaar wonend in achterstandswijken. Trump probeert Obamacare, een zorgverzekering voor alle Amerikanen, van tafel te krijgen. De coronaslachtoffers die het hardst zorg nodig hebben, helpt hij niet. De armsten met corona en zonder zorgverzekering sterven bij wijze van spreken op de drempel van het ziekenhuis. Trump toont op dat punt niet veel naastenliefde en barmhartigheid. Biden wil Obamacare wél behouden en heeft veel meer oog voor de medemens in nood. Armen helpen is een Bijbelse taak.”

Wouter Jan: „In het voorjaar zei Trump: „Eind april is de pandemie voorbij. Er vallen niet meer dan 100.000 doden.” Inmiddels is de VS de 200.000 doden gepasseerd. De focus van Trump ligt puur en alleen bij de economie. Die wil hij beschermen. Die houding baart mij zorgen. Biden had, in samenwerking met Obama, een plan klaarliggen om een pandemie te bestrijden. Trump heeft daar maling aan.”

Jesse: „Ik vraag me af of Biden de crisis beter zou hebben aangepakt. Trump heeft al vrij snel vliegverkeer uit China stilgelegd. Om te voorkomen dat het virus zou overslaan naar Amerika. Bedenk ook dat de grootste coronahaarden zich bevinden in Amerikaanse staten waar de Democraten aan het roer staan. Denk aan New York en Californië.”

Bart: „De aanpak van de crisis ligt in Amerika erg complex. Door de federale staatsinrichting bepalen de afzonderlijke staten grotendeels hun eigen beleid. Bovendien is het land zeer verdeeld en die verdeeldheid was er al voordat Trump aan de macht kwam. Trumps mogelijkheden zijn dus beperkt. Kijk je naar de cijfers, dan doet hij het in vergelijking met andere landen echt niet zo gek.”

Martine: „Hoe complex het Amerikaanse staatsbestel ook is, je mag van een president meer actie verwachten. Hij heeft het recht om wetsvoorstellen in te dienen en zijn veto uit te spreken. Het verbaasde me dat onlangs werd onthuld dat Trump al aan het begin van 2020 wist hoe gevaarlijk het virus was en dat hij dat gevaar wekenlang heeft verzwegen.”

Jesse: „Hij wilde geen paniek zaaien. De Amerikaanse bevolking kon trouwens vroeg in 2020 al wel weten wat er op haar af zou komen. In China en Europa deden zich immers corona-uitbraken voor.”

Martine: „Je hebt als president toch een informatieplicht? Je houdt je burgers toch niet dom?”

Jesse: „Het echte probleem ligt in China. Dat land zette de wereld op het verkeerde been. Daar werd artsen die de noodklok wilden luiden over het virus, de mond gesnoerd.”

Bart: „Soms is het ingewikkeld om de juiste timing te kiezen en de beste beslissingen te nemen. Dat zie je ook in Nederland. Er was heel wat discussie voordat in ons land in het voorjaar de scholen op slot gingen.”

3 Nadat de zwarte Amerikaan George Floyd in mei door politiegeweld om het leven kwam, gooide Trump olie op het vuur.

Jesse: „Het tegenovergestelde is waar. Black Lives Matter gooit olie op het vuur. Activisten van die antiracismebeweging plunderen binnensteden, stichten branden en richten vernielingen aan. Daartegenover zegt Trump dat hij de president van ”law en order” is. Heel goed dat hij de wet en de orde wil handhaven. Als er wetteloosheid heerst in de straten, kun je niet samenleven.”

Bart: „Trump heeft terecht zijn afschuw uitgesproken over de dood van George Floyd. Hij heeft terecht politiehervormingen aangekondigd. We kunnen er niet omheen dat nogal wat politieagenten zwarten discrimineren. Racisme is nooit goed te praten. Maar dat probleem los je niet op door ramen in te gooien. Black Lives Matter is een ronduit revolutionaire, antichristelijke beweging. Dat Trump relschoppers van die organisatie aanpakt, vind ik volkomen terecht. Op de Republikeinse conventie vertelde de zwarte Republikeinse senator Tim Scott dat hij gewerkt had om iets te bereiken in zijn leven. Wat een verademing, wat een inspirerend verhaal. Stop met protesteren, ga aan het werk.”

