Dat de kinderen nodig weer aan het leren moeten, is voor bijna alle ouders geen punt van discussie. „Maar graag wel op een veilige en verantwoorde manier”, zegt Mary Morris uit Cleveland. De moeder van vier kinderen in de leeftijd van 5 tot 13 jaar zegt dat haar jongens er hard aan toe zijn om weer in het gewone schoolritme te komen.

Toch aarzelt ze om het viertal naar school te sturen. „Weliswaar worden er weinig kinderen zwaar ziek door corona, maar ze kunnen wel volwassenen in hun omgeving besmetten.” Zelf is Mary hartpatiënte en ze weet daardoor tot de groep kwetsbare te behoren. „Ik geloof als christen dat God zorgt, maar wij mensen moeten wel voorzichtig zijn.”

Hoewel ze al haar leven lang op de Republikeinse Partij stemt, is ze kritisch over „het gemak” waarmee de president zegt dat kinderen gerust weer naar school kunnen. „Hij bagatelliseert de risico’s voor leerkrachten en lijkt zich ook niet te realiseren dat kinderen de gewenste veiligsregels niet in acht nemen. Je kunt kinderen niet op 1,5 meter afstand van elkaar houden. Dat lukt nooit.”

De moeder uit Cleveland is niet de enige. Een onderzoek van het bureau Ipsos onder 1185 ouders, dat donderdag verscheen, wijst uit dat 80 procent van de vaders en moeders grote zorgen heeft over het opengaan van de scholen. Slechts 16 procent van de ouders deelt de opvatting van president Trump.

Gevaarlijke uitspraken

De rest vindt dat de president irreële, gevaarlijke uitspraken doet met zijn aandringen op het heropenen van scholen. De Democraat en jurist Mitchell Williams uit Vallejo (Californië) stelt in The Washington Post: „Wat Trump ook zegt, doe gewoon het tegenovergestelde; dan zit je goed. Kinderen raken elkaar aan, ze praten en lachen, hoesten en niezen. Ze vergeten alle regels. Het virus verspreidt zich onder hen en ze nemen het mee naar huis. Het zal zich als een lopend vuurtje verspreiden.”

Dat die zorg terecht is, blijkt uit het verhaal dat de 14-jarige Kennedy Heim uit Indiana aan The New York Times vertelde. Op de laatste donderdag van juli ging ze voor het eerst weer naar school. Twee dagen later kwam het bericht dat de schooldeuren weer dichtgingen. Bij een leerkracht was corona vastgesteld. Op maandag liet Kennedy zich testen en een dag later hoorde ze besmet te zijn. „Die avond voelde ik me snorziek”, zegt de scholiere. Algauw bleek dat ze niet de enige was. Enkele andere leerlingen hadden ook corona.

Het geval is niet uniek. Ook in Gwinnett County (Georgia) moest een school na enkele dagen weer sluiten omdat er onder de 260 personeelsleden enkele gevallen van corona waren. In Mississippi waren er op de Corinth Hogh School binnen enkele dagen vijf medewerkers besmet.

Toch beseffen schoolleiders dat ze de deuren moeten openen. De druk van de landelijke overheid is groot. Trump heeft gesuggereerd de financiering in te houden van onderwijsinstellingen die niet opengaan. Hoewel deze gelden niet door de federale overheid maar door de regering van de verschillende staten worden verstrekt, gaat er van die opmerking wel een signaal uit.

Rechter

Vooral Republikeinse gouverneurs pakken het op. Ondanks dat het aantal besmettingen in die staten nog steeds hoog is, gaan in Indiana, Mississippi, Tennessee en Georgia de scholen weer open. In Florida, waar inmiddels 7000 coronadoden zijn te betreuren, wil gouverneur De Santis ook dat de kinderen weer teruggaan naar de klas. Uit vrees dat leerkrachten worden getroffen door corona zijn onderwijsvakorganisaties in die staat naar de rechter gestapt, in de hoop dat die de heropening van scholen zal verbieden.

