Het rijtuig - dat sinds 2016 in onderhoud is - raakte eerder in opspraak vanwege het ‘koloniale’ zijpaneel. Koning Willem-Alexander zei onlangs nog dat pas na afronding van de restauratie zou worden beslist of de Gouden Koets blijft rijden op de derde dinsdag in september. Ook liet hij weten dat hij de discussie erover volgt, maar er niet aan deelneemt.

Het museum krijgt de koets in bruikleen voor de expositie ‘Gouden Koets - Geschenk van Amsterdam’. „Onderdeel van de tentoonstelling is een breed publieksprogramma, waarbij bezoekers, geïnteresseerden en deskundigen kunnen meepraten over uiteenlopende thema’s die verbonden zijn met de Gouden Koets als Nederlands cultureel erfgoed”, staat in een bericht van het Amsterdam Museum en de Rijksvoorlichtingsdienst. „Hierin is ook aandacht voor verschillende perspectieven op de geschiedenis en het debat over de symboliek van de schilderingen op de koets.”

De ophef over de Gouden Koets gaat over een afbeelding aan de linkerkant. De Amsterdamse schilder Nicolaas van der Waay gaf hiermee een huldeblijk aan de toenmalige koloniën, met een onder meer knielende zwarte man namens Suriname en de Antillen. Zo’n afbeelding werd eind negentiende eeuw normaal gevonden, maar roept nu afschuw op.

De koets was een geschenk van de Amsterdamse bevolking aan koningin Wilhelmina bij haar inhuldiging. Meer dan 1200 ambachtslieden werkten aan de koets. Het groot onderhoud begon in 2016. Specialisten uit binnen- en buitenland werken aan de koets, waarvoor bij de Koninklijke Stallen in Den Haag ook een restauratieruimte is ingericht.

De afgelopen Prinsjesdagen deden koning en koningin de rijtoer daarom in de eerder al gerestaureerde, veel oudere Glazen Koets. Deze was eerder na een restauratie ook te zien voor het publiek. Volgende week op Prinsjesdag is er vanwege het coronavirus helemaal geen rijtoer met koetsen.

De discussie over de Gouden Koets woedt overigens al langer. Toenmalig SP-Kamerlid Harry van Bommel pleitte er negen jaar geleden al voor het rijtuig een plek te geven in een museum. De laatste keer dat de koets werd gebruikt, op Prinsjesdag in 2015, waren er protesten tegen de inzet.