Wouter Jan: „Ik ben het ermee eens dat extreemlinkse anarchisten die aan het rellen zijn, hard moeten worden aangepakt. Maar ik vind het kwalijk dat Trumps aanhangers iedereen die zich verwant weet met Black Lives Matter op één hoop gooien. Veel zwarte demonstranten zijn niet gewelddadig. Ze laten zich horen omdat ze zich gediscrimineerd voelen en vinden dat hun leven ertoe doet.”

Martine: „Ik ben het eens met de stelling dat Trump olie op het vuur gooit. Hij twittert vaak superactivistische teksten en beschimpt bijvoorbeeld Democratische burgemeesters. Zo ontstaat er geen law en order, maar chaos. Zelfs toen in augustus een 17-jarige Trumpaanhanger in de Amerikaanse stad Kenosha twee betogers doodschoot, gaf Trump de Democraten daarvan de schuld.”

Wouter Jan: „Ik hoor van Trump geen verzoenende woorden.”

Jesse: „Er heerste wekenlang complete anarchie en chaos in sommige Democratische steden. Die bewapende jongen in Kenosha werd belaagd door relschoppers. Hij schoot niet willekeurig mensen neer. Hij wilde winkeliers beschermen.”

Martine: „Maar dat is nog geen reden om twee mensen dood te schieten.”

4 Met Trump zijn christenen op medisch-ethisch terrein beter af dan met Biden.

Wouter Jan: „Ik ben het grotendeels eens met die stelling. Maar thema’s als abortus en euthanasie zijn voor mij niet doorslaggevend voor het bepalen van mijn keus voor een president. Al vind ik dit wel een ontzettend moeilijk punt. Want op medisch-ethische dossiers voel ik me thuis bij de Republikeinen. Als het mogelijk zou zijn, zou ik voor Biden als president stemmen, maar zou ik Republikeinen kiezen in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.”

Bart: „Trump hield zich afgelopen vier jaar aan alle beloftes aan zijn conservatieve achterban. De subsidiekraan voor de abortusbeweging is dichtgedraaid. Hij benoemde meer dan 200 conservatieve rechters. Hij was aanwezig bij de Mars voor het Leven. Religie krijgt alle ruimte, ook in het publieke domein. Trump vroeg bij zijn bezoek aan Kenosha een zwarte predikant tijdens een meeting een gebed te doen. Wat een verademing. In de persconferenties van Rutte en de coronatoespraak van koning Willem-Alexander speelde religie eigenlijk geen rol. Een Amerikaanse pro-abortusorganisatie noemde Trump de slechtste president ooit. Volgens mij kan hij zich geen beter compliment wensen.”

Martine: „Ik ben ook tegen abortus en tegen euthanasie. Trumps aanhangers zeggen dat Biden pro-abortus is. Maar dat valt enorm mee. Hij is uitgesproken katholiek en heeft vroeger tegen subsidies aan abortusklinieken gestemd.”

Jesse: „Daar is hij laatst op teruggekomen. Biden volgt nu de radicale, extreemlinks-liberale lijn.”

Martine: „Biden blijft moeite houden met abortus. Als president is Biden de uitvoerende macht. Dus hoeft hij niet te luisteren naar wat Democratische partijgenoten voor hem denken te kunnen beslissen. Ik denk niet dat Biden vanuit het Witte Huis de abortuslobby gaat steunen.”

Bart: „Elke Democratische president vóór hem draaide de subsidiekraan voor de abortusbeweging open. Hoe waarschijnlijk is het dat Biden dat niet gaat doen?

Dan nog iets anders. Biden is niet zo ongevaarlijk als hij eruit ziet. Hij steunt volop de lhbti-beweging. Op dit moment ligt er een gevaarlijke wet in de Senaat die de godsdienstvrijheid behoorlijk inperkt. Als die wet het haalt, zullen allerlei levensbeschouwelijke instellingen en kerken te maken krijgen met antidiscriminatiebeperkingen. Biden heeft aangekondigd dat hij als president die wet binnen honderd dagen doorvoert.”

Martine: „Ik ben niet heel erg bang voor zo’n wet. Vrijheid van godsdienst is belangrijk, maar vrijheid om te zijn wie je bent ook.”

Bart: „Tal van kerken, waaronder de mormonen en rooms-katholieken, zijn in het geweer gekomen tegen deze wet. Godsdienstvrijheid is de basis waarop Amerika is gebouwd. Met die nieuwe wet kunnen christenen minder in vrijheid hun geloof uitoefenen. Dat vind ik echt zorgelijk.”