Overigens is de aansporing vanuit het Witte Huis niet het enige wat scholen ertoe aanzet om weer te beginnen. Uit het onderzoek van Ipsos blijkt dat bijna de helft van de ouders wenst dat kinderen naast het onlineonderwijs toch een deel van de week –onder strenge condities– weer naar school gaan. Maar dan moeten er wel voldoende garanties zijn dat ze een minimaal risico lopen op besmetting zoals die door de federale gezondheidsdienst zijn omschreven: 1,5 meter afstand, voldoende ventilatie, mondkapjes dragen en handen wassen.

In de praktijk blijkt het echter moeilijk om die regels te handhaven. In de North Paulding High School in Dallas (Georgia) waren de leerlingen op de eerste schooldag niet te temmen. Groepen leerlingen, dicht op elkaar gepakt, liepen door de gangen. Hannah Watters, een 15-jarige leerlinge, maakte daar enkele foto’s van en plaatste die op Twitter. Zij werd daarop vijf dagen van school verwijderd. Volgens haar moeder handelde ze uit bezorgdheid. Maar de schoolleiding vond het geen pas geven dat ze de foto’s op deze manier verspreidde.

De redenen waarom ouders, ondanks hun zorgen, erop aandringen dat scholen weer opengaan zijn divers. Voor een deel hebben die te maken met zorgen over een leerachterstand en over de sociale vorming die kinderen op school krijgen. Voor een ander deel zijn er niet-onderwijskundige motieven. Ouders moeten verzuimen van hun werk als de kinderen thuis zijn. Dat klemt vooral in de lagere inkomensgroepen, waar het salaris van beide ouders noodzakelijk is om het hoofd boven water te houden. Deze groep heeft ook geen geld om kinderopvang te betalen.

Warme maaltijd

Daar komt nog bij dat wanneer kinderen naar school gaan, ze daar een warme maaltijd krijgen. Voor armere gezinnen is dat gratis. In de achterliggende maanden, toen er op scholen geen les werd gegeven, verstrekten scholen deze maaltijden via afhaalpunten. In totaal ging het om 14 miljoen maaltijden per dag. De kosten werden gedragen door de federale regering. Maar voor het komende schooljaar is die voorziening er (nog) niet. Vooralsnog krijgen scholen die maaltijden alleen vergoed als er ook klassikaal les wordt gegeven.

Jason Kamras, schooldirecteur in Richmond (Virginia), vertelt dat hij van ouders heel verschillende reacties krijgt. „Sommigen worden panisch als je zegt dat de kinderen weer naar school moeten. Voor anderen kan het niet snel genoeg gaan, omdat ze bang zijn hun baan te verliezen als ze nog langer thuis bij hun kinderen blijven.”

Overvol

De voorschriften van de gezondheidsdienst plaatsen scholen wel voor problemen, zeker in achterstandswijken. De gebouwen zijn vaak overvol en slecht geoutilleerd. Veel scholen hebben geen extra ruimtes om groepen leerlingen in onder te brengen. Daardoor kunnen ze nu per dag maximaal 30 procent van de leerlingen ontvangen.

Maar zelfs als er meer groepen kunnen worden gevormd, zijn er genoeg andere problemen. Het ontbreekt aan personeel. Die nood wordt versterkt doordat oudere leerkrachten uit angst voor besmetting onbetaald verlof opnemen of hun ontslag indienen, zo blijkt uit een telefonische rondgang van het christelijk magazine World. De Michigan Education Association, vakbond van onderwijspersoneel in die staat, heeft meer dan 15.000 leerkrachten geënquêteerd. Van hen zei 32 procent serieus te overwegen vervroegd met pensioen te gaan of ander werk te zoeken; 8 procent is al vertrokken. Angst voor corona was het allerbelangrijkste motief.