Martine: „Kiezen tussen Trump en Biden is natuurlijk een keuze tussen twee slechte kandidaten. Voor mij is heel belangrijk dat Biden, veel meer dan Trump, sociale ongelijkheid wil aanpakken. Biden heeft veel meer oog voor mensen aan de onderkant van de samenleving. Veel meer dan Trump brengt Biden naastenliefde en barmhartigheid in praktijk. Bovendien neemt Biden de zorg voor het milieu serieus. Zorg voor de schepping is Bijbels.”

Wouter Jan: „Trump noemt de opwarming van de aarde een hoax, een fabeltje.”

Martine: „En hij denkt dat enorme bosbranden vanzelf wel overgaan.”

Jesse: „Trump beseft dat je niet van de ene dag op de andere een enorme economie kunt omgooien om duurzamer te produceren. Want dat zou veel banen kosten. Hij laat zich gelukkig niet leiden door klimaathysterie.”

Martine: „Trump neemt nog niet eens kleine stapjes om wat aan de opwarming van de aarde te doen.”

Jesse: „We kunnen beter kritiek hebben op landen als China en India. Daar bouwen ze continu kolencentrales bij.”

Martine: „Verandering begint bij jezelf.”

Bart: „Ik geloof dat Trumps nieuwe regeringsvliegtuig, de Air Force One, een stuk zuiniger is dan de oude toestellen. Dus de eerste stap is gezet.”

Jesse: „Wat kunnen christenen zich meer wensen dan Trump als president? Ik zou het echt als gebedsverhoring zien als hij nog vier jaar in het Witte Huis mag blijven. Ik vond het heel sterk dat Trump afgelopen zomer een Bijbel omhooghield bij de historische kerk St. John’s, vlak bij het Witte Huis. Relschoppers van Black Lives Matter hadden in die kerk brand gesticht.”

Wouter Jan: „Ik vind het riskant dat Trump op zo’n moment met de Bijbel zwaait. Alsof hij wil zeggen: Jongens, als mijn ordetroepen demonstranten uit elkaar jagen, is dat de wil van God.”

Martine: „Ook ik heb mijn twijfel bij die actie van Trump. Alsof hij tegen zijn tegenstanders zegt: Acties van Black Lives Matter zijn niet Bijbels.”

Jesse: „Kerken in brand steken lijkt me niet Bijbels.”

5 Het is verstandig dat Trump in zijn buitenlandbeleid kiest voor de lijn ”America First” (Amerika eerst).

Wouter Jan: „Ik principe ben ik het met deze stelling eens. Elk land heeft de verantwoordelijkheid om voor zijn eigen bevolking op te komen. Toch heb ik heel grote vraagtekens bij het buitenlandbeleid van Trump. Het is geen America First, maar America Alone, dus puur gericht op Amerika. Ik begrijp nog steeds niet dat de VS zich terugtrokken uit het Pacifisch Handelsakkoord. Dat handelsakkoord was nou precies gesloten om China in toom te houden. Tegelijkertijd begint Trump een handelsoorlog met China. Dat valt toch niet met elkaar te rijmen? Onhandig vind ik ook dat Trump een handelsoorlog voert met Europa.”

Bart: „George Washington, de eerste president van de VS, gaf bij zijn afscheid in 1796 zijn bevolking één belangrijke les mee: Knoop zo veel mogelijk zakelijke relaties aan met landen, en zo min mogelijk politieke. Trump voert zo’n beleid. Ik vind het logisch dat Trump bedenkingen heeft bij een politiek orgaan als de NAVO en eist dat Europese NAVO-landen hogere financiële bijdragen leveren. Europese landen zijn de afgelopen decennia verslaafd geraakt aan Amerikaanse defensiedollars.”

Martine: „Maar als Trump goede zakelijke relaties met landen wil, dan is het toch niet handig dat hij zich zo vijandig opstelt?”

Jesse: „Trump wil terecht eerlijker handel, bijvoorbeeld met China. De Wereldhandelsorganisatie beschouwt China nog steeds als ontwikkelingsland, maar intussen bouwt het land enorme steden en beschermt het zijn eigen markt via hoge importheffingen. China importeert bijna geen producten uit Amerika, terwijl China daarentegen makkelijk spullen naar Amerika kan exporteren. Die ontwikkelingen kosten de VS heel veel banen.”

Bart: „We hebben het aan Trump te danken dat de bedenkelijke handelspolitiek van China op de agenda staat. Ook allerlei Europese landen zijn nu achterdochtig richting China. Denk aan de groeiende argwaan over de Chinese telecomgigant Huawei. De coronapandemie heeft ons ook wel de ogen geopend. Het was heel bevreemdend dat we opeens voor mondkapjes moesten aankloppen in de Chinese hoofdstad Peking.”

Wouter Jan: „Trump heeft alle gelijk van de wereld als hij China aanpakt, maar ik verbaas me er nog steeds over dat hij dat in zijn eentje wil doen.”

Martine: „Wat ik niet oké vind aan America First is de muur die Trump bouwt tussen Amerika en Mexico. Een land moet vluchtelingen opvangen, nog los van de vraag of zij daarna een verblijfsvergunning krijgen. Die opvang is een kwestie van naastenliefde. Palen en stenen bij die muur herinneren aan door grenswachten neergeknalde vluchtelingen. Amerika zegt tegen die mensen uit Mexico als het ware: Sterven jullie maar lekker daar.”

Jesse: „Jaarlijks komen 1 miljoen mensen op legale wijze Amerika binnen. En ik denk dat er in de Middellandse Zee meer vluchtelingen zijn omgekomen dan bij de muur tussen Amerika en Mexico.”

Martine: „Wij in Europa bieden vluchtelingen in ieder geval opvang in opvangkampen en bed-, bad- en broodvoorzieningen in asielzoekerscentra.”

Bart: „Amerika moet ergens een grens trekken. Ik vind het onbespreekbaar dat mensen illegaal een land binnen komen.”

Martine: „Je moet ook illegalen als mens behandelen. Dat is Bijbelse barmhartigheid.”

Bart: „Een land heeft het recht zijn grenzen aan te geven. Een muur moet je niet linken aan termen zoals barmhartigheid en onbarmhartigheid.”

Martine: „Ik vind een muur ombarmhartig. En zo’n muur is wezenlijk iets anders dan een normale landsgrens.”

Jesse: „Trump probeert met die muur ook criminelen, zoals drugshandelaren, uit Mexico te weren.”

Martine: „Dat is een kwestie van vraag en aanbod. In Amerika is veel vraag naar drugs. Doe daar dan wat aan.”

Bart: „Martine, je moet toch ergens een grens trekken? Ik vind het onbarmhartig om maar elke vluchteling welkom te heten en vervolgens valse hoop te creëren. Waar eindigt voor jou barmhartigheid?”

Martine: „Die stopt niet.”

6 Trump is een gevaar voor de rechtsstaat.

Wouter Jan: „Een belangrijke reden voor mij om niet op Trump te stemmen, is het rapport van aanklager Robert Mueller uit 2019. Mueller heeft weliswaar geen bewijzen gevonden dat Trump tijdens de verkiezingen van 2016 samenspande met de Russen om zijn concurrent Hillary Clinton dwars te zitten via het lekken van haar e-mails. Maar anderzijds valt in het rapport duidelijk twijfel over de handelwijze van Trump te lezen. Dit vind ik allemaal wel riskant. Daarbij komt nog de impeachment (afzettingsprocedure, red.) tegen Trump. Die draaide om de vraag of Trump zijn macht misbruikte om de Oekraïense president te bewegen de gangen van de zoon van Joe Biden na te gaan. Er zijn voortdurend vragen over de betrouwbaarheid van Trump. Zo’n man wil je toch niet als president? Ik voel me dan vele malen comfortabeler bij Biden.”

Martine: „Dat de impeachment niet lukte, heeft natuurlijk alles te maken met de Republikeinse meerderheid in de Senaat. De Republikeinen laten hun man niet vallen. Al wil ik daarmee niet zeggen dat Trump de pilaren van het rechtssysteem omvertrekt.”

Bart: „De afzettingsprocedure, in gang gezet door de Democraten, was puur een politiek proces. Het kostte miljoenen dollars en kende alleen maar verliezers.”

Jesse: „Eens. Het ging om een puur politieke vervolging. Er zijn geen bewijzen dat Trump betrokken was bij Russische inmenging tijdens de verkiezingen van 2016. De Democraten zijn veel eerder een gevaar voor de rechtsstaat. Zij komen met bizarre aantijgingen aan zijn adres.”

Wouter Jan: „Onlangs betoogde Trump herhaaldelijk dat hij na verlies van de verkiezingen een vreedzame machtsoverdracht niet kan garanderen. Dat soort opmerkingen vind ik zó kwalijk. Ze tasten de rechtsstaat aan.”

Jesse: „Er zit wat achter Trumps uitspraak. Hij is bang dat stemmen per post niet eerlijk verloopt.”

Wouter Jan: „Er is geen bewijs voor de stelling dat stemmen per post minder eerlijk is dan stemmen in een hokje. Trump had voor 100 procent duidelijk moeten maken dat de machtsoverdracht wel vreedzaam verloopt. Amerika is toch geen Wit-Rusland?”

Jesse: „Journalisten dagen Trump uit.”

Bart: „Bekijk maar eens persconferenties in het Witte Huis. Media zijn op zoek naar dit soort antwoorden. En als Trump dan felle tweets verstuurt, huilen de mensen krokodillentranen.”

Wouter Jan: „Ik snap best dat Trump af en toe boos is op de media, maar waarom moet je dan zo uit je slof schieten? Dat is toch niet presidentieel? En ik vind het slap en makkelijk om de media de schuld te geven.”

Martine: „Media moeten toch kritische vragen stellen? Dat is toch hun taak?”

Bart: „Trump kennende, loopt het allemaal zo’n vaart niet. Het Witte Huis heeft al laten weten dat die machtsoverdracht vreedzaam zal zijn. De soep wordt niet zo heet gegeten. Bovendien kent Amerika een robuuste rechterlijke macht. Die fluit hem zo nodig terug.”

Martine: „Je moet een president toch op zijn woord kunnen vertrouwen?”

Wouter Jan: „Het is nogal makkelijk om telkens na een rare uitspraak van Trump te reageren in de trant van: Hij meent het allemaal niet zo.”

Jesse: „Trump heeft zich het Witte Huis in moeten vechten. Linkse media moeten hem niet.”

Bart: „Media wereldwijd hebben een trauma opgelopen. Ze hebben nog steeds niet helemaal verwerkt dat Trump president is geworden.”

Jesse: „Trump is een entertainer.”

Bart: „Het is leuker om naar hem te kijken dan naar een gemiddeld Kamerdebat.”

Jesse Eek: Herverkiezing Trump is gebedsverhoring

Wie: Jesse Eek (29) uit Ede (evangelisch). Studeerde enkele jaren politicologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Volgt een ICT-opleiding.

Zou stemmen op Trump. „Ik zou het gebedsverhoring vinden als Trump nog vier jaar in het Witte Huis mag blijven. Al was het alleen maar omdat hij voluit achter Israël staat en ervoor zorgde dat Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten onlangs diplomatieke banden aangingen met Israël.”

Martine Würsten: Biden pakt sociale ongelijkheid aan

Wie: Martine Würsten (22) uit Leeuwarden (PKN, Gereformeerde Bond). Rondde aan Rijksuniversiteit Groningen studie bestuurskunde en juridische bestuurskunde af. Ontwikkelt onderwijsmethodes voor maatschappijleer voor voortgezet onderwijs. Fractieassistent bij ChristenUnie Leeuwarden.

Zou stemmen op Biden („of niet stemmen”). „Voor mij is heel belangrijk dat Biden sociale ongelijkheid wil aanpakken.”

Wouter Jan de Graaf: Veel comfortabeler gevoel bij Biden

Wie: Wouter Jan de Graaf (25) uit Doesburg (van oorsprong baptist). Rondde een studie internationale betrekkingen af aan de MGIMO University in Moskou. Is actief voor de afdeling internationaal bij Perspectief, de jongerentak van de ChristenUnie.

Zou stemmen op Biden („of niet stemmen”). „Ik twijfel sterk aan de betrouwbaarheid van Trump. Als ik Biden als president zou kiezen, zou ik wel het liefst in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat op Republikeinen stemmen.”

Bart van der Tang: Trump hield zich aan alle beloftes

Wie: Bart van der Tang (28) uit Rhenen (gereformeerde gemeente in Nederland). Rondde een studie rechten af aan Universiteit Utrecht. Volgt aan Open Universiteit studie cultuurwetenschappen. Werkt als bedrijfsjurist.

Zou stemmen op Trump. „Hoewel Trumps stijl niet de mijne is, zou ik zonder twijfel op hem stemmen. Zwaarwegend is voor mij dat hij opkomt voor het ongeboren leven.”